Trabzon'da hem fırıncı, hem tüketici zorda: Pazar pidesi geleneği enflasyona yeniliyor mu?

TRABZON - Trabzon'da kahvaltı denilince akla ilk olarak kuymak geliyor. Trabzonlular'ın en meşhur kahvaltı ürünü kuymak olsa da kentin meşhur pidesi de kahvaltıda en çok tüketilen yiyecekler arasında yer alıyor. Kıymalı ve peynirli başta olmak üzere birçok çeşidi bulunan Trabzon pidesini özellikle kent merkezinde pazar kahvaltılarında tüketmek ise bir gelenek.

Karadeniz kıyısında Samsun'da Bafra pidesi, Giresun'da Espiye pidesi, Rize'de Derepazarı pidesi meşhur olsa da Trabzonlular en lezzetli pidenin kendilerininki olduğunu düşünüyor. Meşhur Trabzon tereyağı ile servis edilen pideler önceleri daha çok fırınlarda imal edilse de günümüzde sektör halini almış birçok pide restoranı bulunuyor.

GEÇEN YIL 80 LİRA OLAN KIYMALI 160 LİRAYA ÇIKTI

Kente gelen yurt içi ve yurt dışından gelenlerin yemeden dönmediği Trabzon pidesi kentte pazar kahvaltılarının da vazgeçilmezi. Pazar günü kent merkezindeki vatandaşlar en yakınındaki fırında yaptırdığı pidelerle ailece kahvaltısını yapar ve hafta sonu keyfine bu lezzetle başlardı. Günümüzde bu gelenek devam etse de artan fiyatlar 'pazar pidesi' geleneğine de etki etmiş durumda. Artan un, kıyma, tereyağı ve peynir fiyatları sebebiyle geçtiğimiz yıl 80 liraya satılan kıymalı pide bugünlerde 140-160 lira arasında, 60 liraya satılan peynirli pide ise 100-120 lira arasında satılıyor. Alım gücünün düşmesi sebebiyle bugünlerde pidecilerin müşterileri arasında daha çok kent dışından gelen ziyaretçiler yer alıyor. Pazar sabahları sıra bulunamayan pide salonları artık dolmuyor.

AKIN: MALİYETLER FİYATI ARTIRDI

Trabzon'un alışveriş noktalarından Pazarkapı'da yer alan 102 yıllık fırında pazar sabahı geçmişe göre daha sessiz geçiyor. Fırında sohbet ettiğimiz pide ustası İbrahim Akın, artan maliyetler dolayısıyla pide fiyatlarının da yükseldiğini söyledi. Pazar günlerinin Trabzon'da 'pide günü' olduğunu belirten Akın, "Pazar sabahları hem evlerden hem işyerlerinden pide yemeye gelinir. Aileler genelde iç malzemesini hazırlayıp pidesini yaptırır, ziyaretçiler ise fırınlarda yemeyi tercih eder. 1920'den beri insanlara ekmek ve pide yapıyoruz. Son dönemde maliyetin artmasıyla pide fiyatları arttı. Kıymanın kilosu 320, yöresel peynirin kilosu 100 lirayı geçti. Biz de buna göre kar payını koyup fiyatlarımızı belirliyoruz. Şu anda kıymalı 165, peynirli 120 lira. Geçen yıl kıymalı 80-90 lira civarındaydı. Haftadan haftaya değişiyor fiyatlar" sözlerini kullandı.

AKINTÜRK: ÜRETİCİ OLARAK YANMIŞ DURUMDAYIZ

Tarihi fırının işletmecisi Yeşim Akıntürk de Trabzon pidesinin pazar gününün vazgeçilmezi olduğunu belirtti. Pazar pidesi geleneğini anlatan Akıntürk, "Eskiden kavrulmuş kıymasını alan fırına gelir, 'bana yarım ay şeklinde pidelerimi yap' derdi. Şimdi de bu gelenek devam ediyor. Daha çok saat 3.00'e kadar pide tüketilirdi. Ama artık bu değişti. Akşam vaktinde de pide yeniyor" dedi.

Artan fiyatların hem kendilerini hem de tüketiciyi etkilediğini belirten Akıntürk, "Artan fiyatlar sarstı. Bir aile 5-6 kişi pide yemeye geldiğinde bu toplamda bir yekun oluşturuyor. Eskiden o fiyatlar gidip dağda etini yiyebiliyorlardı. Ama şimdi maalesef terazinin kefesi kaydı. Üretici olarak yanmış durumdayız, ağzımızda alevler çıkıyor. Un fiyatları durmak bilmiyor. Bir çuval kaliteli un 630 lira oldu, tereyağı ve kıyma aldı başını gitti. Yetişemiyoruz fiyatlara. Kıymaya belki de 10 defa zam geldi biz yeni tarife değiştik. Bizim işleyecek başka bir şeyimiz yok. Ben kıymalı, peynirli yaparım, ekmek yaparım. Börek, tatlı yapma şansım yok. Ne yapacağız bilmiyorum" değerlendirmesinde bulundu.

ÖKSÜZ: PİDE FİYATINDAN DOLAYI VAZGEÇİLECEK BİR LEZZET DEĞİL

Kent merkezindeki 66 yıllık pide salonunun ustası Ahmet Öksüz ise artan fiyatlara rağmen pazar günleri pide yeme geleneğinin sürdüğünü belirtti. Trabzon'da her köşe başında fırın olduğunu ve bu fırınlarda pideciliğin başladığını ifade eden Öksüz, "Pazar günleri vatandaşlar damak zevkine göre fırınını tercih edip pide yemeye gider. Önceleri kıymalı ve peynirli daha çok tüketilirdi. Daha sonra bu çeşitlenerek kavurmalı, kuşbaşılı gibi birçok türü yapıldı. Pazar günleri ailecek muhabbet edildiği için evlere alınarak ya da fırınlara gelinerek pide tüketilir. Sıcak olmadığı zamanlar pide daha çok tüketilir. Şu anda da sıcak bir yaz yaşadığımız için pide salonları da daha durgun. Yoksa pide fiyatlarından dolayı vazgeçilecek bir lezzet değil" ifadelerini kullandı.