Berrin Sönmez

bsonmez@gazeteduvar.com.tr
TÜM YAZILARI
Defne tecavüzden nasıl kurtulur? Mülke tecavüz yasası yürürlükte olduğu sürece herkesin malına çökme yetkisi ve bu işi yaptıracak gölgeleri var iktidarın. Durdurmak için milyonla Çiğdem, milyonla direniş gerek. Ve çok daha fazla destek…
Korku iklimine çeyrek kala Dilruba’yı savunmak Dilruba, hepimize gözdağı vermek için tutuklu bulunuyor şu an. Bize düşen yalnız bırakılmasını önlemek ve onu hep birlikte savunmak. Aksi takdirde iktidarın gözdağı politikasına teslim olunur. Toplumsal muhalefetin, örgütlü ya da bireysel itirazların susturulması, siyasal muhalefeti de güçsüzleştirir. Aile Hukuku Değerlendirme Kurulu bir İrşad Bürosu'dur Aile hukuku, kadın hakları ve dolayısıyla toplum düzeni açısından bir çeşit şeriat mahkemesi ya da şeyhülislamlık makamı kurulmuş bulunuyor. Kurul’un hangi tuzakları hayata geçirmek üzere oluşturulduğu, Türkiye bağımsız kadın hareketi için ayan beyan ortada. Bilinen ve yılladır iktidarın her yargı reformunda ayak sesleri duyulan, kadın ve eşitlik karşıtı hedeflerine ulaşmak için kuruldu.
Bölgede savaş rüzgarları ülkede Kürtçe karşıtlığı artıyor Orta Doğu kaynıyor, Türkiye’nin bunun dışında kalması mümkün değil. Irak ve Suriye’de sınır ötesi harekatlara heves etmek İsrail’in savaş politikasına hizmet eder. İktidar sınır güvenliğini sınır içinde sağlamaya yönelmeli ve aynı zamanda Kürt yurttaşlara eşit muamele görevini yerine getirmeli. Topal ördek nasıl tökezledi? Muhalefet partilerinin kendi arasındaki uzlaşmayı ve sivil toplumla dayanışmayı başarması otoriter muktediri tökezletti. Toplumu kuşatmaya alan, seçeneksiz bırakan otoriter taktikler karşısında kuşatılmaya direnenler hep vardı ve bu geri adım attırma hali geçmişten gelen direnişin sonucu. Suikastın cinsiyeti eril yapının cinsiyetçiliğini bozabilir Ülkücü camiada bu denli güçlü ve camianın karar vericilerine karşı yürütülen hak arayışının ilk örneğini oluşturdu Ateş kadınları. Evet bu Ateş suikastı devlette, toplumda, yargıda, emniyette yuvalanmış devlet içinde devlet gibi davrananları görünür kıldı. Siyasette önceki suikastlara kıyasla çok daha belirgin kırılmalara yol açtı. Erkeğin soyadı dayatması kadına şiddetin asli faili Soyadı kanunun kabul edilişi insanların tebaa değil yurttaş olduğu ön kabulüne dayanır. Devlet kendisine vatandaşlık bağıyla bağlı olan herkesi eşit yurttaşlar ve özerk hukuk öznesi bireyler olarak gördüğünü açıkça ilan etmiş ve herkesi bu yasayla bağlamıştır. Kadının insan hakları bağlamında kendisinden esirgenmiş ve özerk hukuk öznesi birey sayılmak yerine kocaya ve onun ailesine özgülenmiş bir insan olarak kabul edilmesine itirazdır, soyadı bağımsızlığı mücadelesi. ANTAKYA: Kaderini bir kere daha gerçekleştirebilecek mi? İktidarın siyasi ve arazi rantına odaklanmış çıkar bölüştürmeci planlarının kentten, insanlardan ve insanlıktan, tarih ve uygarlıktan çalınmış hak gaspları olduğu çok açık. Ranta dost insana hoyrat iktidar politikasına karşı kente, tarihe, kültüre dost insana ihtimam gösteren bir muhalefet politikasına ihtiyaç var. 9’uncu Yargı Paketi'nden vazgeçilmesi için 4 neden Şiddet faillerine af konusu AKP iktidarının müzmin hastalığı. 9’uncusuna kadar ulaşılan tüm yargı paketlerinde infaz indirimi, infaz düzenlemesi, çocuk cinsel istismarına somut delil kriteri, Covid affı, açık cezaevine geçiş hakkını kolaylaştırma, genç evlilik gibi isimler altında kadınlara ve çocuklara yönelik her türlü şiddetin faillerini cezasızlıkla ödüllendirmekten vazgeçmediler. Hüda Kaya: Barış hedef değil yaşamın ta kendisi Hüda Kaya’nın tutuklanma nedeni aylar sonra anlaşıldı. 