Türkiye’nin Tarım ve Gıda Politikaları: Toplum her alanda iflasın eşiğine sürüklenmiş

DUVAR - Mülkiye İktisadi ve Sosyal Araştırmalar Merkezi'den Atakan Büke tarafından hazırlanan Politika Metni'nde kapitalist tarım-gıda ilişkilerinde küresel ölçekte gözlenen eğilimler temelinde Türkiye’de tarım-gıda sisteminin başlıca sorunları ve bunların muhtemel çözümleri ele alındı. Neoliberal küreselleşme süreçleri başta olmak üzere tarım-gıda alanına sermaye nüfuzunun farklı biçimleri ve bu nüfuzun yarattığı sorunları ana hatlarıyla ele alan yazar, kapitalist tarım-gıda sistemine rengini veren güncel eğilimlerin ve sorunların genel bir dökümünü de  yapıyor.

Küresel eğilimler kapsamında Türkiye’de öne çıkan başlıca sorun alanlarını gıda egemenliğinin odağa alınarak tartışmaya açıldığı Politika Metni'nde bu sorunlar karşısında izlenebilecek politikalar için genel bir çerçeve de çiziliyor. Politika Metni'ne ilişkin yapılan açıklamada, “21. Yüzyılın ilk yirmi yılı boyunca Türkiye toplumunun kaderine yön veren tek parti iktidarında, toplumun her ferdini doğrudan ilgilendiren hemen her siyasi, iktisadi, hukuki, kültürel meselede karşı karşıya olunan açmazlar, geçmişten devralınan yapısal sorunlar topyekûn bir toplumsal krize yol açacak denli ağırlaştırılmışlardır” denildi.

Toplumun her bakımdan 'talan edildiğine' ve 'yurttaşın geleceksizleştirildiğine' vurgu yapılan açıklamada, şu ifadeler kullanıldı: “Ülke doğası, doğal ve tarımsal kaynakları kendine yetemezlik, muhtaçlık yaratacak yolda kullanılmış, toplumsal birikim katma değer üretecek alanlarda kullanılmak yerine rant yaratmak, ülke geleceğinin yağmalanması pahasına şahsi zenginliği arttırmak için kullanılmıştır. Kamu düzeninin dayanağı kabul edilebilecek eğitim, sağlık, adalet yalnız parasını ödeyebilenin temin edebildiği hizmetlere dönüştürülmüş, gıda güvenliği halk sağlığını orta ve uzun vadede tehlikeye sokacak bir denetimsizlik ve kuralsızlığa maruz kalmıştır. Hukuk sistemi, temsili demokrasi şekli olarak bile muhafaza edilemez hale gelmiş, cezasızlık, istisna hali kural haline getirilmiştir. Gelir dağılımı bozukluğunun giderilmesinde kullanılan keyfi yöntemler esasen yurttaşı tebaa dönüştürme işlevine sahip olmuştur. Basında yaşanan tekelleşme gazetecileri mesleklerini icra edemez hale getirmiş, sendikal ve siyasal örgütlülük zayıflatılmış, siyaset yapmak suç haline getirilmiştir. Basın tekeli, kültürel, entelektüel üretimi kısırlaştırmış, iş hükümete muhalif sanatçıların geçim araçlarından yoksun kılınmasına kadar vardırılmış, üniversite kurumu tasfiye edilmiştir."

Açıklama şöyle devam etti "Özetle, toplum her alanda iflasın eşiğine sürüklenmiş, krize, toplumu idare etmenin başlıca aracı muamelesi yapılmıştır. Krizlerle hareket edemez hale getirilen toplum önünü göremez, dolayısıyla ne yapacağını bilemez haldedir. Mülkiye İktisadi ve Sosyal Araştırmalar Merkezi (MİSAM) bu kriz halinin, geleceği üzerine düşünememe, eyleyememe halinin üstesinden gelmenin en kestirme yolunun Türkiye’nin başlıca sorunlarının ve bunların yalın çözümlerinin tespitinden geçtiği düşüncesiyle her sorun alanına ilişkin politika metinleri yayınlama kararı almıştır. Bu amaçla her bir alandaki sorunların ve çözümlerinin tespit edilmesi için alanın uzmanlarından politika metinleri kaleme almaları talep edilmiştir. MİSAM Politika Metinleri’nin her gözün ilk bakışta görebileceği sorunları ve bunların çözümlerini yalın bir biçimde tespit etmesinin yanı sıra toplumun geleceğinin planlanması için de kılavuz niteliğinde metinler olması öngörülmektedir. Bu çerçevede bu ilk politika metinlerinde tespit edilen sorunların yeni politika metinlerinin vesilesi olması hedeflenmektedir.”

"Cumhuriyetin 100. Yılına Doğru Türkiye’nin Tarım ve Gıda Politikaları: Sorunlar ve Çıkış Yolları Üzerine" başlıklı Politika Metni: http://mulkiye.org.tr/wp-content/uploads/2019/11/Misam-Politika-Metinleri-3.pdf