Özlem Yalım

press@ozlemyalim.com
TÜM YAZILARI
Bir yaratıcı idole saygı: David Lynch Aslında resim okumak istemiş, bir iki yıl özel dersler de almış okulun dışında; ancak aradığı ilhamı bu iki boyutlu alanda bulamamış. Bu tutkusunu bilerek izlediğinizde zaten her ekran görüntüsünün bir tablo gibi ele alındığını da hissedebilirsiniz. Ölüm haberi ile çok eksildiğimi hissettim, ama iyi ki döne döne izleyeceğim filmleri, okuyacağım metinleri ve dinleyeceğim sesleri var diye avutuyorum kendimi. Bu nedenle veda etmiyorum!
Satış sonrasında tasarım Tasarımın salt estetik olmadığını, aynı zamanda işlevsellik ve kolaylık da sağladığını sık sık dile getiriyoruz. Bir ürünle ilgili ulaşılabilir ve açık talimatlar, yeniden kullanılabilir ambalajlar veya çevre dostu malzemeler, markanın müşterilerinin rahatlığına ve çevreye gösterdiği özeni ortaya koyar. Yaşam biçimlerinde 2025 eğilimleri 2035 yılına yönelik Londra merkezli bir analize göre ekonomik modellerin artık sürekli olarak devinim içerisinde olacağı öngörülüyor. Çünkü insanlar, yani tüketiciler artık daha çok hareket halindeler. Kimi eğitim, kimi savaş, kimi ekonomik kaygılar, siyasi baskılar, daha iyi bir yaşam arayışı, kimisi ise iklim ve coğrafi koşullar sebebi ile sürekli olarak yer değiştiriyor. Böylece yaşam alanlarının eğilimleri hem nicel hem de nitelik olarak değişiyor.
Yeni yılda neler beklemeliyiz? Makinenin fütursuzca içerik ürettiği bu yıl içerisinde, teknoloji tabanlı yeni sanat eserleri ortaya çıktığı gibi, mevcut içeriğin de özgünlüğü üzerinde büyük tartışmalar koptu. Telif hakları konusu masadaki en sıcak başlıklardan biri ve halen ilgili yasalarla düzenlenmeyi bekliyor. Diğer yandan makine ile kol kola giren insan hiçbir düzenlemeyi beklemeden durmadan üretmeye devam ediyor. Tasarım ve semantik Kalbimden geçen “endüstri ürünleri tasarımı” ifadesi olduğu halde, mesleğin isminin tam tercümesi pekala “endüstriyel tasarım”dı. İlki mesleğin amacını daha iyi anlatıyor, dolayısı ile karşısındaki ile yukarıda belirttiğim çerçevede daha iyi iletişim kuruyor. Endüstriyel ise oldukça ucu açık bir anlam veriyor insana. Tasarım ve sistem -2 Tasarımcıların hayatına bir çığ gibi düşen yapay zeka motorları ile entegrasyon kuran; ilgili teknolojileri önceki sistemlerine entegre ederek çalışmalarına genişlik kazandıran tasarımcılar, bu teknolojilerle savaşmak yerine gerekli sistem dönüşümünü sağlayarak fark yaratabiliyor. Sistem ve tasarım - 1 Elimizde tutuğumuz akıllı cihazlar ile yaşamımızı kaplayan yazılımlardan, yapay zeka algoritmalarına, kamusal düzenlemelerden, şirketlere, sivil insiyatiflerden devletlere, kaosun norm olduğu bir kentteki trafikten, kırsal yaşamdaki ekim biçim işine dek her şey bir sistemdir. Bu kavram bu nedenle daha fazla irdelenmeyi hak ediyor. Şiddet ve mimarlığın kesişimleri Şiddet ve mimarlığın kesişimi, inşa edilmiş çevre ile insan davranışı arasındaki karmaşık etkileşimden ibaret. Neyin tetikleyici, neyin araç neyin sonuç olduğunu kestirmek gerçekten de son derece zor. İç içe geçmiş olan bu meknizmaları anlamak için olabilen her fırsatta konuşmak, anlamaya ve anlamlandırmaya çalışmak, özetle karışık bir yün yumağını açarak yeniden sarmak gerekli. Genç kadın girişimcilerden etik mobilya markası: Edizione Living Yeni mobilya markası Edizione Living’in Çiftehavuzlar’da yer alan mütevazı mağazası size markanın koleksiyonu hakkında karşılaşmak istediğiniz tüm bilgiyi ve ruhu veren, aydınlık, sade bir nokta. Markanın kurucusu iki genç kadına hedeflerini ve çalışma ilkelerini sorduk. Festivallerden felsefeye ışık hakkında notlar İnsanın ışık ile olan ilişkisi, onun en saf