TMMOB ve ESM Bakanlık önünden seslendi: Zamlar karşısında gücümüz kalmadı

Ogün Akkaya

ANKARA - Türk Mühendis ve Mimarlar Odası Birliği (TMMOB) ve Enerji, Sanayi ve Maden Kamu Emekçileri Sendikası (ESM) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı önünde "Elektrik ve Doğalgaz Zamları Geri Çekilsin" talebiyle basın açıklaması gerçekleştirdi. Basın açıklamasına TMMOB VE ESM üyelerinin yanında CHP milletvekilleri de katılım sağladı.

‘KRİZİN FATURASINI ÜLKEYİ YAĞMALAYANLARA, KAMU SIRTINDAN GEÇİNEN ELEKTİRİK ŞİRKETLERİNE KESİN'

ESM Başkanı Cemalettin Sağtekin bakanlık önünde yaptığı açıklamada “Enerji zamları karşısında artık hiçbirimizin dayanacak gücü kalmadı” dedi. Türkiye’nin yeni yılın ilk sabahına zam ile uyandığını belirten Sağtekin, “Doğalgaz, elektrik ve akaryakıt yılın ilk günü zamlandı. Aslında iktidar emekçilere bir kazık da zamları ocak ayına bırakarak attı. Aralık ayı enflasyon oranları manipüle edilerek, milyonlarca kamu emekçisinin ve emeklisinin hakları gasp edildi. Fedakârlık yapacak olanlar bizler değiliz. Bu ülkenin kaynaklarını yağmalayanlar, paralarına para katanlardır. Krizin bütün faturasını biz emekçilere değil, ülkeyi bugüne kadar yağmalayanlara, kamunun sırtından geçinen elektrik şirketlerine çıkarın” diye konuştu.

‘YALAN VE GERÇEK DIŞI RAKAMLARINIZA İNANMIYORUZ’

KESK Eş Genel Başkanı Şükran Kablan Yeşil ise yaptığı konuşmasında, “Yıllardır yalana dolana dayalı yürütmeye çalıştıkları bu ekonomi politikalarıyla emekçilere her geçen gün açlık ve yoksulluk dayatıldı. Enflasyon oranlarıyla oynamak için 2022'nin umut dolu ilk günlerini, ilk dakikalarını beklediler. Rakamları düşük göstermek, kamu emekçilerine yapılacak zamları aşağı çekmek için. Ama artık gerçekten yeter. Buradaki bu kalabalık ve burada olmayan milyonlarca insan bu ülkede şunu çok net bir şekilde söylüyor. Bütün bu yalanlara ve gerçek dışı rakamlarınıza inanmıyoruz” dedi.

‘MİLYONLARCA YURTTAŞI SOĞUK VE KARANLIK GÜNLERE MAHKUM EDECEK POLİTİKALARA İTİRAZ EDİYORUZ’

Meslek örgütlerinin ortak basın açıklamasını TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Yunus Yener okudu. Bakanlık önünde yapılan açıklamaya ilişkin “Özel elektrik şirketlerinin kazançlarını artırmak için yapılan fahiş zamlara, yükselen doğalgaz fiyatlarına, benzin, motorin, otogaz fiyatlarındaki sürekli artışlara, bütün mal ve hizmet fiyatlarının daha da artacak olmasına, hayat pahalılığının çekilmez hale gelmesine, ödenemeyecek faturalar nedeniyle elektriği, gazı, suyu kesilecek milyonlarca yurttaşı soğuk ve karanlık günlere mahkum edecek politikalara itiraz ettiğimiz için bu açıklamayı yapıyoruz” ifadelerini kullandı.,.

‘EPDK’NIN FAHİŞ ZAMLARI, ELEKTRİK ŞİRKETLERİNİN TÜKETİCİLER ÜZERİNDEN ELDE ETTİĞİ KAZANCI KATLADI’

Yener, zamlanan elektrik fiyatlarına dair “Siyasi iktidar, 2021’in son günü gece yarısına doğru elektrik ve doğalgaz satış fiyatlarında çok yüksek oranlı zamlar yaptı” dedi. “1 Ocak 2021 ile 1 Ocak 2022 arasındaki bir yıllık dönemde, elektrik fiyatları konutlarda yüzde 72,5 - 158,7, ticarethanelerde yüzde 158,8, tarımsal sulamada yüzde 120,8, sanayide yüzde 158,78 oranında arttı” diye konuştu ve şunları kaydetti:

“Elektrik zamları ile özel elektrik şirketleri kollanıyor. Halen sürdürülen Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması-YEKDEM ile kamu kaynaklarından milyarlarca liranın özel elektrik şirketlerine aktarıldığını daha önce değişik vesilelerle belirtmiştik. EPDK’nın şimdi yürürlüğe koyduğu fahiş zamlar, özel elektrik şirketlerinin tüm tüketiciler üzerinden elde ettiği kazançlarını katlayan boyutlardadır.”

