Yargı paketi Meclis'ten geçti

DUVAR - yüksek yargıyı yeniden şekillendiren yasa değişikliği TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.

Onay için Cumhurbaşkanı recep Tayyip Erdoğan'a gönderilecek olan 'Danıştay Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'nın yürürlüğe girdiği tarihte Danıştay ve Yargıtay üyelerinin üyelikleri sona erecek.Yasanın getirdiği düzenlemeler şöyle:

Danıştay'daki değişiklikler

ÜYELER 12 YIL İÇİN SEÇİLECEK: Danıştay üyeleri on iki yıl için seçilecek. Bir kimse iki defa Danıştay üyesi seçilemeyecek. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından Danıştay üyeliğine seçilip görev süresi sona erenler, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ilgili dairesi tarafından, idari yargıda sınıf ve derecelerine uygun bir göreve atanacak.

ESKİ ÜYELERE YENİ GÖRE:  Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından Danıştay üyeliğine seçilip görev süresi sona erenler, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) ilgili dairesi tarafından, idari yargıda sınıf ve derecelerine uygun bir göreve atanacak.

KENDİLERE TALEP EDECEK: Cumhurbaşkanı tarafından Danıştay üyeliğine seçilip idari yargıda bir göreve atanmak isteyenler, görev sürelerinin bitiminden bir ay öncesine kadar, idari yargıda bir göreve atanmak için talepte bulunacak. Talepte bulunanlar Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ilgili dairesi tarafından idari yargıda sınıf ve derecelerine uygun bir göreve atanacak. Talepte bulunmayanlar, başka bir göreve atanmak üzere Danıştay Başkanlığı tarafından Başbakanlığa bildirilecek.

DANIŞTAY'A BAŞKANLIK ŞARTI: Görevi sona eren üyelerin Danıştay ile ilişkileri kesilecek; ancak atamaları gerçekleşinceye kadar, özlük hakları Danıştay tarafından karşılanmaya devam olunacak. Danıştay Başkanı seçilebilmek için altı yıl Danıştay üyeliği yapmış olmak gerekecek. Danıştay; dokuzu dava, biri idari daire olmak üzere on daireden oluşacak. Danıştay’ın temyiz mercii olarak görevi, bir hukuk kuralının uygulanmaması veya yanlış uygulanması şeklinde ortaya çıkan hukuka aykırılıkların denetimini yapmakla sınırlı olacak.

KARARLARA İTİRAZ: Danıştay Başkanlık Kurulunun kararlarına karşı ilgililerce Başkanlar Kuruluna yedi gün içinde itiraz edilebilecek. Başkanlar Kurulu, Başkanlık Kurulu kararlarını aynen onaylayabileceği gibi değiştirerek de onaylayabilecek. İtiraz üzerine verilen kararlar kesin olup, bu kararlar aleyhine başka bir yargı merciine başvurulamayacak.

İdari Dava Daireleri Kurulunun sürekli görev yapmasına ilişkin süre 31 Aralık 2019 sonuna kadar uzatılacak.

BAŞKAN GÖREVE DEVAM EDECEK: Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Danıştay üyelerinin üyelikleri sona erecek. Ancak vekalet edenler hariç olmak üzere bu tarih itibarıyla Danıştay Başkanı, Başsavcısı, başkanvekili ve daire başkanı olarak görev yapanların Danıştay üyelikleri devam edecek.

ÜYE SEÇİMİ: Üyelikleri sona erenlerden; Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından seçilenler arasından Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca, Cumhurbaşkanı tarafından seçilenler arasından Cumhurbaşkanınca, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beş gün içinde, kadro sayısı dikkate alınmak suretiyle Danıştay üyesi seçimi yapılacak.

ÜYE SAYILARI: Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Danıştay meslek mensuplarının kadro sayısı yüz on altı olacak. Üyelikleri devam edenler, kadro sayısında dikkate alınacak. Kadro sayısını aşan üye kadroları herhangi bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılacak.

Danıştay üyeliğine seçilmeyenler, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ilgili dairesi tarafından, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren on gün içinde idari yargıda sınıf ve derecelerine uygun bir göreve atanacak. Üyelikleri sona erenlerin, seçim veya atamaları yapılıncaya kadar, özlük hakları Danıştay tarafından karşılanmaya devam olunacak.

HSYK VEYA CUMHURBAŞKANI: Danıştay üyelerinden Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyeliğine seçilmiş olup Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu asıl üyeliği devam edenler, bu görevlerinin bitmesine üç ay kala ilgisine göre Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu veya Cumhurbaşkanı tarafından yeniden Danıştay üyeliğine seçilebilecekler. Yeniden seçilenler, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyeliğinin sona ermesinden itibaren on iki yıl görev yapacaklar.

İKİ YERİNE BİR ÜYE: Danıştay meslek mensupları kadro sayısı doksana düşünceye kadar, boşalan her iki üyelik için bir üye seçimi yapılacak. Seçim yapılmayan üye kadroları başka bir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılacak.