korkularının, dileklerinin ve minnet duygusunun bir ifadesi olarak aslında tüm insanlık adına büyük bir ortak değer. Işık ile insan varoluşu arasındaki en derin bağlantılardan biri de bilgi ve aydınlanmanın temsili olarak görülmesi. Simetri: Duygu dünyamızla tasarım arasında güçlü bir bağ Kompleks ve asimetrik bir yapı, bir tasarım eğer beğeni yaratıyorsa ve kabul görüyorsa mutlaka kendi içinde ve/veya tamamlayıcı çevresi ile bir uyum ve denge içinde olmalı. İnsan beyni aksini ret ediyor. Tasarımda global disiplinlerarası pratik: Snøhetta 1987 yılında Kjetil Thorsen önderliğinde bir grup genç tasarımcı ile birlikte kurulan Snøhetta, 1989 yılında New Yorklu mimar Craig Dykers ile birleşerek dünyanın kapılarını açmış. Ofisin ilk işi olan ve Mısır’da yer alan Alexandria Kütüphanesi hem World Architecture Award hem de Ağa Han ödülüne layık görülen bir proje. İkili daha sonra ikiz kuleler için tasarladıkları pavyon ile iyice tanınır hale gelmiş. Fransa’dan İtalya’ya tasarım Paris tasarım adına önemli bir buluşmaya daha imza attı. Design Miami Paris’e damgasını vuran ise İtalyanlardı. Etkinliğin en önemli sunumu İkonik Fornasetti markası ile gerçekleşti. Fornasetti, sanat, zanaat ve işlevselliği birleştiren benzersiz ve tuhaf tasarımlarıyla tanınan ikonik bir İtalyan markası. Bilincin tasarımı için bir araç olarak rüyalarımız Rüya hatırlama sıklığının ve rüya karmaşıklığının yüksek yaratıcılıkla ilişkili olduğu ölçümlenebilmiş. Başka bir deneyde deneklere rüya sırasında koku eşlik etmiş; bu koku ile uzak anılarını birleştirebilen deneylerde yine yaratıcı performansta artış ölçülmüş. Bir hikaye anlatıcısı olarak mimar Mimar kendi müziğini bestelemeyi, kendi yaratımını ortaya koymayı, bir bakıma kendi kurgusunu, hikayesini anlatmayı idealize eder. Mimarın yapıtında sunduğu hikayeyi anlamak, hissetmek, yaşamak mümkün olabilir çoğu zaman ve aslında bunun içinde kendimizi bulabildiğimizce o mimarı başarılı olarak addedebiliriz. Tasarımda koleksiyonerlik ve New York’ta bir tasarım galerisi: Zarolat “İyi” tasarım, o tasarımın doğru malzemelerle, üstün estetikle üretilmiş, bu bakımdan zamansız, son derece iyi fonksiyonellik sunan, güvenli, uzun ömürlü, çevreye zararsız bir nesneyi ifade ediyor. Bu hafta size, İstanbul – NewYork arasında mekik dokuyan genç bir mimar olan Zeynep‘in NewYork’ta kurduğu ZAROLAT isimli tasarım galerisini tanıtmak istiyorum. Tasarıma ve tasarımcıya ilham veren güneş Mimarlık pratiği ve güneş, iyi bir ikili. Tarihten bu yana söylem tersi olsa da her mimari yapıtın güneşle ilişki kurduğu, gün ışığını iyi kullandığı söylenemez. Güneşi dertlenen mimarların yeri bende başkadır. Moda ve ev dekorasyonu kol kola Dev moda zincirlerinin ev koleksiyonlarına ağırlık vermelerinin ardında hazır giyimden ilham alan moda trendlerini iç mekanlara dahil ederek, kişisel tarz ile yaşam alanı arasında bir uyum ve bütünlük hissi yaratma vaadi var. Ev, çok uzun zamandır bir tasarım düşüncesi ürünü değil; bir hazır tüketim alanı haline dönüşme yolunda hızla ilerliyor. 'Yanlışlıkla' Abramoviç öğrencisi Chiharu Shiota nihayet İstanbul’da Küratörlüğünü Öykü Özsoy Sağnak’ın üstlendiği Dünyalar Arasında isimli Chiharu Shiota enstalasyonu, Türkiye ile Japonya’nın 100. işbirliği yıldönümü vesilesiyle, Japan Foundation destekleri ile gelecek bahara kadar 20. yılını kutlayan modern müzemizde kaçırılmaması gereken bir iş olarak izleyicisini bekliyor. Dünyayı kurtaran tasarım Mimarlık alanında kaçınılmaz kavramlar olan sürdürülebilirlik ve dayanıklılığı teşvik eden örnekler, yerel malzemeler artık hak ettikleri değeri görmeye başladılar. Güneş enerjisi ile ısınma, nefes