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Yunus Yener’in konuşmasından öne çıkan başlıklar şu şekilde oldu:

ARALIK 2021’DE ELEKTRİK FATURASI 210 TL İKEN OCAK 2022’DE 370 TL: Konut abonelerine yeni kazık, kademeli faturalandırma uygulaması. EPDK tarafından onaylanarak uygulamaya giren elektrik tarifelerinde meskenler için kademeli tarife belirlenmiştir. Mesken tarifeleri, tüketimin gerçekleştiği zaman dilimi içindeki gün sayısı dikkate alınmak üzere günlük 5 kWh`lik tüketim baz alınarak iki kademe olarak fiyatlandırılmıştır. Buna göre, meskenlerde alçak gerilim tek zamanlı abone grubu tarife faturaya esas günlük ortalama 5 kWh (150 kWh/ay) tüketim miktarı altındaki elektrik birim fiyatlarına yüzde 50; günlük ortalama 5 kWh tüketim miktarı üstündeki elektrik birim fiyatlarına da yüzde 125 zam yapılmıştır. Fiyatlar sanayi ve ticarethane abonelerinde yüzde 125, tarımsal sulamada yüzde 91,98 zamlanmıştır. Fahiş oranlardaki bu zamlar iktidarın tasarruf, verimlilik, dar gelirli vatandaşlara yönelik iyileştirme iddialarının tamamen göstermelik olduğunu ortaya koymuştur. Türkiye’de 4 kişilik bir hanenin aylık asgari elektrik tüketimi 230 kWh’dir ve Aralık 2021’de bir ailenin buna göre ödediği fatura toplamı aylık en az 210,58 TL iken, Ocak 2022 itibariyle aylık faturası yüzde 76 artarak 370,80 TL`ye çıkacaktır.

YÜKSEK ZAMLAR ENFLASYON HESABININ DIŞINDA KALDI: Zamların zamanlaması da bilinçli ve manidardır. Çünkü EPDK, mevzuat gereği elektrik fiyatlarını, üçer aylık periyotlarla yılda dört kez düzenlemektedir. Ancak bu yetki 1 Ekim 2021’de kullanılmamış, zamlar yılın son günü açıklanmıştır. Eğer elektrik fiyatlarına yapılan zamlar örneğin Kasım ayı içinde veya aralık başında açıklanmış olsaydı, kamu çalışanlarının ve emeklilerin maaşlarına aralık ayı enflasyon verileriyle ve diğer aylarla birlikte yansıyacaktı. Zammın yürürlük tarihi 1 Ocak 2022 olunca bu yüksek artışlar enflasyon hesabının dışında kaldılar. Aynı değerlendirme doğalgaz fiyatları için de geçerlidir. Böylece yapılan maaş-ücret zamlarının önemli bir bölümü, yapılan zamlarla geri alınmış durumdadır.

HAYAT PAHALILIĞI KATLANARAK ARTACAK: Enerji girdileri fiyatlarında son bir yıl içindeki olağanüstü artışlar nedeniyle, faturalarını ödeyemedikleri için elektrik ve gazı kesilen milyonlarca konut abonesine, aynı sorunları yaşayacak onbinlerce küçük işyeri sahipleri de eklenecektir. Doğalgazın üretimlerinde sınai girdi olduğu sanayi tesisleri, yüzde 345 oranındaki fiyat artışlarını maliyetlerine ve ürün satış fiyatlarına yansıtacaklardır. Bütün bunlar geneldeki fiyat artışlarını daha da hızla yükseltecek, hayat pahalılığını katlanarak artıracaktır.

‘KONUTLARDA ELEKTRİK, SU VE DOĞALGAZDA KDV ORANI YÜZDE 1’E DÜŞÜRÜLSÜN’

Bakanlık önünde gerçekleştirilen basın açıklamasının sonunda ise atılması gereken acil taleplere yer verildi. Zamların geri alınması, elektriğin konutlar için düşük tarife sınırının 230 kilovatsaate yükseltilmesi gibi taleplerin de yer aldığı önerilerden bazıları şu şekilde sıralandı;

• -150 kilovatsaat elektrik yardımı uygulaması şeffaflaşmalı, ölçütleri kamuoyu ile paylaşılmalıdır. Yoksul ailelere elektrik yardım sınırı da aylık 230 kilovatsaate yükseltilmelidir.
• -Konutlarda elektrik, doğalgaz ve suda KDV oranı yüzde 1’e düşürülmelidir.
• -Maddi imkansızlık nedeni ile faturalarını ödeyemeyenlerin elektrik, gaz ve suyu kesilmemeli, kamu kaynaklarından sağlanacak desteklerle, yurttaşların karanlıkta, soğukta ve susuz kalmaları önlenmelidir.
• -Hızla artan fiyatlar karşısında düşük ücretleri de hızla gerileyen çalışan ve emeklilerin gelirleri insanca yaşamalarına imkan verecek düzeye yükseltilmelidir.