Vekiller anadillerini konuştu MHP itiraz etti: Belki hakaret ediyorlardır

DUVAR - Dünya Anadili Günü nedeniyle CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu TBMM'de Lazca, HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan da Ermenice konuştu. HDP Muş Milletvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit ise Meclis Araştırması istedi. Bekaroğlu ve Paylan'ın konuşmalarına MHP sıralarından tepki geldi. MHP'li vekiller Bekaroğlu ve Paylan'ın tutanaklara 'x' olarak geçen konuşmaları için 'Belki bize hakaret ediyordur' dedi.

'LAZCA KONUŞTUM ARKADAŞLAR...'

CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu, Meclis kürsüsünde Lazca konuştu. Bekaroğlu'nun konuşması tutanaklara 'X' diye geçti. Bekaroğlu, tepkilere karşı, "Lazca konuştum değerli arkadaşlarım. Kaybolmakta olan bazı dillerle de size selam verdim" dedi: "Bugün Dünya Anadil Günü değerli arkadaşlarım. 1952'de Bengal dilinin yasaklanması, Urducanın resmî ve zorunlu dil yapılması sonrasında gösteri yapan öğrencilere ateş edilmesi ve çok sayıda öğrencinin ölmesi münasebetiyle Birleşmiş Milletler tarafından Dünya Anadil Günü ilan edilmiştir 21 Şubat. Birleşmiş Milletler bu seneyi de, 2019'u da ölmekte olan, yok olmakta olan yerli diller senesi yaptı değerli arkadaşlarım. Niye yaptı? Çünkü dünyada konuşulmakta olan 7 bin dilden büyük bir çoğunluğu, hemen hemen yarısı yavaş yavaş kaybolmaktadır. Bu, Türkiye'de de böyle değerli arkadaşlar. Şu anda 36 tane bilinen dil var, çok az da olsa konuşulan ama bunların yarısından fazlası, 20 tanesi yavaş yavaş kaybolmaktadır değerli arkadaşlarım."

Bekaroğlu şöyle devam etti: "Bakın, Türkiye'de elbette ana dillerle ilgili bazı kolaylıklar, iyi şeyler yapıldı ama çok sınırlı sayıda. Kürtçeyle ilgili bir televizyon kanalı var, devlet yapıyor; diğer dillerle ilgili çok kısa haberler falan veriyor, izlenmiyor bile. Bu şekilde ana dilin yaşaması mümkün değil değerli arkadaşlarım. Bu şekilde bizim tasada ve kıvançta bir olan büyük bir millet olmamız bütün olmaz, tam olmaz, eksik kalır. Değerli arkadaşlarım, bütün dünyada Birleşmiş Milletler'in de önerdiği şey budur: Devlet, ana dilleri desteklemek zorundadır, devlet desteklemezse hiçbir şey yapamayız. Ne yapacak? Evet, izin verdiler, seçmeli dersler yapıldı ama desteklenmiyor. Bu seçmeli dersler olsun ama not alsın. Bu seçmeli derslerle ilgili araç gereçler devlet tarafından karşılansın. Televizyon olmadan, çizgi film olmadan çocuklara ana dillerimizi öğretmemiz mümkün değil. Şimdi, biz, Lazca da yayın yapılmasını istiyoruz değerli arkadaşlarım. 300 bin-500 bine kadar da çıkan Laz yaşıyor. Başka?"

PAYLAN ERMENİCE KONUŞTU

HDP Milletvekili Garo Paylan da söz alarak kürsüde konuştu. Garo'nun konuşması üzerine MHP Mersin Milletvekili Baki Şimşek, "Burası BM mi?" diye tepki gösterdi. Düzce MHP Milletvekili Ümit Yılmaz ise, "Başkanım, tercüman… Belki hakaret ediyor bize" dedi. Paylan konuşmasına şu sözlerle devam etti: "Değerli Başkan, bütün ana dillerin kardeşçe, barış içinde yaşayacağı bir Türkiye hayali kuruyoruz. Bu anlamda da Meclisimizin gerekli tedbirleri almasını rica ediyorum. Bu konuda gerekli yasal önerilerimiz var. Bu anlamda, bütün milletvekillerimizin bütün ana dillere saygı duyduğuna, gerekli tedbirleri bu Meclisimizin alacağına inanmak istiyorum."

MECLİS ARAŞTIRMASI TALEBİ

HDP Muş Milletvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit de Dünya Anadil Günü nedeniyle Meclis Araştırması istedi. Koçyiğit, "Yaşadığımız Anadolu ve Mezopotamya coğrafyası geçmişten bugüne çok sayıda farklı dilin bir arada yaşadığı dilsel çeşitliliğin yaygın olduğu topraklardır. Bugün Türkiye’de Kürtçe, Lazca, Çerkesce, Pomakça, Abhazca, Romanca, Tatarca, Hemşince, Ermenice gibi yaklaşık 40 farklı dil konuşulmaktadır. Bu dilsel çeşitlilik ülkemizin tarihsel ve kültürel zenginliğimizin en önemli göstergesidir. Ancak bu dillerin büyük bir kısmı inkâr ve asimilasyon politikaları nedeniyle yok olma tehlikesiyle de karşı karşıyadır. Bir anadilin ortadan kalkması, o anadille bağlantılı gelenek görenek, kültür ve toplumsal hafızanın da yitip gitmesi anlamına gelmektedir" dedi.