alan cepheler ve doğal havalandırma gibi yeşil bina tasarım ilkeleri, enerji tüketimini azaltmaya ve iklim değişikliğinin etkilerini hafifletmeye yardımcı olmaya çalışıyor. Felix Gonzales-Torres ve enstalasyon sanatı Son haftalarda seyahat halinde iken, otel odamdaki beyaz yatağıma bakınca ve pasaportum elimde oradan oraya koşturunca, Felix’in üzerimde ne büyük izler bıraktığını anımsadım. Onun tüm eserleri, yani her biri birer seri üretim nesnesi olan gündelik eşyaların tümünü, bir sanatçı bakışıyla ve onun derin duygusal dünyası eşliğinde yeniden ve daha derinden anımsamak için kendime ilk fırsatta söz verdim. Tasarımda tevazu Afrika çöllerinde karşılaşabileceğiniz köklü bir kabilenin özgün kulübeleri, kendilerine yeten tüm temel ihtiyaçları karşılayan, sahip oldukları toprak, taş, ot gibi malzemeleri içeren yapılar olarak hayranlık uyandırıcıdır. Modern insan, “çok” lar ile donatılmış yaşamında böyle bir yerde yaşayamaz ama dinlenmek için böylesi bir “az” lığın hayalini kurar. Durup üzerinde düşünelim. Vandalizm Tarihteki ayaklanmalardan bu yana, vandalizm için artık mutlaka toplu bir kalkışma, protesto ortamı veya savaş gibi şiddet içeren atmosferler gerekmiyor. Çağdaş yaşamda bireyler veya arkadaş grupları, sırf canları istediği için yaşadıkları kentte bu tür bilinçli bir zarar verme, kırma, boyama, değiştirme eğilimi gösterebiliyor. Akıl sağlığını tasarlamak Akıl çok çabuk manipülasyona uğrayabiliyor; siyaset arenasında buna algı operasyonu deniyor. Algı operasyonu sadece siyasetle veya alışverişle sınırlı değil ve kalmayacak da. Bedensel olduğu kadar akıl sağlığımıza da sızan teknoloji temelli tasarımlar konusunda belki de hiç olmadığımız kadar sorgulayıcı olmamız gerekli. 2024 yaz olimpiyatlarından tasarım hikayeleri Lehanneur meşale tasarımında kıvrımlı bir tasarım tercih etmiş. Olimpiyat oyunlarının ilk gününden itibaren insanlar ve milletler arasında birliği, barışı ve adil mücadeleyi simgelediğini biliyoruz. Meşalenin ateşi antik çağlardan bu yana bize bu erdemleri hatırlatmak üzere yanıyor. Bu tasarım, ateşin kendisini ön plana çıkaran ve  tüm kavramları anımsatan bir çizgide hazırlanmış. Yaşam kalitesi nedir? Monocle dergisi 2015 yılından bu yana “Quality of Life” isimli birkaç gün süren bir konferans etkinliği düzenliyor. Daha önce Lizbon, Viyana, Berlin, Zürih, Madrid, Atina, Paris ve Münih’te düzenlenen bu konferansın bu yılki edisyonu 10-12 Ekim tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleştirilecek. Düşünen, üreten, duyarlı insanların birleştiği ses: Açık Radyo Türkiye’nin düşünen, üreten insanları her açıdan tehdit altında. Her gün bir yeni özgürlük alanına gölge düşürülüyor. Böyle zamanlarda iyi niyet, dayanışmanın gücü, daha iyi bir dünyanın insanı olmak hepimize düşen olsa gerek; hepsinden daha önemlisi ise vicdan. Tasarımda tereddüt çağı ve mihenk taşı Serginin başlığı olan Mihenk Taşları, içinde bulunduğumuzu iddia ettiğim tereddüt çağı için de çok önemli bir eşya bir bakıma. Bulunan madenin altın olup olmadığını anlatan bu sert ve kara taş, bir bakıma asıl olan ile olmayanın ayrılmasına aracılık ediyor. Sempozyumdan plajlara: Chaise longue Chaise Longue, yani uzanarak oturma, tarihin çok eski zamanlarından günümüze gelen ve sandalyenin taşıdığı fonksiyonellikten tamamen farklı bir anlayışın objesi. Can güvenliği için tasarım Hava yastığı tıpkı emniyet kemeri gibi yine önemini göz ardı edebildiğimiz başka bir önlem ile birlikte kullanıldığında, kazalardaki riski azaltan iki önemli tasarım unsuru. Otomotiv endüstrisinde tasarımcılar ve mühendisler her alanda riskleri azaltmak için çalışmalar yapıyor.