‘Varyantların yaygın olduğu ülkelerde üçüncü doz aşı gerekebilir’

DUVAR - Yeni tip korona virüsüne karşı geliştirilen aşıların varyantlar karşısında etkili olup olmadığı tartışılıyor. Uzmanlar, tek veya iki doz şeklinde uygulanan mevcut aşılara, mutasyonlar sebebiyle yeni bir doz eklenebileceği görüşünde.

Geçen hafta bir açıklama yapan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye’deki korona virüsü vakalarının yüzde 75’inde varyant tespit edildiğini açıkladı. Bakan Koca’nın açıklamasına göre Türkiye’de ağırlıklı olarak İngiliz varyantı görülüyor. Bunu, Brezilya ve Güney Afrika varyantları takip ediyor. Ancak bilgiler sınırlı: Varyantların etkisiyle ilgili yapılmış bir araştırma henüz bulunmuyor.

Peki, şimdiye kadar 7,5 milyon kişinin aşılandığı Türkiye’deki varyantlar dikkate alındığında üçüncü doz aşı gerekli mi? Virolog Dr. Semih Tareen, açıklanan veriler sınırlı olduğu için net bir yorum yapılamayacağını ancak bazı ülkelerde aşıya rağmen antikor geliştirmeyen kişilere ek bir doz uygulanabileceğini söylüyor: “Bunun gerekli olup olmadığını tam olarak bilemiyoruz. Bize bunu gösteren bilimsel bir veri ya da epidemiyolojik bir çalışma henüz yok. Ama benim tahminim şu; Bazı varyantların yaygın olduğu ülkelerde -Özellikle Güney Afrika’dan gelen B1-351 varyantının- üçüncü bir doz veya o varyantla güncellenmiş ek bir doz gerekebilir.”

Şu anki verilere göre takviye doz aşının yalnızca sınırlı sayıda kişiye yapılmasının yeterli olabileceğini ifade eden Tareen, şöyle devam ediyor: “Covid 19 pandemisinden kurtulmamız için herkesin normal dozajda aşılanması yeterli olabilir. İlla herkesin üçüncü doz almasına gerek olmayabilir. Bunu zamanla anlayacağız.”

SİNOVAC GÜNEY AFRİKA VARYATINA KARŞI KLİNİK DENEYLERE BAŞLADI

Aşı üreticisi firmalar, varyantların aşıların etkinlik oranını nasıl etkilediğini anlamak için araştırmalar yapıyor. Türkiye’nin yaygın olarak uyguladığı Sinovac, mutasyonlarla ilgili klinik deneylere başladığını duyurdu. Özellikle Brezilya ve Güney Afrika varyantını araştıran Sinovac, klinik deneylerde üçüncü doz takviye aşıyı test ediyor. Klinik deneylere katılanlara, ikinci dozu aldıktan sekiz ay sonra üçüncü doz veriliyor.

Reuters’ta yer alan habere göre Sinovac şirketinin Yaşam Bilimleri Genel Direktörü Gao Qiang, aşının Güney Afrika varyantına karşı etkisinin azaldığını; ancak İngiltere varyantına karşı etkinlik oranının aynı düzeyde korunduğunu söyledi.

PFIZER: ‘AŞI, GÜNEY AFRİKA VARYANTINA KARŞI YÜZDE 100 ETKİLİ’

Türkiye’nin 2.8 milyon doz aşı aldığı Pfizer/BioNTech’in mutasyon açıklaması ise geçen hafta geldi. 1 Nisan'da yapılan açıklamada, aşının Güney Afrika varyantına karşı yüzde 100 etkili olduğu duyuruldu. Varyantlarla ilgili araştırmalarını sürdüren şirket, aşıların belirli aralıklarla güncellenebileceğini bildirdi.

'KORUYUCULUĞU DEĞİŞSE DE CİDDİ HASTALIĞI ÖNLER'

Dr. Semih Tareen, varyantlar karşısında aşıların koruyuculuğu değişse de ciddi hastalığı önleme konusunda bir sorunla karşılaşılmayacağını vurguluyor.

Öte yandan takviye aşı uygulamasının ilk örneği Birleşik Arap Emirlikleri’nde görüldü. Washington Post Gazetesi’nin haberine göre, Çin menşeli Sinopharm aşısı yaptıran ve yeterli miktarda antikor geliştiremeyen kişilere üçüncü doz için randevu veriliyor.

Virolog Semih Tareen, acil kullanım onayı alan tüm aşıların ortak özelliğinin Covid 19 hastalığının ciddi etkilerini önlemek ve virüsü kapanların hastaneye yatmasını engellemek olduğunu söylüyor: “Tabii ki ideali virüsün bulaşmasını da önlemektir. Moderna ve Pfizer/BioNTech aşılarında virüsün bulaşıcılığını engelleyecek veya azaltacak veriler var gibi gözüküyor. Bu iyi bir haber. Diğer aşılarla ilgili aynı şeyi söylemek içinse henüz erken. Bunu zamanla anlayacağız.”

‘VARYANTLAR HEP VARDI VE OLACAK’

Virüsün mutasyona uğramasının normal bir süreç olduğunu söyleyen Tareen, virüsün salgının başından beri mutasyona uğradığını ve sonraki süreçte de uğramaya devam edeceğini söylüyor. “Önemli olan bu aşıların ciddi Covid-19 vakalarını önleyebilmesi. Bildiğimiz kadarıyla, hemen hemen bütün aşılar ciddi vakaları önleyebiliyor.”