NÖBETÇİ MAHKEME: Çalışmaya ara verme süresi içinde; bölge idare mahkemesi başkanının önerisi üzerine, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca, birden fazla idari yargı merci olan yerlerde idare veya vergi mahkemeleri başkan ve üyeleri arasından görevlendirilecek yeteri kadar hâkimin katıldığı bir nöbetçi mahkeme kurulacak. Bölge idare mahkemeleri için ise bölge idare mahkemesi başkanının önerisi üzerine, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca, tüm daire başkan ve üyeleri arasından görevlendirilecek yeterli sayıda nöbetçi daire kurulacak.

Yargıtay'daki değişiklikler

DAİRE VE ÜYE SAYILARI: Yargıtay’da on iki hukuk, on iki ceza dairesi ve her dairede bir daire başkanı ile yeteri kadar üye bulunacak. Yargıtay üyeleri on iki yıl için seçilecek. Bir kimse iki defa Yargıtay üyesi seçilemeyecek. Görev süresi sona erenler, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ilgili dairesi tarafından adli yargıda sınıf ve derecelerine uygun bir göreve atanacak.

Görevi sona eren üyelerin Yargıtayla ilişkileri kesilecek; ancak atamaları gerçekleşinceye kadar, özlük hakları Yargıtay tarafından karşılanmaya devam olunacak.

BAŞKAN SEÇİLME ŞARTI: Yargıtay Birinci Başkanı seçilebilmek için en az altı yıl süreyle Yargıtay üyeliği yapmış olmak zorunlu olacak. Yargıtay Genel Sekreteri seçilebilmek için aranan beş yıl üyelik kıdemi şartı kaldırılıyor.

DÖNER SERMAYE: Yargıtay Yayın İşleri Müdürlüğü görevlerinin yerine getirilebilmesi amacıyla kurulmuş bulunan “Yargıtay Yayınları Döner Sermayesi” on milyon Türk lirasına çıkarılacak. Ulusal veya uluslararası sempozyum, seminer ve diğer bilimsel toplantılar ile fiziki veya elektronik olarak kitap, dergi veya diğer her türlü yayın faaliyetlerinin giderleri ve kütüphaneye satın alınacak her türlü süreli veya süresiz yayınların bedeli döner sermayeden karşılanabilecek.

ÜYELİKLER SONA ERECEK: Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Yargıtay üyelerinin üyelikleri sona erecek. Ancak yeni seçim yapılıncaya kadar görevlerine devam eden eski başkanlar hariç olmak üzere bu tarih itibarıyla Yargıtay Birinci Başkanı, Cumhuriyet Başsavcısı, birinci başkanvekili, Cumhuriyet Başsavcıvekili ve daire başkanı olarak görev yapanların Yargıtay üyelikleri devam edecek. Üyelikleri sona eren Yargıtay üyeleri arasından, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beş gün içinde, kadro sayısı dikkate alınmak suretiyle Yargıtay üyesi seçimi yapılacak.

KADRO SAYISI ÜÇ YÜZ ON: Kanun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Yargıtay meslek mensuplarının (Yargıtay Birinci Başkanı, Cumhuriyet Başsavcısı, birinci başkanvekilleri, Cumhuriyet Başsavcıvekili, daire başkanları ve üyeler) kadro sayısı üç yüz on olacak.

SÖZLÜ SINAV: Adli ve idari yargı hakim ve savcı adaylarına eğitim sonunda yapılacak yazılı sınava sözlü sınav da ekleniyor. Kanun yolu incelemeleri sonunda hakim ve savcılar hakkında kanun yolu değerlendirme formu düzenleneceği hükme bağlanıyor.

KANUN YOLU DEĞERLENDİRME FORMU: Yargıtay ve Danıştay daireleri ile genel kurullarınca yapılan kanun yolu incelemeleri sonunda; İstinaf kanun yolu incelemesinde görev alan daire başkanı, üye, Cumhuriyet başsavcısı ve savcılar, ilk derece yargı yerlerinde duruşmaya, karara veya hükme katılan, karar veya hükmü veren ya da soruşturma aşamasında görev yapan hâkimler, İlk derece yargı yerlerinde soruşturma aşamasında görev alan, iddianameyi tanzim eden, duruşmaya katılan, mütalaa veren veya kanun yoluna başvuran Cumhuriyet savcıları, hakkında kanun yolu değerlendirme formu düzenlenecek.

Hâkim ve savcı adaylarına meslek öncesi eğitim sonunda yazılı sınava ilave olarak sözlü sınav getirilecek.

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beş yıl süreyle Bakanlığın teklifi ve Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun kararı ile bir yıllık staj süresini tamamlayan adli ve idari yargı hâkim ve savcı adayları, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca mesleğe kabul edilmeleri hâlinde, hâkimlik ve savcılık mesleğine atanabilecek.

KAYYUMA TAZMİNAT DAVASI AÇILAMAYACAK: Atanan kayyumların görevleriyle ilgili iş ve işlemlerinden dolayı tazminat davaları, Devlet aleyhine açılacak. Devlet, ödediği tazminattan dolayı görevinin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle görevini kötüye kullanan kayyumlara bir yıl içinde rücu edecek.

İSTİNAF MAHKEMELERİ: İstinaf mahkemelerinin faaliyete geçmesinden önce verilen kararlara ilişkin dosyaların Yargıtay tarafından istinaf mahkemelerine gönderilemeyecek. (Ajanslar)