2’nci Kobani davası için tutuklanmış. İlk duruşması 25 Haziran'da görüşülecek. Hüda Kaya’ya yöneltilen suçlamalar, ana davada beraat edenlere yöneltilen suçlamaların aynısı. Buna göre Hüda ilk duruşmada beraat edebilir veya tahliye edilebilir şeklinde bir beklenti yükseliyor. Korktuğumuzla değil umduğumuzla karşılaşarak beraat etmelerini dileyelim. Depremin yıkamadıkları: Keyfilik, partizanlık, çıkarcılık Depremde çok şey yıkıldı, çok can kaybedildi, insanlar sağlığını yitirdi ve en kötüsü hâlâ bulunamayan kayıpların sayısı bile netleşmedi ama deprem yönetimin en kötü alışkanlıklarından keyfilik, partizanlık ve çıkarcılık politikalarını yıkamadı. AKP'nin vizyonu: Kararname yasadan üstün, aile kadından değerli AKP’nin hayalleri, toplumsal gerçekle örtüşmediği için habire Anayasa, yasa, yönetmelik, genelge hazırlayarak bunları sosyal mühendislik araçları olarak kullanıyor. Bekleyip görelim il mi yaman bey mi yaman? Kobani cezaları üzerine geleceğe notlar Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ içerden çıkamadı ama eş başkanlar olarak şekillendirdikleri HDP ‘Türkiyelileşme’ politikası toplumun gönlünde filizlenip 31 Mart günü yerel seçim sandığında boy verdi. Cezaevlerindeki insanlık dışı zorlu yaşam koşullarını, suçlu-suçsuz ayırmadan herkes için iyileştirme yönünde çalışmak ise bizim boynumuzun borcu… Haksızlıkla, hukuksuzlukla, adaletsizlikle içerde tutulanların ise bir an önce dışarı çıkmasını sağlamak salt onları değil bizi de özgürleştirecek Eğitimin anayasası müfredat iktidarın ganimeti değildir Müfredat değişikliğinin kökten zarar verici niteliği hak ettiği ölçüde anlaşılmamış görünüyor. AKP zihniyeti gücü azalırken bir ganimet fırsatını kaçırmak istemediğini düşündürecek şeklide yıllardır çalıştıkları görülen çeşitli planları gecikmeden sahaya sürüyor. Kulislerden sızdırılan ‘yumuşama’ görülmüştür Muhalefet partileri zemini görmeden iktidarla dansa kalktı. Kaygan zeminde ilk tökezleme gecikmedi. Hemen Kurtulmuş ile ilk görüşmenin ardından 1 Mayıs'ta geldi. Bundan sonra Erdoğan iktidarının çizdiği çerçeve, muhalefetin doğal sınırları olarak kabul edilmesin bence. Bu iktidarın gizli kapaklı oyunlarını bozacak şey şeffaflık. Neyi müzakere edeceksiniz, 1921 Teşkilât-ı Esasîye’yi mi? Muhalefet olarak size iktidarın, bu zorunlu istikamete yönelmek için Anayasa gündemi gibi bir zorunlu görüşme koşulu sunmasına izin vermeyin. 9’uncu Yargı Reform Paketine odaklanıp Meclise sunulmadan önce içerik tartışmasına zorlayın iktidarı. Gücünüzün farkına varıp, iktidarın işaret ettiği yöne savrulmak yerine siyaseti şekillendirme becerinizi ortaya koyun. Kobani Davası: Erdoğan’ın boğazındaki kılçık Kürt sorununda demokratik çözümü sonlandırmak yıllar sonra Erdoğan için yutamadığı bir lokmaya dönüştü. Kobani davası da bu sorunun tam merkezine yerleşmiş oldu çünkü bu dava hakkında verilecek karar iktidarın kayyım politikasına geri dönüp dönmeyeceğini ve tabii ki barış umutlarımızın ne yönde tecelli edeceğini de gösterecek. Toplumsal cinsiyet eşitliği artık dünyadaki fay hatlarından biri Şirazesinden çıkmış dünya çılgınlar gibi eşitlik karşıtlığına koşarken onu tekrar cinsiyet eşitliği yörüngesine oturtmak da kadınların payına düşen sorumluluk. Savaş ve çatışma iklimine karşı, faşizan yönetimlere karşı ortak mücadeleyi sürdüreceğiz başka yolu yok. Sonunda kazanacağız eşitlik mücadelesini ama öyle görünüyor ki sadece biraz zaman alacak gibi. Van direnişi, demokrasi umudu ve riskler Eskimiş de olsa Millet İttifakı'nın CHP dışındaki partileri nasıl bir muhalefet kimliğine bürünecek? Majestelerinin sadık muhalefeti mi olacaklar yoksa demokratik muhalefet kanadında mı yer alacaklar? Bu sorunun cevabı çok önemli çünkü bugün geri adım atmış olsa da iktidar, yerel seçim yenilgisini kolay hazmedecek gibi görünmüyor. CHP’nin sınavı, kadınların umudu, muhalefetin sorumluluğu Anayasa, Medeni Yasa ve Mehmet Uçum’un hemen seçimin arkasından “sürecek” ifadesiyle dile getirdiği bütün o reform girişimleri karşısında artık parlamentonun ve milletvekillerinin, partilerin, çok daha diri ve direngen olması gerekiyor. Yerel seçim sonuçları biraz da toplumun, muhalefet partileri