Ticaret durdu, ekonomi cari fazla verdi
Türkiye ekonomi son üç aydır cari fazla veriyor. Ekim ayında da 2,7 milyar dolar cari fazla geldi. Bu durum normal şartlarda ekonomi için olumlu bir gelişme. Ancak Türkiye'nin ekonomik krizin en derinden hissedildiği son 3 ayda cari fazla vermesinin temel nedeni, piyasa deyimiyle 'yaprak kımıldamaması', yani ticari hayatın dip yapması. Sanayi büyük oranda gerilediğinden, üretim için dışarıdan ara mal ithalatı da durma noktasına gelmiş durumda ve bu da rakamlara cari fazla olarak yansıyor.
DUVAR - Ekonomi üç yıl aradan sonra cari fazla vermeye başladı. Cari işlemler hesabı ağustos ve eylülden sonra ekim ayında da fazla verdi. Bir önceki yılın ekim ayında 3 milyar 837 milyon dolar açık veren cari işlemler hesabı bu yılın ekim ayında 2 milyar 770 milyon dolar fazla verdi. On iki aylık cari işlemler açığı 39 milyar 403 milyon dolara geriledi.
Cari fazla verilmesinde ise ekonomik daralma etkili oluyor. Çünkü yüksek döviz kurları nedeniyle ithalat büyük düşüş göstermiş durumda. Özellikle sanayi üretimi için ara malı ithalatı durma noktasında. Değerli döviz nedeniyle yabancı turist sayısı ve turizm gelirlerinin artması da bir başka neden. Ekonomik durgunluğa bağlı olarak net sermaye girişlerinin azalması da cari dengeleri etkileyen faktörler arasında...
BEKLENTİLERİ AŞTI
Merkez Bankası, ekim ayı ‘Ödemeler Dengesi İstatistikleri'ni açıkladı. Cari işlemler hesabı, ağustosta 2 milyar 592 milyon dolar, eylülde 1 milyar 830 milyon dolar fazla verdikten sonra ekim ayında da 2.5 milyar dolarlık beklentiyi aşarak 2.7 milyar dolar artıya geçti.
Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı bir önceki yılın ekim ayında 466 milyon dolar açık vermişken, bu ayda 6 milyar 167 milyon dolar fazla verdi. Cari işlemler hesabının fazla vermesinde, bir önceki yılın ekim ayında 5 milyar 643 milyon dolar açık veren dış ticaret dengesinin bu yılın aynı ayında 799 milyon dolar fazla vermesi ve hizmetler dengesi kaynaklı girişlerin bir önceki yılın aynı ayına göre 447 milyon dolar artarak 3 milyar 28 milyon dolara yükselmesi etkili oldu. Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, bir önceki yılın aynı ayına göre 501 milyon dolar artarak 2 milyar 648 milyon dolara yükseldi. Birincil gelir dengesi kalemi altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar, bir önceki yılın aynı ayına göre 99 milyon dolar artarak 1 milyar 74 milyon dolar oldu. İkincil Gelir Dengesi kalemi kaynaklı girişler, bir önceki yılın aynı ayına göre 168 milyon dolar azalarak 105 milyon dolara geriledi.
491 MİLYON DOLARLIK PORTFÖY GİRİŞİ
Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler, bir önceki yılın aynı ayına göre 784 milyon dolar azalarak 699 milyon dolar oldu. Portföy yatırımları 491 milyon dolar tutarında net giriş kaydetti. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurtdışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 94 milyon dolar net satış ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında 82 milyon dolar net alış yaptığı görüldü.
Diğer yatırımlar altında, yurtiçi bankaların yurtdışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 745 milyon dolar net artış, yurtdışı bankaların yurtiçindeki mevduatları ise 515 milyon dolar net azalış kaydetti. Resmi rezervlerde bu ayda 1 milyar 713 milyon dolar rezerv artışı oldu.