Uşak'ın bilinmeyen kültür mirasını ortaya çıkardı
Uşak’ın kültür ve tarih açısından zengin olmasına rağmen hiç bilinmemesi ya da popüler birkaç mekânla sınırlı zannedilmesi üzerine yapımcı Fevzi Ünlü, kenti keşfetmeye başladı. Bugün en çok bilinen doğal güzelliklerden olan Taşyaran Vadisi, Fevzi Ünlü sayesinde tescil edildi. Uşak, Ulubey Kanyonları, Arkeoloji müzesi, Mesotimolos Antik Kenti'ni konu edinen belgeseller çeken Ünlü’ye ‘Uşak’ta böyle yerler yok’ diye hakaret bile edilmiş. Ünlü, vazgeçmeyerek Uşak’ı dünyaya tanıtmakta ısrar edeceğini söylüyor.
Osman Çaklı
UŞAK - Milattan önce 4 bin yılından beri yerleşim yeri olarak kullanılan ve birçok medeniyete ev sahipliği yapan Uşak’ta tarihi kentlere gerekli özen gösterilmiyor. Özellikle farklı inanış kültürlerinden kalan yapılar kendi kaderiyle baş başa bırakılmış. Birçoğunun adının bulunduğu levhalar yanlış adreslere çıkıyor. Uşak’ın keşfedilmemiş ya da az bilinen tarihi mirasını koruma altına aldırmak ve tanıtmak isteyen, kendisini “Uşak sevdalısı” olarak tanıtan yapımcı Fevzi Ünlü, Eşme’de bulunan Mesotimolos kalesi ile Taşyaran vadisini tescil ettirerek tanıtılmasını sağladı. Uşak’ın bilinmeyen kültürel mirasını ve zenginliğini Fevzi Ünlü ile konuştuk.
‘UŞAK, TARİHİ AÇIDAN ÇOK ZENGİN FAKAT TANINMIYOR’
Uşak, tarihi mirasının yanı sıra doğal güzelliklerinin de tam keşfedilmediği yerlerden. Almanya’da yaşayan Fevzi Ünlü, Uşak’ın yeteri kadar tanınmamasını kendine dert edindi. “Uşak’ın değer görmeyen ve kendi haline bırakılan tarihi yüzünü daha çok tanıtmak” amacıyla böyle bir macera başlattığını söyleyen Ünlü, her vatandaşın yapması gerekeni yaptığını ve geçmişine sahip çıktığını söylüyor.
‘TARİHİ YERLERİ UŞAKLILAR BİLE BİLMİYOR’
Uşak’ta gezilecek yer olarak sınırlı mekânın bilinmesinin bir eksiklikten ileri geldiğini, bu nedenle az bilinen yerlerin fotoğraflarını çekerek ‘Uşak Sevdalısı’ Facebook hesabında paylaşarak görünürlüğün artacağını düşünen Fevzi Ünlü, bölgedeki insanlara ‘buralarda gezilecek neresi var?’ diye sorduktan sonra gezintiye başlıyor. Tarihi ve doğa dokusuna yeteri kadar saygının gösterilmediğini düşünen Ünlü, “Bana ‘şurada gâvurlar yaşamış ya da şurada iki tane daş var’ diyorlar. Bu perspektif, Uşak’a bir şey kazandırmıyor” diyor. Çoğu tarihi mekân Uşaklılar tarafından dahi bilinmiyor diyen Ünlü, bir yeri keşfedip paylaştığında “Uşak’ta böyle bir yer yok” diye hakaretlere maruz kalmış.
‘UŞAK KLİBİ 32 AB ÜLKESİ ARASINDA BİRİNCİ OLDU’
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ‘mutlaka görülmesi gereken dokuz kanyon’ arasında Uşak’ta bulunan ve dünyanın en büyük ikinci kanyonu olarak bilinen Ulubey Kanyonu'nun olmamasını büyük bir eksiklik olarak gören Ünlü, buranın tanıtımı için çabalarını sürdürüyor. Antik çağın en zengin kralı olarak bilinen Lidya kralı Karun’un hazinelerinin sergilendiği arkeoloji müzesi ve Ulubey kanyonları gibi yerlerin daha çok turist çekebilmesi için çaba harcayan Ünlü, 2019 yılında arkeoloji müzesinin hem Türkçe hem İngilizce belgeselini çekti. 32 Avrupa ülkesinin katıldığı bir okul yarışmasına katılıp birinci oldu.
UŞAKLI GEZGİN, MESOTİMOLOS’U TESCİL ETTİRDİ
Lidya uygarlığı şehirlerinden Mesotimolos kenti bugün Uşak’ın Eşme ilçesinde bulunuyor. Fevzi Ünlü, Mesotimolos antik kentini yöre halkıyla yaptığı sohbetler sonucunda keşfediyor. Antik kenti gösteren levhaların yanlış yönleri gösterdiğini ve çok uzakta olduğunu söyleyen Ünlü, yıllarca burayı duyurmak, gün yüzüne çıkarmak için çabaladığını anlatıyor. Mesotimolos Antik Kenti hakkında bir de belgesel çeken Fevzi Ünlü, antik kentin tescil edilmesini şöyle anlattı; “Kaleyi keşfettikten sonra dönemin valisi Ahmet Okur’un yanına gittim. Mesotimolos’un fotoğraflarını gösterdim. Aramızda samimi bir ilişki gelişti. Ahmet Bey kültüre ve tarihe ilgili bir insandı, Mesotimolos'ta incelemeler yaptı. Antik kente yol, çevre düzenlemesi vs. yapacaktı. Fakat daha sonra başka bir yere atandı ve Uşak’tan ayrıldı.”
Ayrıca Uşak merkezine yaklaşık 45 km ötede İzmir yolunda bulunan Taşyaran Vadisi de Fevzi Ünlü tarafından tescil ettirildi. Uşak’ın en popüler gezilecek yerler listesinde yer alan su, rüzgâr ve tektonik hareketlerin etkisiyle oluşan vadi kayalıklarındaki farklı renklerle son yıllarda turistlerin ilgisini çeken yerlerden biri oldu.
‘PEPOUZA ANTİK KENTİ DİNİ ODAK OLABİLİR’
Hristiyanlığın kayıp mezhebi olarak bilinen montanizm mezhebi, Kibele kültünün etkisindeki Montanus tarafından kuruldu. Frigya’nın Pepouza kenti montanizmin ortaya çıktığı yer olarak biliniyor. Yapılan kazı çalışmaları neticesinde Pepouza Antik Kenti gün yüzüne çıkarılsa da uzun yıllardır kendi haline bırakılmış durumda.
Pepouza’nın turizm açısından önemli olabileceğine değinen Ünlü, “turist çekmek için illa deniz olmasına gerek yok” diyerek bakımı yapılıp tanıtılırsa Pepouza’nın dini bir odak olabileceğini dile getiriyor. Birçok Uşaklı Hristiyanlığın kayıp mezhebinin Uşak’ta olduğunu dahi bilmiyor. Ünlü ise çektiği fotoğraf ve videolarla Pepouza’yı tanıtmaya çalışsa da daha organize şekilde tanıtım yapılmasının gerekli olduğunu söylüyor.
Fevzi Ünlü’nü Uşak’ı tanıttığı bazı belgesellerin videoları: