Menekşe Tokyay

meneksetokyay@gmail.com
TÜM YAZILARI
Diyabetli çocuklar için sensör lüks değil, hak Birçok Tip-1 diyabetli ailesi, uzun bir süredir CİMER üzerinden sensör desteği için bilgi ve destek talep ediyor. Zira bu aileler için çocuklarına sensör temin etmek, adeta “nefes almak”, kaygılarından sıyrılmak, çocuklarını yaşama bağlamak için yegâne araç.
Eğitim İzleme Raporu ışığında, Aydınlanma’nın izinde Bir karar verilmesi gerekiyor. Nitelikli eğitime adil erişimi, kapsayıcı eğitim ortamlarını ve öğrenme yoksulluğunun önüne geçerek temel becerilerin geliştirilmesini hedefleyen bir sistem mi, yoksa eğitimin bile politik bir araç olarak kurgulandığı, kimbilir kaç neslin eleştirel, akılcı, mantıklı ve bilimsel düşünce tarzından uzaklaştırılarak biat kültürüne alıştırıldığı bir eğitim sistemi mi? Sanata geçit var mı? Klasik müzik konserlerine katılımı, bir kesimin sosyo-ekonomik statüsünü kanıtlama aracı olarak kullanmaya devam etmelerine, ama bu esnada onlar kadar şanslı doğmayan kesimlerin bu konserlere erişimi bir lüks olarak görmelerine seyirci mi kalacağız? Kent gençliğinden ne anladığımız, bu ve benzeri sorulara vereceğimiz yanıtı belirleyecek. 
Onlar bıraktığınız yerde, peki siz neredesiniz? Deprem bölgesindeki en kırılgan gruplardan biri olan gençlerin yılmazlığını hepimize bir kez daha kanıtlayan “Biz hâlâ buradayız” sergisi, 27 Ekim akşamı kadim kent Hatay’da Arsuz Belediyesi Nazım Hikmet Kültür Merkezi’nde açılıyor. Sergide resimler, enstalasyonlar, tuval üzerine akrilik çalışmalar ve şiirlerle, Şubat 2023 depremlerinden etkilenen gençlerin ruhlarındaki tüm çığlıklar, sanat yoluyla bizlere ulaşmayı bekliyor. Temari toplarından mideye giden yol Çocuklar, her şeyi içine alan bir yaşamı hak ediyorlar. Sadece kuru ekmeği, arkadaşından ödünç alınan elma dilimini ya da “askıda tost” gibi palyatif ve etkisiz çözüm önerilerini değil… Bulutuyla, gemisiyle, balığıyla, yosunuyla, insan onuruna yaraşır yaşam koşullarını hak ediyor çocuklar… Suça sürüklenen çocuklar ve yaralı toplum Ortada iki çatallı bir yol var: ıslah etme yönü olmayan, tamamen ceza odaklı bir adalet sistemi mi, yoksa davranışlarının sonuçlarını öngörebilme kapasitesi yetişkinlere göre daha düşük olan çocukların suç işlemesine yol açan sebeplerin önüne geçen onarıcı bir adalet sistemi mi? Güney Kore, çocuklar ve araştırmacı gazetecilik On yıllar süren ve hem ebeveynlerin hem de biyolojik ailelerinden bir dolandırıcılık ağı yoluyla kopartılmış çocukların yaşamlarını derinden etkileyen bir düzenek, geniş kapsamlı ve titiz bir araştırmacı gazetecilik yoluyla ortaya çıkarıldı ve medya, hükümetler üzerinde baskı gücünü kullanarak dördüncü kuvvet olma unvanını layığıyla yerine getirdi. Utanç taraf değiştirmeli Fransa dahil birçok Batılı ülkede tecavüz davaları normal şartlarda kamuoyuna kapalı şekilde yürütülürken, cinsel saldırının kurbanı olan Gisèle anonim kalma hakkından feragat etti. Çünkü ona göre bu utanç, “kurban”dan ziyade “istismarcı”nın omuzlarına yüklenmeliydi. “Utanç, taraf değiştirmeli”, diyor Gisèle ve ekliyor: “Bugün hayatımın kontrolünü geri kazanıyorum." Aklın kötümserliğini iradenin iyimserliğiyle telafi etmek Michael Nhaskar ve Mustafa Suleyman “dizginleme” stratejisini öne sürüyorlar. Yani teknolojinin demokratik ulus devletler tarafından gerekli düzenlemeler, daha iyi teknik güvenlik, daha iyi yönetişim ve hesap verebilirlik eşliğinde kullanılması, toplumların norm ve alışkanlıklarıyla, güç ve bilgi ilişkileriyle eş zamanlı olarak “dizginlenmesi” gerekiyor. Yoksa bu teknolojik dalganın sunduğu tüm bolluk, bizi yok edebilir. Elsa Niego’yu nasıl bilirdiniz? İstanbul’un orta yerinde bir subay tarafından sokak ortasında yüz bütünlüğünü yok edecek kadar korkunç bir cinayete kurban giden kişi, bu kez 23 yaşındaki Elsa Niego’ydu. 14 Şubat’ta bir Sevgililer