Yaz saati uygulaması geri mi gelecek?

DUVAR - Enerji Bakanlığı’nın birkaç yıldır devam eden yaz saatinin kalıcı olması yönündeki talebi sonunda yürürlüğe girdi. 1973 yılından beri devam eden yaz saati uygulaması sürekli hale getirildi. Dünyanın önemli bir bölümüyle birlikte 30 Ekim’de saatler geri alınmayacak. Uygulama ile gün ışığından daha fazla yararlanılacağı ve enerji tasarrufu sağlanacağı hesaplanıyor. Bu tasarrufun tutarının ise 2.5 milyar TL’ye ulaşabileceği kaydediliyor. Ancak iş bu kadar basit değil. Türkiye’de birçok sektör yurtdışı ile çok yakın çalışıyor. İhracatçılardan, finans piyasasına kadar birçok kesim mesaisinin önemli bir bölümünde yurtdışındaki ortak ve müşterileri ile temas halinde. Türkiye’nin ekonomik ilişkileri ağırlıklı olarak Batı ile olduğundan, bu ülkelerle aramızdaki saat farkı kritik önem taşıyor. Sürekli yaz saati uygulamasıyla kış aylarında Avrupa ile saat farkımız 2-3 saate çıkacak. Londra’da saat 09.00 olduğunda Türkiye’de öğle yemeğine çıkılacak. İki ülke arasında mesai çakışması sadece 2-3 saate inecek. Amerika ile bağımız neredeyse kopuyor. Türkiye’de saat 17.00 olduğunda ABD’nin doğu kıyısında mesai yeni başlıyor olacak. Batı kıyılarında fark daha fazla.

NEW YORK TÜRKİYE'YE HEP KAPALI!

Dünya gazetesinde yer alan habere göre, Türkiye’nin kış saati uygulamasına geçmeyecek olması en çok finans piyasalarını etkileyecek gibi görünüyor. Türk mali piyasalarının Londra ile iş yapacağı zaman kısalırken New York açıldığında İstanbul neredeyse kapanmış olacak. Bankacılar, yabancı yatırımcının daha çok işlem yapabilmesi için Borsa İstanbul’da seans saatlerinin değiştirildiğini hatırlatarak şimdi yılın 6 aylık döneminde Londra ile saat farkının 3’e new York ile 9 saate uzayacağına değindi. Bunun bu defa piyasalar için yılın 6 aylık döneminin kış, 6 aylık döneminin de yaz anlamına geleceğine değinen bankacılar, “Londra’da yatırımcı bizim piyasalarımızı saat 11:00’de yakalarken şimdi 12:00’de yakalamaya başlayacak ama New York için bu saat 17:30’u bulacak. Hatta artık FED toplantısı için akşam 21:00’i bekleyen analistler için 22:00 açıklama 22:30 basın toplantısı takibi olacak. Bu uluslararası havale ve EFT işlemlerini de etkileyebilir. Buna karşılık doğu ile iş yapış saatimiz uzayacak ama Doğulu yatırımcı bizim aktif oyuncumuz da değil” yorumunu yaptı. Bu arada Bankalar Birliği’nin saat uygulamasının bankacılık sektörüne etkisi üzerine bir çalışma başlattığı da öğrenildi.

Saatlerinizi geri almayı unutun!

İHKİB'TEN SERT TEPKİ

Bu konuyla ilgili ilk ve en sert tepkiyi İstanbul Hazır giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Hikmet Tanrıverdi verdi. Bu konunun tartışılmaya başlandığı günden itibaren sektöre vereceği zararı anlatan Tanrıverdi, bu eleştirilere rağmen alınan karar ile ilgili, “Yaz saati uygulamasının kalıcı hale getirilmesi Türkiye’nin hem ticaretine hem de imajına zarar verecek” dedi. Hazır giyim ihracatının yüzde 75’e yakın bölümünün AB ülkelerine yapıldığını bildiren Tanrıverdi, “Yaz saati kalıcı hale getirilirse saat farkı İngiltere ile 3’e, Almanya, İspanya ve Fransa gibi ülkelerle 2’ye çıkacak. Mesai saatlerimizdeki uyumsuzluk makası daha da açılacak” dedi. Tanrıverdi, programların yoğunluğu sebebiyle hala enerji ve ekonomi bakanlıklarıyla görüşemediklerini aktararak, bu kararın değişmesi için kapsamlı bir bilgilendirme yapacaklarını söyledi.

