Yerebatan Sarnıcı’nın dünü bugünü
Yerebatan Sarnıcı'nın dört yıl süren restorasyonu nihayet sona erdi. UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan tarihi yapıyı gezip izlenimlerimizi kaleme aldık.
UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan Yerebatan Sarnıcı, dört yıl süren restorasyonun ardından açıldı. MS 542 yılında Bizans İmparatoru Jüstinyen tarafından yaptırılan ve dünyanın en eski su sarnıcı olan Yerebatan, ziyaretçilerini ağırlıyor. Sarnıcın son halini gezdim, eski ve yeni halini karşılaştırdım.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Miras ekiplerince uygulanan restorasyon çalışmalarının ardından sarnıca ilgi büyük. Yeniden açıldığı günden bu yana yeri değişen giriş kapısının önünde uzun kuyruklar oluşuyor. Ben de sarnıcı bir akşamüstü ziyaret ettim. Yoğunluğun nispeten azalacağını düşünmeme rağmen kapıdaki çok sayıda yerli ve yabancı turist içeriye girebilmek için sabırsızlanıyordu ve sarnıç bölgesi çok kalabalıktı.
Sarnıcı en son 2019 yılının Ocak ayında ziyaret etmiştim. O zaman sadece en çok ilgi gören Medusa’nın olduğu alanı gezebiliyordunuz. Sarnıcın içindeki restorasyon çalışmalarından dolayı sarnıçtaki su da çekilmişti. İçerideki pek çok sütun da bez perdelerle örtülmüştü.
‘BETON YOL KALKTI’
Restorasyon sırasındaki görüntülerin ardından sarnıcın yeni halinden etkilenmemek mümkün değil. Sarnıca girer girmez atmosferine kapılıyorsunuz. Merdivenlerden inerken sarnıcın dokusu sizi içine çekiyor. İlk olarak gözünüze yerden iki metre yükseklikteki beton yürüyüş yolunun kaldırılmış olması çarpıyor. Onların yerini daha alçak ve yukarıdan bakınca suyun görülebildiği çelik yürüyüş yolu platformu almış.
‘SUYA PARA ATIYORLAR’
Platformda yürürken sarnıçta geçici olarak bulunan ve tartışmaların odağına oturan “Daha Derine” sergisini de görmek mümkün. Sergiyi gezerken zamanın ruhuyla sarnıcın atmosferi birleşiyor. Sarnıçta aydınlatma tasarımı ise eski haline göre daha iyi ancak sarnıcı gezerken belirli zamanlarda ışıklar sönüyor. Benim gittiğim saatlerde sarnıç çok kalabalıktı, ışıkların sönmesi yürüyüş yollarında ilerlerken ara ara kaosa neden oldu. Sarnıcın en çok ilgi gören noktası ise Medusa’nın olduğu kısım. Yerli ve yabancı turistler burada daha uzun durarak adeta tarihin derinliklerine yolculuğa çıkıyor ve dilek dileyerek suya para atıyor.
‘FOTOĞRAF ÇEKTİRME ALANLARI KALDIRILMIŞ’
Sarnıçta ilgi gören başka bir nokta ise saat başı yayınlanan ve sarnıcın hikayesini anlatan ışık ve video gösterisi. Sarnıç çok kalabalık olduğunda 5 ya da 10 dakika önce gidip uygun bir yerde beklemek gerekiyor yoksa izlenmesi pek mümkün değil. Sarnıçtan çıkarken, önceden Osmanlı kıyafetleriyle turistlerin fotoğraf çektirdiği alanların kaldırıldığı görülüyor. Bu da sarnıcın ruhunu koruyan bir ayrıntı olmuş.