Ukrayna için top mermisi: Dev fabrika arsasını kim aldı?

149 milyon 500 bin liralık arsanın fiyatı, satıştan bir gün önce nasıl oldu da 54 milyon 900 bin liraya indi?

Bu sorunun ardında ilginç bir hikaye var. Başkent’teki bir emlak satışından başlıyor, milyonlarca dolarlık askeri bir anlaşmaya uzanıyor.

Nasıl mı?

MEHMET ŞİMŞEK’İ DE İLGİLENDİRİYOR

Öncelikle mesele Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’i de ilgilendiriyor. Şimşek, emlak satışıyla ilgili ilanları yakın takibe aldıklarını, tapularda gerçek değerin altında bedel gösterenlerin yakasına yapışacaklarını açıklamıştı. İşte burada tam da örnek bir olay duruyor.

Ankara’da bir emlak komisyoncusu 25 Nisan 2024 günü, vergi dairesine gidip ihbarda bulundu. Aynı gün savcılığa suç duyurusu yaptı. İhbarın sebebi, Sincan’da 6 ay boyunca 149 milyon 500 bin lira olarak ilan edilen bir arsanın aniden 54 milyon 900 bin liraya düşürülmesi ve bir gün sonra el değiştirmesiydi. Devletin zarara uğratıldığı iddia ediliyordu. Deliller sunuldu. 

Buraya kadar konu, gayrimenkul satışlarında alışkın olduğumuz üzere çoğunlukla satıcı tarafın isteği ile tapuda değeri düşük gösterme meselesi. Bundan sonrası daha ilginç. Çünkü alıcı kısmında, şimdiye kadar pek kimsenin bilmediği ve yakında Türkiye’nin en büyük silah ihracatçılarından olacak bir şirketin adı yazılı: Arca Savunma. Arsayı, Ukrayna’ya gönderilecek top mermilerinin üretimi için yeni bir tesis kurmak amacıyla aldı.

Nereden hatırlıyoruz Arca’yı?

16 Nisan günü bu köşede, ABD ile Türkiye arasında imzalanan mühimmat anlaşması konu edilmişti. Detayları şu linkten okuyabilirsiniz. (155 mm’lik mermiyle büyüyen yeni ‘savaş tüccarı’ kim?)

MİLYAR EURO’LUK PAKETTEN DÜŞEN PAY

Rusya-Ukrayna savaşında en çok kullanılan mühimmat 155 mm’lik top mermisi ve NATO talebe yetişemiyor. AB’nin üretmesi için milyar Euro’luk yeni bir paket hazırlandı. Fransa, Kıbrıs Rum Cumhuriyeti ve Yunanistan’ın vetosundan dolayı Türkiye ihaleye dahil edilemiyordu. ABD çözümü buldu ve kendi payına düşenin önemli kısmını Türkiye’ye taşere etti. Yerel seçimlerden bir gün önce Bloomberg Ajansı duyurdu. Haberde geçen şirket Arca Savunma’ydı.

Çorumlu bir tüccar tarafından 2020’de Ankara’da kuruldu. Büyüme hızı inanılmaz. Şirketin tanıtımında şöyle deniliyor: “900 mm’den 120 mm’ye kadar havan, 122 mm kısa ve uzun menzilli çok namlulu roketatar, 122-152-155 mm topçu mühimmatı üretiyor.”

Fabrikası Çorum’da, Makine Kimya Endüstrisi’nin (MKE) öncülüğünde 6 milyar liraya inşa edilmeye başlanan ve açılışını Ağustos 2023’te Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı OSB’de bulunuyor. Arca’nın yanında bir başka yeni şirket daha gün sayıyor. 2011’de altın rafinerisi kuran, bir ara Venezuela altınlarını getirip işleyeceğini açıklayan Ahlatçı Holding’e ait Gold Force Barut. Üretime geçtiğinde hammaddenin tamamını oradan alacak Arca.

ABD’den top mermisi işini alan, yerli ve milli obüslerin, havanların, roketatarların mühimmatının önemli kısmını ürettiği söylenen Arca ile ilgili bu bilgileri, Çorum’da yerel bir gazeteden öğreniyoruz. Yöneticisi İsmail Terlemez sadece oraya konuştu çünkü.

Onun adını nerede duymuştuk peki? Arşive dönelim yine.

TBMM Savunma Komisyonu’nun CHP’li üyesi Özgür Ceylan, Haziran 2021’de Makine Kimya Endüstrisi’nin (MKE) yaptığı tuhaf bir anlaşmayı duyuruyordu. İddiaya göre MKE, yeni kurulmuş NEPSA isimli bir şirket ile 25 yıl boyunca mermi üretimi için anlaşmaya varmış, 120 milyon adet alım garantisi verilmişti. NEPSA, MKE’nin fabrikalarından birini de kullanabilecekti. Anlaşmanın imzacılarından birisi NEPSA Savunma Sanayi adına İsmail Terlemez’di. Konuyu daha sonra İYİ Parti Milletvekili Lütfü Türkkan da Meclis gündemine taşıyordu.

Böyle bir anlaşmanın olup olmadığı açıklanmadı ama NEPSA Savunma bir daha ortalarda görünmedi. Zaten Terlemez, NEPSA ile aynı dönemde kurduğu Arca’daki hisselerini 2023 Kasım ayında, İstanbul’da uzun yıllardır dayanıklı tüketim ürünleri satan, sonra inşaata el atıp, özellikle askeri inşaat ihaleleriyle büyüyen, AKP Şişli İlçe Örgütü yöneticiliği yapmış Savaş Balçık’a devretti. Terlemez ise hala şirketin yöneticilerinden.

Görünen o ki, Ukrayna savaşındaki mühimmat talebi, Türkiye’de yeni bir silah şirketini parlatıyor. Gencecik girişimciler sihirli bir değnek dokunmuşçasına iki yılda gerçekleştirdiler bu başarıyı.

Lakin bizden önce Arca Savunma’nın adını Sırbistan kamuoyu duydu. Üstelik henüz ABD top mermisi üretimini Türkiye’ye kaydırmamışken. Sırbistan’ın sicili karanlık bir silah tüccarıyla da ilişkilendirilen bu çok önemli silah ticareti iddialarını sonraya bırakalım.

Yerli ve milli denilerek üzeri ideolojik bir örtüyle kaplanan, devletin milyarlarca liralık kaynağa, teknolojik birikime, patente hükmeden askeri şirketlerinin üzerinden birileri mi kayrılıyor, sorgulamak lazım. Esas beka sorunu bu çünkü. Tank paleti, milli tank ihalelerinin akıbetini unutmamak gerekiyor.