Uzaydan gelen 'hayır' işareti / Referandum öncesi uzay hamlesi

ANKARA - Meclis’in kritik anayasa referandumu öncesi çıkaracağı son yasa Türkiye Uzay Ajansı Yasası olacak. Bilim Sanayi Komisyonu’nda kabul edilen tasarının, referandum tatili öncesi Meclis’in çıkaracağı son kanun olması bekleniyor.

Türkiye Uzay Ajansı Kurulması ve Uzaya Yönelik Faaliyetlerin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı’nın yasalaşmasıyla birlikte, 1950’li yıllarda ABD, Sovyetler Birliği’nin bilimsel ve teknolojik rekabeti ile başlayan, geçen zamanda 38 ülkenin daha katıldığı uzay yarışına Türkiye de girmiş olacak.

UZAY KEŞİF ARAŞTIRMALARI DA YAPILACAK

Türkiye Uzay Ajansı farklı kuruluşlar tarafından yürütülmekte olan uzay ve havacılık faaliyetlerini koordine edecek, bu faaliyetlere özel sektörün katılımını sağlayacak.

Ajans, uydu, uzay ve havacılık teknoloji ve sistemlerinin geliştirilmesi ve üretilmesi amaçlarına yönelik alt yapılar, araştırma merkezleri enstitüler, Ar-ge merkezleri, kuluçka merkezleri, laboratuvar gibi araştırma yapıları ile uzay ve havacılık teknolojileri ekosistemine dahil işletmelerin yer alacağı uzay teknolojileri ihtisas bölgeleri kurabilecek.

Bilimsel ve araştırma geliştirme amaçlı uzay operasyonları ile insanlı veya insansız uzaya erişim ve uzayın keşfine yönelik operasyonlar, uzayın keşfine yönelik araştırmalar yapmak, yaptırmak, gerekli sistem ve araçları tasarlamak, geliştirmek veya temin etmek de bu ajansın görevleri arasında olacak.

AJANS, BAŞBAKANLIĞA BAĞLI OLACAK

Kurulacak Ajans Başbakanlığa bağlı olacak. Politikaların belirlendiği Uzay ve Havacılık Stratejileri İcra Kurulu; Başbakanın başkanlığında Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı, Kalkınma Bakanı, Millî Savunma Bakanı ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanından oluşacak. Ajans’ın karar organı Uzay Kurulu olacak. Bu kurulun başkanı ve üyelerini de Başbakan atayacak.

'AKP, REFERANDUMDA 'HAYIR' ÇIKACAĞINI KABUL ETMİŞTİR'

CHP ve MHP, tasarının Komisyon aşamasında Türkiye Uzay Ajansı’nın kurulmasına olumlu yaklaştı, “geç kalınmış bir adım” değerlendirmesinde bulundu. CHP’nin muhalefet şerhinde tasarının getirildiği sürece dikkat çekilerek şöyle denildi: “Anayasa referandumu sürecinde tüm Türkiye sandığa kilitlenmişken, Başbakanlık kurumunun kaldırılması AKP’nin ana gündemiyken, Başbakanın yetkisini arttıran bu düzenleme, AKP’nin daha bugünden referandumdan 'Hayır' çıkacağını kabul ettiğinin işaretidir. Tasarının referandum sonrasına bırakılması ve sandıktan çıkacak sonuca göre Ajansın örgütlenme şemasının yasalaştırılması yönündeki önerimiz, AKP'lilerin oyçokluğuyla reddedilmiştir.”

AKP’NİN BİLİM SİCİLİ ENDİŞE VERİCİ

CHP’nin muhalefet şerhinde Türkiye Uzay Ajansı’nın yapısıyla ilgili eleştiriler de vardı. Başbakanlık bünyesinde, çok yetkili bir Başbakan üzerine kurulan Ajans ile bilimsel ve idari özerkliğin arka plana itildiği belirtilerek şöyle denildi: “AKP’li yılların bilim serüveni, araştırma ve sonuç alma faaliyetinden ziyade, hangi bilim insanının partiye ne kadar yakın olduğu, bu yakınlık ölçüsünde hangi projeleri aldığı, hangi akademik ve idari yükselişe ulaşacağının özetidir. Başbakanlığa bağlı bir kamu tüzel kişisi kuran bu tasarı, çok önemli bir alan olan uzay araştırmaları konusunda AKP’nin bilim sicili düşünüldüğünde bizi endişeye sevk edebilecek ölçüde siyasal yetkileri bu kurum üzerinde donatmaktadır.”

Muhalefet şerhinde ayrıca, çalışacak personelin işe alımında KPSS uygulanmaması, sendikal örgütlenme ve toplu pazarlık hakkından yoksun bırakılması da eleştiri konusu oldu.

UZAY AJANSI’NA MALİYECİ DE ALINACAK

MHP’nin muhalefet şerhinde de kurul üyelerinin mühendislik, fizik, kimya, iktisat, işletme kamu yönetimi , maliye, astronomi, uluslararası ilişkiler bölümünden seçilecek olmasına dikkat çekildi, “fizik, astronomi, mühendislik, havacılık ve uzay konularında eğitim görmüş ve bu alanda tecrübe ve mesleki birikime sahip olma şartı konulması daha uygun olur” denildi.

Dünyada 38 ülkenin uzay ajansı var. Dünyada 12 ülke uydu fırlatma kapasitesine sahip. Her yıl ortalama 88 uydu fırlatılıyor.