Üretici 2,5 yılda 154,7 milyar lira borçlandı: Ülkenin efendisi değil kölesi oldular

ANKARA - Türkiye’de üreticiler bir yandan artan maliyetler bir yandan da ödeyemedikleri kredi borçları nedeniyle darboğazda. Ürünlerini değerine satamadıkları için çöpe döken, kredilerini ödeyemedikleri için tarım makinaları haczedilen çiftçiler hükümetten her fırsatta daha fazla destek talep ediyor.

Çiftçilerin artan sorunlarını Meclis gündemine taşıyan CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, 2019 ve 2021 yıllarında üreticilerin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri’nden ne kadar kredi kullandıklarını, kaç üreticinin borçlarını ödeyemediği için yapılandırmaya başvurduğunu sordu. Tanrıkulu’nun önergesini cevaplandıran Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan’ın yanıtına göre, son iki buçuk yılda, 2 milyon 652 bin üretici 154,7 milyar lira tutarında kredi kullandı.

2021’İN İLK BEŞ AYINDA KREDİ VERİLEN ÜRETİCİ SAYISI ARTTI, TUTAR AZALDI

CHP Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun yazılı soru önergesine yanıt veren Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri (TKK) tarafından tarımsal üreticilere, 02.01.2020 tarihli ve 2015 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’nda belirlenen esaslar çerçevesinde “düşük faizli” yatırım ve işletme kredisi kullandırıldığını belirtti.

Bakan Elvan’ın yanıtına göre 2019 yılında 876 bin üreticiye yaklaşık 51,6 milyar TL, 2020 yılında 867 bin üreticiye yaklaşık 70,4 milyar TL, 2021 yılında (haziran ayı itibariyle) ise 909 bin üreticiye yaklaşık 32,7 milyar TL tutarında kredi verildi. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından geride kalan 2,5 yılda kredi verilen üretici sayısı toplam 2 milyon 652 bin olurken, bu üreticilere verilen kredi miktarı ise 154,7 milyar lirayı buldu. Daha önceki yıllarla kıyaslandığında 2021 yılının ilk beş ayında, daha fazla üreticiye daha az tutarda kredi verilmesi dikkat çekti.

YAPILANDIRILAN KREDİ TUTARI 8 MİLYAR LİRAYI AŞTI

CHP’li Tanrıkulu’nun Bakan Elvan’a yönelttiği bir diğer soru ise, “Türkiye genelinde anılan dönemler arasında kaç üreticimizin kredisi zamanında ödenemediğinden dolayı ilgili kurumlarca yeniden yapılandırılmıştır” oldu.

Tanrıkulu’na yanıt veren Bakan Elvan, 2019 ile 2021’in Mart ayına kadar 619 bin üreticinin 8,2 milyar lira tutarındaki borcunun yapılandırıldığını belirtti. Öte yandan Elvan, Mayıs 2021 itibariyle kamu bankalarının tarım kredisi stok tutarının 107,4 milyar TL olduğu bilgisini de paylaştı.

‘DESTEKLENEN ÇİFTÇİ SAYISI YETERSİZ’

Bakan Elvan’ın yanıtını değerlendiren Tanrıkulu’na göre, geride kalan iki buçuk yılda üreticiye 154 milyar liralık kredi yeterli değil. Üreticinin daha fazla desteklenmesi gerektiğini belirten Tanrıkulu, “Bu rakamlardan çiftçinin yeterince desteklenmediğini anlıyoruz. Desteklenen çiftçi sayısı yetersiz ve Türkiye giderek bir tarım üretim merkezi olmaktan uzaklaşıyor” dedi.

Çiftçilerin 600 binden fazlasının ödeme yapamadığı için kredisini yapılandırdığını ve borçlarını ödemekte zorluk yaşadıklarını belirten Tanrıkulu, “Bu durum çiftçilerin hangi zorluklarla üretim çarkı içerisinde kalmaya çalıştıklarını gösteriyor. Hükümetin yapması gereken şu; Daha fazla destek vermek, destek kalemlerini çeşitlendirmek, daha ödenebilir vadelere borçları yaymak. Bu kredileri mümkün olan en az maliyetle üreticilere ulaştırması gerekiyor” ifadelerini kullandı.

‘ÇİFTÇİLER BU ÜLKENİN EFENDİSİ DEĞİL KÖLESİ OLMUŞ DURUMDALAR’

Kendisine ulaşan çiftçilerin borç içerisinde üretim yapmaya çalıştıklarını ifade ettiğini belirten Tanrıkulu, sözlerini şu ifadelerle sürdürdü:

“Devlet üreticiyi desteklemiyor, borçlandırıyor. 600 bin rakamı çok büyük bir rakam. Aldığı krediyi ödeyemiyor. Bu hükümet çiftçiyi sevmiyor. Beni arayan çiftçiler borç döngüsü içerisinde üretim yapmaya çalıştıklarını söylüyorlar. Borçlanarak üretimi çevirdiklerini ifade ediyorlar. Maliyetlerinin çok fazla olmasından ama ürünlerinin aynı oranda değerlenmemesinden dert yanıyorlar. Borç döngüsü içerisinde hayatlarını sürdürmeye çalışıyorlar. Çiftçiler bu ülkenin efendisi değil kölesi olmuş durumdalar."

‘ÇİFTÇİLERE HER TÜRLÜ EZİYETİ YAPAN BİR HÜKÜMET VAR’

Demirören Holding'in Ziraat Bankası’ndan Doğan Medya’yı satın almak için çektiği 750 milyon dolarlık krediyi ödeyip ödemediği sorularının ‘Ticari sır’ denilerek yanıtsız bırakıldığını da hatırlatan Tanrıkulu, şunları kaydetti:

“Bir kalemde Demirören grubunun 750 milyon dolar kredi verdiler. Yeterli teminat alınmadan kullandırılan bir krediydi bu. Ziraat Bankası bununla ilgili sorduğumuz sorulara da net bilgi vermiyor. Bu krediyi ödediler mi, ne yaptılar diye sorduğumuzda da bunlara ticari sır diyerek cevap vermiyorlar. Bir taraftan hükümete yakın iş adamlarını açıktan destekleyen Ziraat Bankası bir tarafta da üretimde kalmak isteyen çiftçilere her türlü eziyeti yapan bir hükümet var. Bunu kabul etmiyoruz ve adım atılması gerektiğini belirtiyoruz.”