Uzmanlar: Normal bir göktaşı, korkacak bir şey yok

DUVAR - Dün Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki birçok ilden görülen göktaşıyla ilgili iki akademisyen açıklamalarda bulundu. İstanbul Üniversitesi (İÜ) Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Astrofizik Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hasan Hüseyin Esenoğlu, cismin normal bir göktaşı olduğunu söylerken, Ege Üniversitesi (EÜ) Fen Fakültesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ozan Ünsalan göktaşının yüksek ihtimalle Soçi veya Gürcistan taraflarına düştüğünü söyledi.

'NASA'YLA TEMAS HALİNDEYİZ'

Dün gece sosyal medyada sıkça paylaşılan görüntülerde, havada parlayan bir cismin hızlı yeryüzüne indiği ve bir patlamayla kaybolduğu ortaya çıktı. Olayla ilgili değerlendirmede bulunan Doç. Dr. Ozan Ünsalan, göktaşının cismin tipik bir göktaşı olduğunu ve NASA ile temas halinde olduklarını belirtti. Türkiye Meteor Takip Sistemleri Projesi Yürütücüsü de olan Doç. Dr. Ünsalan, "Korkacak bir şey yok, oldu bitti" dedi ve şu açıklamalarda bulundu:

"Tipik bir meteor olayı. Erzurum'a yakın bir yerden bahsediyoruz. Bir tepede büyük bir parlama görüyorlar. Erzurum'dan Artvin'e doğru gittiği görülüyor, Artvin tarafından da yüksek ihtimalle Soçi tarafına ya da Gürcistan tarafına doğru düşüyor. İlk belirlemelerimize göre denize de düşmüş olabilir diye düşünüyoruz. Arkasından da 2-3 dakika içinde de patlama sesi geliyor o da tipiktir. Hatta görgü tanıklarına sordum 'ufak bir yer sarsıntısı oldu mu' diye çünkü bu yer sarsıntısı da normaldir beklenen bir şey ama meteorun şiddetine büyüklüğüne göre ve yapısına göre de değişiyor. Küçük bir depremi tetikleyebiliyor. Olay bu şekilde gelişiyor."

'DÜNYA'YA HER SANİYE METEOR DÜŞER'

Olayı değerlendiren Doç. Dr. Hasan Hüseyin Esenoğlu, birkaç yıl önce Antalya Saklıkent'teki gözlemevinden böyle bir anın göründüğünü, taşın Afyonkarahisar'a düştüğünü fakat bölgede taşı bulamadıklarını aktardı. Dünya yüzeyine her saniye göktaşı düştüğünü ifade eden Esenoğlu, "Bu göktaşları, güneş sisteminin yaşına eşit. Bu nedenle göktaşları güneş sisteminin tarihini, geçmişini öğrenmemiz açısından kıymetli" dedi ve şunları ifade etti:

"Kimyası farklı. İç kısımda alev alan bir maddesi olduğu görünüyor. Dışının sıcaklığı içine ulaşmış, dışının sertliği de iç kısımda tüp özelliği yaratarak patlama oluşturmuş. Buna 'ateş topu' diyoruz. Patladığı için parlaklığı arttı ve parçalara ayrıldı. Göktaşı yatay değil, dikey gelmiş. Karanlıkta patlama nedeniyle ışık saçtığı için fark edilmiş. Karanlıkta görülmesi normal bir şey. Ay'ı gördüğümüz gibi göktaşını da parlak olduğu için düşerken görebiliriz.

Çoğu zaman kuyruklu yıldızın tozları düşüyor. Bu düşen göktaşı ise güneş sisteminin oluşumundan kalan parçalar. Yaklaşık 3,7 milyar ve daha üstü yaşta olan bu göktaşları, güneş sisteminin yaşına eşit. Bu nedenle göktaşları güneş sisteminin tarihini, geçmişini öğrenmemiz açısından kıymetli. Ulaşamadığımız güneş sisteminin derinliklerinden, soğuk bölgelerinden geliyor. Bunların kütlesi büyük ve taş içeriyorlar. İçeriğinin yüzde 90'ı da demirden oluşuyor. Yerçekimine kapılıp düşüyorlar."

'ELİNİZLE DOKUNMAYIN'

Esenoğlu, bu tür göktaşlarının denizlere daha fazla düştüğünü vurguladı ve "Çanakkale'ye düşen bir göktaşını incelediğimizde dünyanın verdiği radyasyondan daha düşük bir radyasyon oranı olduğunu gördük. Göktaşı bulursanız, eliniz kirli olabilir, taşın özelliğini bozmamak için elinizle dokunmayın" uyarısında bulundu. Esenoğlu taşların atmosfere çok soğuk girdiğini, atmosferde yaklaşık 2 bin dereceye kadar ısındığını fakat taşın kısa sürede yere düştüğü için sıcaklık etkisini kaybettiğini ve yeryüzüne düştüğünde yangın çıkaramayacağını ifade etti. Taşların dış yüzeyinin sürtünmeden dolayı ısındığını, iç kısmın ise yumuşak kaldığını kaydeden Esenoğlu, Dünya'nın yörüngesinde de mercimek büyüklüğünde göktaşı bulutları olduğunu, bunların her saniye yerküreye düştüğünü dile getirdi. (AA)