Üşüyünce hasta oluyor muyuz?
Korkularımızdan biri de ‘üşüme’ ya da ‘üşütme’. Güneş aldırmak için çıkardığımız çocuklarımızı en ılık hatta sıcak havalarda bile sıkı giydiriyoruz ki üşüterek hasta olmasın. Nezle de olmuşsak üşütmeyi sorumlu tutuyoruz, zatürree de olsak.
DUVAR- Türk Toraks Derneği Başkanı Prof. Dr. Fuat Kalyoncu, insanlardaki otomatik ısı kontrol sisteminin dış ortam ısısı ne olursa olsun, vücut ısısını 36.5 derecede tutabilen gelişmiş bir sistem olduğunu söyledi. Hürriyet'ten Mesude Erşan'ın haberine göre, insanlar otomatik ısı kontrol sistemimiz sayesinde dünyanın her yerinde yaşayabiliyor. Bu adaptasyon mekanizması yardımıyla fırın kadar sıcak bir odaya girdiğimizde terlemeye başlarız, su içme ihtiyacı duyarız, üstümüzdeki giysileri azaltır, serin bir köşe ararız. Tam tersi buzhane gibi bir ortama girer girmez hemen kıl diplerimizdeki adalelerimiz kasılarak enerji tasarrufu yapar. Enerji üretmek için durduğumuz yerde yapabileceğimiz her şeyi yapmaya başlarız (titremek, astımlı veya astım eğilimli iseniz öksürmek, alerjik veya alerjik olmayan nezleniz varsa ardı ardına hapşırmak gibi). Prof. Dr. Fuat Kalyoncu, “Burada amaç en kısa yoldan enerji üretmek ve vücudu ısıtmak. Düşünün insanlar ve birçok memeli omurgalı sıcakkanlı canlı, dünyamızın eski buzul çağlarını, dokumacılık ve modern inşaat imkânları olmadığı dönemlerde, her şeye rağmen hayatta kalarak atlattı” diyor.
BAZI HASTALIKLAR ÜŞÜTÜYOR
Isı kontrol sistemi çalışanlarda üşüterek ne idrar yolları iltihabı, ne sinüzit, bronşit ne de zatürree olunuyor. Bu hastalıklara üşümek değil mikroorganizmalar yol açıyor. Peki herkeste bu sistem iyi çalışıyor mu? Prof. Dr. Kalyoncu, “Hayır” diyor. Kabaca insanların dörtte birinde bu sistemde arıza var. Bazıları her ortamda, yazın ağustosta bile üşürken, bazıları da kışın en soğuk günlerinde bile terleyebilir. Normal sağlıklı bir kişi, 22-25 derece sıcaklıkta denize girdiğinde ortalama bir dakika civarında üşümesi geçer, vücudu hemen deniz sıcaklığını dengeler. Prof. Dr. Kalyoncu, “Kansızlık (anemi), tiroid, bazı hormon hastalıkları, astım, alerjik olsun olmasın her tür müzmin nezle-sinüzit, KOAH, şeker hastalığı ısı kontrol sistemini bozabiliyor. Bazen de her şey normalken, önceden geçirilmiş bir hastalık sekeli olarak üşüme kalabilir. Özellikle menopoz dönemi ile birlikte kadınların ısı kontrolünün soğutma tarafı hasarlanıyor.
ISI KONTROL SİSTEMİNİ KORUMAK İÇİN
- Boy-kilo oranı bozulması ısı kontrol sistemine de yansıyor. İdeal kiloda kalın.
- Hareket ve spor ısı kontrol sistemini ayakta tutar.
- Vücudumuzu bir kombi-kalorifer sistemi gibi düşünürsek, açık damarlar da sistemin su boruları. Damarları tıkayan iki önemli olay sigara içmek ve yüksek kolesterol-lipid düzeyleri. Sigara içmeyin, kan yağlarını dengeleyin.
- Kol, bacaklar ve yüzümüz direkt güneş ışınlarını günde en az yarım saat özellikle öğlen saatlerinde almalı, bu durum özellikle D vitamini sentezi için çok hayati.
- Fazla giyinmek üşümekten korumaz, bilakis ne kadar çok giyinirseniz zamanla o kadar çok üşüdüğünüzü anlarsınız.