Günü’nde doğan Elsa, ona saplantılı şekilde âşık olan, Hicaz Valisi Ratıp Paşa’nın oğlu ve Abdülhamit’in eski emir subayı Osman Ratıp tarafından Bankalar Caddesi’nde “aşkına karşılık bulamayınca” hunharca öldürülmüştü. Mengen Akreditasyonu yerine çocukların tokluk akreditasyonu Bu ülkede hükümetin de muhalefetin de dert etmesi gereken şey, tüm çocukların her gün alması gereken kalori ve protein miktarını karşılayacak, çocukların okulda temiz ve ücretsiz suya erişimini bir lüks olmaktan çıkaracak bir sistemin devlet eliyle ve acilen verileceği gelişmiş bir düzen tesis etmektir. Çünkü çocukların beslenmesi ve sağlığı anayasal bir haktır. Çocuk yaşta evliliklerin sonrası sessizlik Çocuk yaşta zorla evliliklerin önalıcı şekilde durdurulmasında yereldeki sosyal ağların ve aktörlerin büyük etkisi var. Öğretmen Ağı bünyesindeki öğretmen topluluğu ve Proje ekibi, kısa süre önce, ÇYEZE’yi ortadan kaldırmaya ve çocuk haklarını gözetmeye yönelik çalışmalara katkı sunmak amacıyla önemli bir rehber yayımladı. Çevrimiçi istismar, Instagram yasaklarıyla engellenir mi? Silikon Vadisi, kârlarını çocuklar üzerinden maksimize etmeyi bir yana bırakıp çocukların güvenliği konusunda artık önemli bir sorumluluk üstlenmek zorunda. Çocuklarda bağımlılık yaratabilecek ürün reklamlarını devre dışı bırakmaları, çocukların zihinsel sağlığı açısından sosyal medyanın tehlikelerini ortadan kaldırmaları ve çocuklara yönelik hedefli reklamları yasaklamaları gerekiyor. Flört şiddeti pandemisi Arenaya dönen Meclis’te kürsüde yumruklar havada uçuşurken, zemin kanla kaplanırken, kadın milletvekili de bu şiddetten “nasibini” alırken, Anayasa Mahkemesi kararlarına karşı kaba kuvvetin ve patolojik bir şiddettin esas alındığı bir siyaset yapılırken dünya giderek daha çirkin bir hal alıyor ve tam da bu esnada dünyanın bir noktasında flört şiddetine maruz kalan çocuk ve ergenlerin hüzünlü sesleri kalbimizde yankılanıyor.  Beylikdüzü’nden Türkiye’ye yayılan beslenme desteği İnsanlık işte bu farklı yollara saparak ötekilerin yaşamlarını değiştirenler, yaşamın küçük patikalarına anlam katanlar, yaşamın anlamını başkalarına yardım ederek fark edenler ve çıkmaz sokaklardan yılmayarak mücadele azmini yitirmeyenler sayesinde gelişiyor. Kore’den Türkiye’ye bir okul yemeği rüyası Kore Cumhuriyeti’nde okul yemeği programı son 70 yıldır süregelen istikrarlı bir çabanın ve kamuoyu bilinçlendirme girişimlerinin bir meyvesi. İlk ve ortaokul çağındaki tüm çocuklara ücretsiz okul yemeği sağlayan bir program yürütülüyor. Kore’de tüm okullarda beslenme uzmanları istihdam ediliyor. Çocukluğu eski bir fotoğraftan oydular Çocuk haklarını, çocukları sevmeye, çocukların omuzlarına geleceğin yükünü bindirmeye indirgerken, çocukları seven bir ülke olmanın “içini” dolduramıyorlar. Çünkü onları yaşamın bir öznesi olarak değil, hakları ve varlığı geleceğe ötelenip araçsallaştırılan bir “hane geçimine yardımcı ve sevimli kurtarıcı” olarak görüyorlar. Kedi resmini cetvelle çizen çocuklar Deneyim tasarımcısı öğretmen, masal anlatıcılığını bir araç olarak kullanarak çocukların duyularına ulaşır ve herhangi bir konudaki bilgiyi ve deneyimi kalıcılaştırır. Masal anlatıcılığı özelinde etkili iletişimde sözcüklerin ağırlığı yüzde 10 iken, vurgu ve ses tonunun yüzde otuz, beden dilinin ise yüzde 60 etkili olduğu vurgulanıyor. Çocuğunuz narsist olabilir mi? Narsistik karakterin en temel yakıtlarından biri “onay”, yani “dış referans”, çünkü vaktiyle çocukluğunda yeterince görülmemiş ve onaylanmamış olan bu kişinin tüm hayatı, başkalarının beğenisinin peşinde koşmakla geçiyor. Zamanında alamadığı gerçekçi onayı ve koşulsuz sevgiyi “telafi etmek” için türlü stratejiler geliştiriyor; büyüklenmeci bir sahte benlik örüyor kendisine… Siyah poşetlere gizlenen yoksulluk Bir ülkenin menstrüel ürünlere ve menstrüel sağlığa