Twitter'da ücretsiz avukatlık desteği: Ruling

“X Hanım, çok geçmiş olsun. Özelden mesaj atarsanız menfaat gözetmeden her türlü hukuki desteği vermeye hazırız.” 19 Kasım 2019, Twitter.

Avukat olduğu herkesçe bilinen bir kullanıcının attığı tweet üzerinden son günlerdeki tartışmaya değinelim. Twitter üzerinden iletişime geçerek vatandaşlara ücretsiz avukatlık hizmeti sunmak mümkün mü?

“Avukatlık asgarî ücret tarifesi altında vekâlet ücreti kararlaştırılamaz. Ücretsiz dava alınması halinde, durum baro yönetim kuruluna bildirilir.” Avukatlık Kanunu Madde 164/ IV.

Avukatlık Kanununca Baro Yönetim Kurulu’na bildirildiği halde mümkün fakat;

“…Gerek öğreti ve gerekse uygulamada Yasa koyucunun “avukatlar arasındaki haksız rekabet ortamının oluşturulmaması, avukatların ücretsiz dava alarak reklam yapmalarının önlenmesi” gibi nedenlerle avukatların hukuki yardımlarını ücret karşılığı yapabileceklerine hükmettiği kabul edilmektedir.

Yasa koyucu istisnai olarak ücretsiz hukuki yardım yapılmasına fırsat vermiş olup bu kural değil istisnadır. Öğretide de hâkim görüş bu istisnanın gereklilik olduğudur. Çünkü avukatın aile yakınları vs. gibi ücret alamayacağı iş sahipleri de vardır. Ancak bu durumlarda önceden baroya yazılı bildirimde bulunulması yasa gereğidir.

İstisna olan ücretsiz iş alma avukatın keyfi olarak uygulayabileceği bir husus değildir. Bu halde dahi vergi hukuku açısından meslektaşlarımızın sorun yaşamaması için asgari ücretten makbuz kesmelerini (KDV vs. cebinden ödeyerek) öneren görüşler de vardır.” TBB DİSİPLİN KURULU KARARI, T. 24.01.2014, E. 2013/639, K. 2014/45.

Türkiye Barolar Birliği Meslek Kuralları’nın 26. maddesi gereği, yukarıda alıntıladığımız tweetin hangi meslektaşımıza ait olduğunu açıklayamıyoruz. Meslektaşlarımızın son günlerde sıklıkla takındığı bu tavrın “ücretsiz dava alarak reklam yapmak” ya da takipçi sayılarını ve popülerliklerini artırmak adına olup olmadığı tartışmasıyla ilgilenmeden; vergilendirmesi yapılmadığı takdirde ücretsiz avukatlık hizmeti kanuna aykırıdır. Barolar Birliği’nin kararında da önerdiği yol nedir? Avukatların yaptığı ücretsiz hizmetin vergi yükünü kendileri karşılamaları.

Peki kadın cinayetleri gerçeği karşısında dahi takınılan bu tavır etik midir? Fikrimce meslek etiğinin, meslek kanunuyla çelişmesi söz konusu olamaz. Fakat söz konusu meslektaşlarımız bunun politik bir tavır olduğunda ısrar eder ve savunmalarını bu yönde yaparlarsa kanunun değişmesi yönünde irade ortaya koymalılar.

RULING ADLI KULLANICININ ÜCRETSİZ AVUKATLIK HİZMETİ SAĞLADIĞINA DAİR TWEETİ

“Avukat veya iş sahibi tarafından vadolunan veya verilen bir ücret yahut da herhangi bir çıkar karşılığında avukata iş getirmeye aracılık edenler ve aracı kullanan avukatlar altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu eylemi yapanlar memur iseler, verilecek hapis cezası bir yıldan aşağı olamaz.” Avukata çıkar karşılığında iş getirme : Avukatlık Kanunu Madde 48.

Kısaca şu soruyu soralım; Ruling (atavrattroll) adlı kullanıcı suç mu işliyor? Hayır, bu yönlendirmelerden hiçbir çıkar sağlamadığını iddia etmekte olduğuna göre, aksi iddia yargı tarafından onaylanmadıkça suçsuzdur ve ifade özgürlüğü korunmalıdır. Peki, yönlendirdiği avukatlar meslek etiğini çiğniyorlar mı? Mesele elbette Ruling’in ne kadar kral bir insan olup olmadığı değildir. Yine Ruling’in kullandığı dilden, kullanıcının bir avukat olmadığını düşünerek; öyle ise iş çok daha ilginç olurdu. Bu hizmetlerden doğan vergi yükünü üstlenmedikçe ve bunu ünlenme amacıyla yaptıkça evet, meslek etik kurallarını çiğniyorlar.

Vatandaşlara ücretsiz avukatlık hizmetini sağlayan loncalar; kanun koyucunun emriyle, bu eğitimi meslektaşlarına sunan ve yükümlülüğü alan barolardır. Ceza soruşturması ya da kovuşturması geçiriyor iseniz size soruşturma geçirdiğiniz kolluk birimi ya da yargılandığınız mahkeme tarafından zorunlu müdafii atanması talep edilecektir. Diğer hukuki yardımlar için ise baroların Adli Yardım Büroları hukuki yardıma ihtiyacı olup avukatlık hizmetinden yararlanmak için maddi olanağı bulunamayanlara hizmet sunmaktadır. Öyleyse meslektaşlarımız neden kullanıcıları bu hizmete yönlendirmek ve süreci titizlikle takip etmek yerine kendilerine ulaşmalarını istemektedirler?

Avukatların reklam yasağı belki herkesin bildiği bir konudur. Hiçbir meslektaşımın maddi durumu yeterli olmayan insanlara ücretsiz destekten şikayetçi olduğunu düşünmemekle, mesele avukatların bu yardımları duyurarak kendilerini bir yardım merkezi konumuna getirmeleridir; böylece iyilik meleği bir avukat olarak ünlenecek ve avukatlık denince akla gelen isimlerden olacaklardır. Etik kurallarına ehemmiyet veren avukatlar için zahmetli bir yol olarak müştekilere yalnızca dilekçe üslubuyla yardımcı olunması tartışılabilir.

Son bir tartışma; kadınların erkek şiddeti karşısında defalarca dilekçelerle başvurdukları kolluk ya da savcılık makamlarının görevlerini hakkaniyetle yerine getirip getirmediğidir. Bu tartışma ve insani meseleyi gündemde tutmak isteyen meslektaşlarımız, kanaatimce bunu “özelden mesaj atın” tweetlerinden öte bir mesele haline getirmelidirler. Fikrimce bu bir mesleki iyilik yarışından öte, toplumsal vicdan ve örgütlenme meselesidir.