arasında iş birliğine yönelik beklenti içinde olduğunu düşündürüyor. Seçimden suça ortak olmayacak belediye çıkar mı? Yasalarla tespit edilmiş yükümlülerini yerine getirmeyen merkezi ve yerel yönetimler, hepsi, cinsiyet temelli şiddette faillerin suç ortağı. Bu tabloyu değiştirme niyeti olan adaylar varsa umarım seçmen onlara teveccüh eder. Yoksa siyaseti yeniden düzenlemek için kolları sıvayalım. KYŞ için eziyet maddesi, Yargıtay'ın bozma kararında Açık ve net konuşuyor Fatma: 'Hoşgörmüyorsan yasayı uygula!' Kadına yönelik şiddet, eziyet suçu kapsamında olduğu halde 'basit yaralama veya yaralama' kapsamında değerlendirilerek hüküm verildiğinde bu durum yargının şiddetin mağduruyla değil sanığı ile empati kurduğunu gösterir. Şiddet ve yoksulluk raporu: Merkezi ve yerel yönetim sorunsalı Bugün karışımıza çıkan şiddet olgusunun gerek vahşileşmesi gerekse artışı, bilinen ataerkinin yeni bir kılıkla karşımıza çıkması. 1990’lardan itibaren görünür hale gelen bu yeni sürüm ataerki, neoliberal ekonomi modelinin krizini fırsata dönüştürdü diyebiliriz. Üstelik yeni sağcılığın otoriter yönetim sistemiyle uyuştu: Otoriter erk-ek... Üstüne bir de din sosuyla cila çekildi. Müslüman dindar kadınlar için 8 Mart'ın önemi Sokağa çıkan kadınlar dine karşı söz kurmuyor, ataerkiye itiraz ediyor. Dindar kimliğiyle Medeni Yasa'nın değiştirilmesine itiraz eden kadınlar da dine karşı duruş sergilemiyor. Erkek egemenliğini kuran patriyarkal geleneği kırmak için mücadele ediyor. Dindar kadınların hiç değilse Mücadele suresinin ilk dört ayetini hatırlayarak kadın eşitlik mücadelesinde paydaş olması gerektiğini düşünüyorum. Seçmece darbeler ülkesi iflah olur mu? Toplumun kılcal damarlarına kadar ilerleyen bir büyük ağabey gözetlemesiydi 28 Şubat darbesi ve yıllarca yaşanan bir süreçti. Ve bunlar kesinlikle yasal değildi. Hukuku toplumun bir kesimi için askıya alarak yapılan işlerdi. Hukuk darp edildi. Darbe demeniz için hukukun darp edilmesi yetmiyorsa… İktidarı eliyle sömürgeleştirilen ülkeden haberler Bir Cumhurbaşkanı yabancı şirketlere “dükkan senin” mesajı verdi. Üstelik “garantin benim” demiş oldu. Hukukmuş, kanunmuş, kuralmış dert etme, sorun yaşarsan gel beni bul, benim talimatım hukukun üstünde, anlamına gelecek bir açıklamaydı sözleri. Bir buyrukla ülkeyi koloni, kendisini koloni valisi durumuna düşürmekten mutluysa demek ki… İstanbul Sözleşmesi kararı idam isteyenleri besledi Kelle isteyenler, muhaliflere idam yolunu açmak için besleniyor siyaset eliyle. Gerek siyasi parti, gerek sivil toplum, gerek medya ve gerekse bireysel olarak muhalif kimliğe sahip olanlar üzerindeki baskıyı arttırmanın aracı olarak bugün idam çığlıkları kullanılıyor. Peki yarın bu çığlıklar yasallaştırılırsa? Muhalefetsizlik çukuru, debelendikçe daha derine çeken bir bataklık… Ticari laiklik şeriat ister Medeni Kanun sevmez Erdoğan’ın politik ihtiyacına binaen kimi zaman “nas var nas” diyerek düşürdüğü, ihtiyaç bittiğinde ya da yeni bir ihtiyaç hasıl olduğunda nassı bi yana bırakıp faizi yüzde kırk beşe çıkardığı durumlar bir de buradan değerlendirilmeli: Ticari laiklik.  Şiddetle mücadele laik aile hukuku gerektirir Yükselen kadın karşıtı politikalar temelde salt cinsiyetçilikle ilişkili olmakla sınırlı kalmayıp laiklik karşıtlığının sonucudur. Bu durumda cinsiyetçi politikalara karşı mücadele de salt kadınların eşitlik mücadelesi ile sınırlı kalamaz. Laik bir ülkede eşit, özgür yurttaşlar olarak yaşamak isteyen temel sorumluluğu. Medeni ölüme direniş: EŞİK-KCDP Medeni Yasa Çalıştayı Doğumdan ölüme hatta ölümden sonrasına bile tasarruf eden bir yasal düzenleme için, hayatlarımız için, marjinal din yorumlarına sırtını dayamış, ataerkil zihniyetteki küçük bir grup erkek ve kadının karar vermesine sessiz kalamayız. Hayatlarımıza dair karar verme irademizi hiç kimseye ipotek etmeyeceğimiz yönünde kararlı olmak yeter bu çalıştaya katılmak için.