erişimi önceliklendirmesi, onun insan haklarına, kamu sağlığına, toplumsal cinsiyet eşitliğine ve sürdürülebilir kalkınmaya verdiği önemi yansıtıyor. Kalpten doğanlar Bazı çocuklar ana rahminden, bazıları kalpten doğar. Bazıları kan bağıyla tutunurlar ailelerine; bazıları can bağıyla… Bazı çocuklar, onları doğuran kadının dışlayıcı kollarında değil, ona bakan kadının sıcacık canında ikinci nefesini bulur. Yapay zekâ karşısında çocuk hakları Çocukların üstün yararını, dijital çağda sadece onların ve ebeveynlerinin/bakım verenlerinin sorumluluğu altına bırakmayalım. Teknolojinin, çocukların en temel mahremiyet hakkını yok sayıp onları geride bırakma ihtimalini birlikte yok edelim. Çocuk istismarı ve kulaklarda yankılanan çığlık 4. Yargı Paketi’nden beri cinsel istismar suçlarında tutuklama için “somut delil” şartı aranıyor. Cinsel istismar şüphelisinin tutuklanabilmesi için “kuvvetli şüphe” yeterli olmuyor ve bu durum, uzmanlara göre, birçok dava dosyasında mağdur taraftaki adalet duygusunu ciddi anlamda zedelerken cezasızlık duygusunu pekiştiriyor.  Daken Kramer gibi olun! Dünyanın gören gözlere, hisseden kalplere ihtiyacı var. Çünkü görmek kalpten ve vicdandan gelir. Bir çocuğun, Daken’in, kendi mahallesinde yarattığı değişim aslında hepimiz için ufuk açıcı nitelikte. Bir çocuğun, sağlıklı beslenmenin bir kamusal hak olduğunu ve bu haktan mahrum kalan çocuklara destek sağlamanın kalbi olan herkesin sorumluluğu olduğunu anımsatması, oldukça çarpıcı. Orada bir köy var uzakta, fenomen öğretmenlere yasak Eğitimcinin bir sosyal medya paylaşımı öncesi kendisine yönelteceği sorular net: Yaptığım paylaşım, uyguladığım eğitim yöntemi çocuğun üstün yararına hizmet ediyor mu? Bu paylaşımın kötü niyetli kişiler tarafından kullanılarak başka amaçlara hizmet etmesi riski var mı? Peki öğrencim ve velisinin bugün hoşuna giden bir görsel veya videodan yarın rahatsızlık duymayacaklarının garantisi var mı? Çocuk yoksulluğu ve ötesi Brüksel’de bir araya gelen AB Çocuklara Yatırım İttifakı dahilindeki sivil toplum kuruluşu temsilcilerinin ortak çağrısı şu: Çocuk yoksulluğu siyasi bir tercihtir; dolayısıyla müzakere edilemez ama önlenebilir. Çocukların yoksulluğuyla mücadeleye yapılan yatırım, getirisi yüksek olan, uzun vadeli ve somut bir sosyal yatırımdır. Okulöncesi müfredatı ve beklentiler Okul öncesine yönelik bu eğitim programının içeriği, yaş grubuna ve gelişim dönemine özgü deneyimlerle donatılmamış. Ama örgüye ilk atılan ilmeğin aslında okulöncesi eğitim çağından olduğu, her mahalleye okulöncesi eğitim kurumu açmanın da okulöncesi müfredatın çağdaş gereksinimleri karşılamasının da hava gibi, su gibi bir gereksinim olduğu ıskalanıyor.  Bir genç, bir seyahatname ve düşündürdükleri Bir elinde not defteri ve fotoğraf makinesi, diğer elinde bisikletinin gidonuyla ilerleyen, “bir şarabı anlamak için daha çok şarap içmek, bir şehri anlamak için daha çok şehir gezmek gerek” diyen Kutluer’in “seyahatnamesinde” betimlediği yürüyüşünün ayak izleri, bu açıdan kendisi gibi köklerini beraberinde taşıyarak başka diyarlarda yeşermek isteyen gençler için de, kısa süreli seyahate çıkanlar için de çok anlamlı bir yol haritası. Dijital istiladan analog odaklanmaya Dijital dünyanın, hayatın her aşamasında bizi çepeçevre sardığı düşünüldüğünde, okul çatısı altında belirli süreler dahilinde analog şekilde yaşamanın ve düşünmenin de unutulmaması adına cep telefonlarının sınırlanması giderek kendini ortaya koyan bir zorunluluğa dönüşüyor. Üniforma tartışması: Eşitlik bir maske mi? Üniforma meselesinin tek bir açıklaması ve sihirli bir çözümü yok. Tektipleştirmeye, renksizliğe ve homojenliğe hapsolmaya hayır; ancak akademik disiplin çerçevesinde özgürlüğe, farklılıklar içerisinde biricikliğini sergilemeye ve çağdaş düşünce alanları yaratarak eğitimin ufkunu açmaya evet…