Taylandlı çocuklar bu fotoğrafta neden gülmüyor?

Jonathan Jones*

Zafer yumrukları nerede? Birinci sayfalık büyük gülümsemeler nerede? Tham Luang mağarasının sel basmış derinliklerinden tüm zorluklara rağmen kurtarılan 12 çocuğun Tayland Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan fotoğrafı, bir fotoğraf editörünün kabusu; insani açıdan da hayret sebebi. Bu fotoğraf gürültülü bir kutlamayla değil, hafıza ve yasla ilgili. ABD başkanının dikkat süresi kadar küçük yaşta olan bu çocuklar, mutlu sonların yarattığı unutkanlığın ötesini görebiliyor.

RUTİNLEŞEN DÜRÜST OLMAMA HALİNİ KIRDILAR

Kendilerini kurtarma amaçlı başarılı operasyona hayatını kaybeden Saman Kunan'ın portresinin etrafında saygıyla toplanmışlar. Eski bir deniz komandosu olan Kunan, kendi oksijeni bittiği sırada mağarada su altındaki geçişlere yedek oksijen yerleştiriyordu. Uğruna öldüğü çocuklar fotoğrafta, onun fedakârlığının boyutuna karşı sahici bir kavrayış sergiliyor. Tek bir yüzde bile 'yanlış nota' emaresi yok. Mümkün görünmeyen bir kurtarmanın yarattığı rahatlama ve mutluluğun ortasında, bu, salt gerçeğin fotoğrafı. Evet başarılıydı ama bir adam öldü. Portresi, kurtarılmalarına yardım ettiği kişiler tarafından, günümüzün rutin dürüst olmama halini yarıp geçen bir samimiyetle el üstünde tutuluyor.

Bu genç yüzlerdeki ağırbaşlılık sadece bir hatırlama anı değil elbette. Çektikleri çilenin gerçekliği de. Tabii ki ileride gülümseyecekler ve gülümsemeliler de. Umarım, kısa süre içinde sanki hiçbir şey olmamış gibi kahkaha atmaya başlarlar. Ama bu onları ilgilendirir. Daha yeni cehenneme gidip dönmüşken, dünyaya gülmek onların işi değil. Dokuz gün boyunca yer altında akıl sağlıklarını nasıl korudular, nasıl sakin kaldılar? Kurtarma ekibi, kayıp futbol takımının bir şekilde hâlâ hayatta olduğuna dair umudunu nasıl korudu?

Belki bunun nedeni, insanların en iyi yönlerini gerçekten sınandıkları zaman göstermesidir. Nedeni belki de, yerin derinliklerinde, kayalıkların içinde olmanın karanlığı ile yalnızlığının, bir tür olarak ortak varoluşumuzu hatırlatmasıdır. O karanlığı sadece, artık yabancı olmayan yabancıların cesareti ve sevgisi aydınlatabilir. [Bu fotoğrafı] böylesine güçlü hale getiren şey, bu kuvvetli yardımseverlik ruhunun teslim edilmesidir. Kurtarılanların Kunan'a gösterdiği saygı, bu macerada bizlere ne kadar daha iyi insanlar olabileceğimizi hatırlatan bir diğer insani iyilik katmanını ortaya koyuyor.

*Bu makalenin orijinali The Guardian gazetesinde yayımlanmıştır.