Vasco da Gama’nın kayıp gemisi Esmeralda bulundu mu?

DUVAR - Portekizli kaşif Vasco da Gama’nın 20 gemilik donanmasına ait olan ve bugünkü Umman açıklarında bir fırtına sonrası kaybolan “Esmeralda” gemisinin bulunduğu öne sürüldü. Arkeologlar batığın Coğrafi Keşifler Dönemi’ne ait bulunan ve kazılan en eski batık olduğunu belirtiyor.

24 BİN MİLLİK YOLCULUK

archaeology.org'tan Jason Urbanus'un haberine göre 1498 yılında Portekizli kâşif Vasco da Gama, gemisi ile Afrika’nın etrafını dolaşıp Hindistan kıyılarına ve baharatlarına(!) ulaşıp geri dönmeyi başardığında Avrupa’da bir şok etkisi yaratmıştı. Bu 24 bin millik bir yolculuk anlamına geliyordu.

Da Gama Hint Okyanusu’nda hem başarı hem de düşmanlık buldu. 1502’de Portekiz Kralı Manuel I onu tekrar Güneydoğu Asya topraklarına gönderdiğinde 20 gemilik bir donanmayla yola çıktı. Kral, bu sefer Vasco da Gama’dan yalnızca baharat getirmesini değil, bölgedeki baharat ticaretini tekeli altına alan Müslüman denizcileri taciz etmesini hatta yok etmesini istedi. 20 gemilik donanmanın gemilerinden biri olan Esmeralda, da Gama’nın amcası Vicente Sodré’nin kaptanlığı altındaydı. Da Gama, acımasızlığıyla nam salmış Sodré’ye Hint kıyılarını gözleyip, Portekizlilerin çıkarını korumasını emretti. Fakat Sodré, Müslüman gemilerini yağmalamak ve toprak elde etmek amacıyla Arap Yarımadası’na doğru açılmayı yeğledi. 1503’te Esmeralda, Sodré dahil bütün mürettebat ile birlikte bugünkü Umman açıklarında çıkan bir fırtınaya yakalandı ve kayboldu.

Vasco da Gama’nın Güneydoğu Asya topraklarına yaptığı seyahat sırasında kaybolan Esmeralda adlı gemisinin bulunduğu iddia edildi.

KEŞİFLER HAKKINDA BİLGİ VERİYOR

500 yıl boyunca, 1998’de dalgıçlar Umman sahilinin 25 mil güneyinde, Al Hallaniyah adasında muhtemel bir batık bulduklarını söyleyene kadar, Esmeralda, Coğrafi Keşifler tarihinde bir dipnot olarak kaldı.

Son 3 yılı aşkın süredir, Umman Kültürel Miras Bakanlığı ve Blue Water Recoveries Şirketi liderliğinde yürütülen arkeoloji projesi kapsamında bu erken 16. yüzyıl gemi batığı araştırıldı. Arkeologlar bugüne kadar geminin arması, seramikler, sikkeler, ağır toplar, ateşli silahlar, mühimmat ve ticari mallar olmak üzere 2 bin 800’den fazla eseri kurtardı. Bu eserler geminin kimliğini doğrulamakla kalmıyor, aynı zamanda erken dönem Portekiz keşifleri hakkında da değerli bilgiler veriyor.

KAZILAN EN ESKİ BATIK

Arkeologlar ayrıca batığın bugüne kadar Coğrafi Keşifler Dönemi’ne ait bulunan ve kazılan en eski batık olduğunu belirtti. Projenin direktörü David Mearns, bu batıktan çıkarılan her kalıntının tarihin en önemli dönemlerinden biri olan Coğrafi Keşifler Dönemi’nde, Portekizlilerin denizciliği, ticareti ve deniz savaşlarını nasıl yürüttüğünün anlaşılmasına katkı sağlayacağını söyledi.

Gemi yükü 5 yüzyıldan fazla su altında kaldığı için kalıntıların çoğu aşınmış ve analizi zor durumdaydı. Araştırmacılar, çıplak gözle görülemeyecek ya da tahrip edici yöntemlerle edinilebilecek bilgileri elde edebilmek için görüntü teknolojisinden faydalandı. CT taraması sonrası geminin çanı üzerinde “498” sayısının ve “M” harfinin görünmesiyle uzmanlar, bu yazıda 1498 ve Esmeralda yazılı olabileceğini söyledi.

Oldukça aşınmış ve kolayca kırılan 24 gümüş sikke kümesinde bir başka CT taraması yapıldı. Görüntü oldukça nadir bulunan ve “índio” adı verilen Portekiz sikkesinin varlığını kanıtlıyordu. Bugün yalnızca bir tane örneği bulunan bu sikke, Portekizliler tarafından Hindistan ile ticaret yapabilmek için 1499’da da Gama’nın doğudan ilk dönüşü sonrası yaptırılan gümüş bir sikke çeşidiydi. Indio, yalnızca bir kez basıldığı için gemi batığının kimliğinin belirlenmesinde ve tarihlendirilmesinde önemli bir araç oldu. Mearns, henüz arkeolojik çalışma erken bir aşamada olsa da bulunan güçlü kanıtların gemi batığının Sodré’nin Esmeralda’sına ait olduğunu gösterdiğini söyledi.

Kaynak: Aktüel Arkeoloji