Teyit.org: Kesin bilgi, yayalım
Teyit.org, haberi internetten alanları doğru bilgiye ulaştırmayı amaçlıyor. Eleştirel düşünme alışkanlığını ve doğru bilgiye ulaşma bilincini kazandırmak da hedefler arasında.
DUVAR - Reuters Gazetecilik Çalışmaları Enstitüsü'nün 2015 Dijital Haber Raporu'nda incelenen 18 ülke arasında sosyal medyanın bir haber kaynağı olarak en popüler olduğu ülke yüzde 67’lik oranla Türkiye. Türkiyeli kullanıcının yüzde 69'u haber kaynağı olarak Facebook'u kullanıyor. Ancak araştırmaya katılan ülkeler arasında ‘Gördüğüm haberlere çoğu zaman inanırım’ diyenlerin sayısının en az olduğu ülke yine Türkiye. Online dezenformasyon ve bilgi kirliliğinin yoğun olduğu ve sanal ortamda dolaşan haberlerin inandırıcılığının en aza indiği bu günlerde 'doğru bilgi'ye ulaşmak için bir platform oluşturuldu: teyit.org
Gazeteci Mehmet Atakan Foça’nın öncülüğünde kurulan teyit.org, kendini şöyle anlatıyor: ''Medyaya olan güvenin giderek azaldığı, kutuplaşmanın yaygınlık kazanarak derinleştiği son günlerde teyit.org‘un özellikle kriz anlarında, şüpheli içerikleri doğrulama ve analizlerini yayınlama, eleştirel düşünme ve kaliteli haber ve içeriğin üretimine katkı sağlamak için faaliyet göstermesinin hayati krizleri ve çatışma ihtimallerini minimize edeceğine inanıyoruz. teyit.org yaygın bilinen yanlışlardan, sosyal medyanın gündemine oturan şüpheli bilgilere, yaygın medyanın gündeme getirdiği iddialardan, şehir efsanelerine birçok alanda doğrulama yaparak okurun süzgeçten geçirilmiş bilgiye ulaşması için çalışacak''
NASIL ÇALIŞIYOR?
teyit.org, internette yer alan haberleri tarıyor, şüpheli olanları seçiyor, araştırıyor ve sonucunu okurla paylaşıyoruz. Sonuçlar doğru, yanlış, karmaşık ya da şüpheli olmak üzere dört farklı kategoride sınıflandırıyor. Platformun analiz sistemi aşama aşama şöyle ilerliyor:
1. TARAMA
Her gün güncel haberler ya da sosyal medyada gündeme gelmiş konular dijital araçlar vasıtasıyla kontrol ediliyor. Aynı zamanda okurların gönderdiği şüpheli haberler ile yaygın olarak doğru bilinen yanlışlar ve şehir efsaneleri de bu taramanın kapsama alanı içerisinde tutuluyor. Sosyal medya taramasında Dubito isimli bir yazılım editörlere yardımcı oluyor. Yazılımın yakın zamanda açık kaynak koduyla yayınlanması planlanıyor.
2. SEÇME
Şüpheli haberi incelenmesi ve analizinin yapılması için virallik, önem, aciliyet unsurlarından en az birini taşıması gerekiyor.
Bir içeriğin viral olması, hayati risklere ya da çatışma ihtimaline yol açabilecek derecede önemli olması veya yanlışlanmasının/doğrulanmasının gecikmesi halinde ciddi riskler doğurma ihtimali, teyit.org ekibinin o içeriği araştırmak üzere seçmesi için yeterli oluyor.
3. ARAŞTIRMA
Bu aşamada aşamasında bir içeriği doğrulamak için en temel gazetecilik metodları ile dijital araçlar bir arada kullanılıyor. Bu süreç Doğrulama El Kitabı’nda bahsedilen çok basit metodlarla birlikte, kaynaklara ulaşma ve kaynakları doğrulamaya kadar varan karmaşık yöntemleri de içeriyor.
4. SONUÇ VE ANALİZ
Analiz, verilerin gösterdiği kadarıyla iddianın ne kadar doğrulanıp, ne kadar yanlış olduğunu anlatan bir metin.
Elde edilen veriler ışığında, teyit.org incelediği iddiaya dair 4 farklı kategoride sonuç çıkarıyor: