Uzmanlar uyarıyor: Asansörlerde kırmızı etikete, merdiven altı üretime, yetki dışı onarıma dikkat

ANTALYA - Aydın'da Kredi ve Yurtlar Kurumu’na bağlı Güzelhisar Kız Öğrenci Yurdu’nda Zeren Ertaş adlı öğrencinin hayatını kaybettiği asansör kazası, bu alandaki tehlikeyi ve alınması gereken önlemleri gündeme taşıdı. Olayın ardından gözler meslek odaları ve belediyelerin asansör denetimlerine çevrildi.

Antalya’da Makina Mühendisleri Odası (MMO) ile yerel yönetimler arasında imzalanan protokol çerçevesinde kent merkezindeki asansörlerin periyodik kontrolleri için ortak ekipler oluşturuldu. Asansörlü binalara ortak denetimler gerçekleştiren ekipler, güvenlik koşulları, iç kapı zorunluluğu gibi ihtiyaç duyulan kontrolleri yaparak, renk kodları ile uygunluk seviyesini derecelendiriyor. Olası bir afet sırasında asansörün en yakın kata gelip kapılarını açması için her binada sismik deprem sensörü kullanılması da öneriliyor.

11 BİNE YAKIN ASANSÖR DENETLENDİ

Şehirde 10 yıl önce yüzde 23 olan asansör uygunluk seviyesinin bugün yüzde 99’a ulaştığını dile getiren Makina Mühendisleri Odası Antalya Şube Başkanı Prof. Dr. İbrahim Atmaca, şöyle konuştu:

“Antalya’nın merkez ilçesi Muratpaşa’da 11 bin 396 asansör var, 476’sı şu anda kapalı. Geçirdiğimiz pandemi şartlarına rağmen 10 bin 923 asansör, MMO Antalya Şubesi denetim birimi tarafından denetlenmiş ve yüzde 99.03’ü uygunluk almış durumda. Denetimlerde dört renkli etiket sistemi kullanıyoruz. Eğer asansör yeşil etikete sahipse, ‘güvenli asansör’ anlamına geliyor. Mavi etiketliyse, ‘hafif kusurlu’, sarı etiketliyse ‘kusurlu’, kırmızı etiketliyse ‘güvensiz’ asansör anlamını taşıyor. Bugün geldiğimiz noktada 10 bin 923 asansörün yarıdan azında 2’nci kontrol ihtiyacı duyuldu.”

İÇ KAPI ARTIK ZORUNLU

Tüm asansörlerde 1 Temmuz itibarıyla iç kapıların zorunlu hale geldiğini hatırlatan Atmaca, denetimlerde iç kapısı olmayan asansörlere kırmızı etiket uygulandığını söyledi. Bina sakinlerinin güvenliği için düzenli aylık ve yıllık periyodik bakımların önemini vurgulayan Atmaca, asansörlerin iç kapılarının zorunlu hale getirilmesinin nedenlerini şu şekilde açıkladı: “İç kapılar, asansörlerin güvenliği için kritik bir öneme sahip. Kapıların varlığı, asansör yolcularının iç kısımda güvenli bir şekilde seyahat etmesinin yanı sıra dışarıdan herhangi bir tehlikenin içeri girmesini de engeller. Bu nedenle Türkiye genelinde binalarda bulunan asansörlerin iç kapılarının eksiksiz bir şekilde güncellenmesi ve düzenli bakımlarının yapılmasını hedefliyoruz.”

YÖNETİCİNİN SORUMLULUĞUNDA

Yeni düzenlemelere göre asansörlerin bakımlarının yapılmadığı durumlarda uygulanan cezai işlemler hakkında bilgi veren Atmaca, “Asansör aylık ve yıllık yapılması gereken periyodik kontrollerden geçirilmiyorsa bina ya da site yöneticisi birinci derece sorumludur. Kırmızı etiketli asansörün kullanılmasından doğacak olumsuzlukların sorumluluğu da yine site veya apartman yönetimindedir. Sanayi Bakanlığı ve il müdürlükleri, sorumlulara cezai işlem uygulamakla yetkilidir. Kullanıcılar, asansörlere binmeden önce etiketlerine muhakkak baksın. Periyodik kontrolleri neticesinde yeşil ya da mavi etiket almış asansörler güvenle kullanılabilir. Sarı ya da kırmızı etiketli asansörler zaten bina yöneticisi tarafından kapatılmış olmalıdır” diye konuştu.

MERDİVEN ALTI TEHLİKESİ

Standarda uygun olmayan asansörlerin montajının yapılıp hizmete alınması, güvenlik donanımlarının devre dışı bırakılması, yetkisiz kişilerce yapılan bakım ve tamirat çalışmaları gibi sebeplerin kazalara zemin hazırladığını belirten makine mühendisi Ayşen Hamamcıoğlu, “Bakım ve kontrollerin yapılmadığı, gerekli iş güvenliği önlemlerinin alınmadığı durumlarda asansörler tehlikelere oldukça açık oluyor” diye konuştu.

KAZALARA DAVETİYE

Asansör İşletme Bakım ve Periyodik Kontrol Yönetmeliği çerçevesinde asansörlerin periyodik kontrollerinin yapılması gerektiğini aktaran Hamamcıoğlu, “Türkiye’de sıklıkla yaşanan kazalara bakıldığında hizmet yeterlilik belgesine sahip olan yetkili servislerle bakım sözleşmesinin yapılmaması göze çarpıyor. Periyodik kontrollerin A tipi muayene kuruluşlarınca yaptırılmamasının da kazalara davetiye çıkardığını görüyoruz. Bu konuda bir disiplin sağlanamadığı sürece maalesef kazalar yaşanmaya devam edecek” dedi.

DERME ÇATMA ASANSÖRLER

Hamamcıoğlu, gelişigüzel tasarlanmış yük asansörlerinin ortaya çıkardığı tehlikeye de dikkat çekti: Asansörü bulunmayan bazı apartmanlardaki daire sahipleri, üst katlara yük taşımak için binanın dışına yük asansörü yaptırıyor. Binanın dışına bilinçsizce yapılan bu yük asansörleri de büyük risk oluşturuyor. Zaman zaman yaşlı ya da hasta oldukları için üst katlara çıkamayanların taşındığı bu asansörlerde ölümle sonuçlanan kazalar da yaşanabiliyor.