'AVRUPA ÜLKESİ OLMAKTAN ÇIKACAĞIZ'

Türkiye’yi Euro Bölgesi'nden uzaklaştıracak her türlü adıma karşı olduklarını vurgulayan Tanrıverdi, şöyle devam etti: “Avrupa ile çalışma saatlerimizdeki uyumsuzluk makası daha da açılacak, öğleden önceki mesaiyi tamamen kaybedeceğiz. Araya yemek tatili girecek. Biz ancak saat 14.00’den sonra iş görüşmelerine geçebileceğiz. Örneğin İngiltere’den sabah uçağı ile günübirlik Türkiye’ye gelenler 3 saatlik zaman farkı nedeniyle doğru dürüst iş yapmaya fırsat bulamadan ülkelerine dönmek durumunda kalacaklar. Ayrıca “GMT+3 olduğunda Türkiye saat tanımında ve elektronik ortamlarda Ortadoğu ülkesi olarak görünecek. Bir bakıma Avrupa ülkesi olmaktan çıkıp Arap ülkeleri kategorisine dâhil olacağız. Türkiye Avrupa dışı bir ülke olarak kabul edilecek. Bu görüntü, Avrupa Birliği’ne girmeyi hedefleyen ve bunun için yıllardır büyük emek harcayan Türkiye’nin yararına olmayacak. Ülke algısını düzeltmeye çalıştığımız bir dönemde alınan bu kararın beklenen faydayı sağlamayacağını düşünüyorum.”

Bakanlar Kurulu’nun kararı hükümsüz mü?

Türkiye’de saat dilimleri, “Günün Yirmi Dört Saate Taksimine Dair Kanun’un”a göre düzenleniyor. Bu kanunun 2. Maddesi’nde şu ifadeler yer alıyor: “Griniç’e göre otuzuncu derecede bulunan boylam dairesi bütün Türkiye Cumhuriyeti saatleri için esas alınır. Ayrıca başlangıç ve bitiş tarihleri belirtilmek ve bir saati aşmamak şartıyla yaz saati uygulamaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.” Sürekli yaz saati uygulaması Bakanlar Kurulu kararı ile alındı. Yani kanun değiştirilmedi. Bu kanuna göre Türkiye’nin saat diliminin belirlenmesinde 30. derece esas alınmalı. Bakanlar Kurulu belirli dönemlerde yaz saati uygulamaya yetkili. Ancak son bakanlar kurulu kararı ile 45. derece esas saat dilimi olarak belirlendi. Bazı dernekler bu kararı yargıya taşımaya hazırlanıyor. Bu durumda üst mahkemelerden sürekli yaz saati uygulamasına karşı bir karar çıkması ihtimali bulunuyor.

İngilizler isyan etti

İHKİB Başkanı Tanrıverdi, kararla ilgili yabancı ortaklarının tepkisini şöyle anlattı: “Bizim bugün (dün) toplantımız vardı. Alım gruplarının yöneticileri ile toplandık. Orada iki İngiliz alım firmasının müdürü isyan etti. En büyük sıkıntı İngilizlerde. Çünkü onlarla 1 saat öğleden önce bir saat de öğleden önce olmak üzere sadece 2 saatlik bir mesai çakışmamız oluyor. Bütün resmi işleri bu sürede çözmeliyiz. ‘Çin’le de saat farkı var. Orayla nasıl çalışıyorsunuz’ diyorlar. Ancak orasıyla sistem öyle kurulmuştu. Bir gün önceden yapılıyordu işler. Avrupa’da en azından günceli yakalıyorduk.”

Uygulamayla neler değişecek?

Kamudaki erken mesai uygulaması kalıcı hale gelecek.

• Sabah 08.00’de dersi başlayan ve sabah 07.00’de yola çıkan öğrenciler karanlıkta yollara düşecekler.

• Güneş Ankara’da 17.30’da, İstanbul’da 18.00’de batacak.

• Havayolu şirketlerinin uçuş saatleri, namaz saatleri ile bazı finansal işlemlere ilişkin saatler yeniden düzenlenecek.

• Türkiye gibi GMT +3’ü sabit zaman dilimi olarak kullanan diğer ülkeler ise Irak, Etiyopya, Tanzanya, Madagaskar, Kuveyt, Batı Rusya, Yemen, Somali, Sudan, Cibuti, Beyaz Rusya, Suudi Arabistan, Kenya, Uganda ve Katar.

• UEFA Türkiye’ye özel Şampiyonlar Ligi ve Avrupa Kupası maç saatlerinde değişiklik yaptı. UEFA Şampiyonlar Ligi’nde Beşiktaş’ın, UEFA Avrupa Ligi’nde ise Fenerbahçe, Atiker Konyaspor ve Osmanlıspor’un 30 Ekim’den sonra oynayacağı iç saha maçlarının başlangıcı 1 saat geriye alındı.

HABERİN TAMAMI