YÖK’ün doçent aday yönetmeliği Danıştay’dan döndü
Danıştay, “olumsuz” sonuçlanan başvurularına karşı dava açan doçent adaylarının, yeniden doçentlik başvurusu yapmasını engelleyen yönetmeliğin yürütmesini durdurdu.
ANKARA- Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) Doçentlik Yönetmeliği 15 Nisan 2018’de Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. 10 Ağustos 2021 tarihinde ise doçentlik yönetmeliğinde değişikliklere dair yönetmelik yayımlandı ve yeni maddeler eklendi.
Doçentlik Yönetmeliği'nin 4’üncü maddesine eklenen 6’ncı fıkra ile, doçentlik başvurusunda bulunup eser değerlendirme aşamasında 'başarısız' sayılan, 'asgari başvuru şartlarını sağlamadığı' veya 'etik ihlalde bulunduğu' gerekçesiyle başvurusunun iptaline karar verilen adayın, bu işlemlere karşı dava açması durumunda aynı bilim/sanat alanında yeniden doçentliğe başvuru yapması açtığı davasının kesinleşmesine bağlandı. Yönetmelikle, doçentlik başvurusu reddedilen adayın, itirazı yargısal olarak sonuçlanmadan yeniden doçentlik başvurusu yapmasının önüne geçildi.
YENİDEN BAŞVURU YAPAMAYAN DOÇENT ADAYI DANIŞTAY’DA DAVA AÇTI
Bir doçent adayı, Ekim 2020’de doçentlik başvurusunda bulundu. “Etik ihlali” gerekçesiyle doçent adayının başvurusu 30 Haziran 2021 tarihinde iptal edildi. Doçent adayı başvurusunun iptal edilmesi kararına karşı Ankara 16’ncı İdare Mahkemesi’nde dava açtı. Eylül 2021 döneminde tekrar başvuru yapmak isteyen doçent adayı, yönetmelik uyarınca “yargı kararı kesinleşmediği” için yeni başvuru yapamadı.
Aday bunun üzerine, “başvurma hakkının elinden alındığı” ve “dava konusu düzenlemenin doçent adaylarının haklarını aramaktan caydırmayı amaçladığını” ileri sürerek yönetmeliğin iptali ve yürütmesinin durdurulması talebiyle Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı ile Üniversitelerarası Kurulu Başkanlığı’na karşı Danıştay’da dava açtı.
DANIŞTAY: CAYDIRICILIK NİTELİĞİ TAŞIYOR
Danıştay 8’inci Daire davayı görüştü ve "Doçentlik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1. maddesi ile Doçentlik Yönetmeliği'nin 4. maddesine eklenen 6. Fıkranın” yürütmesinin durdurulması kararı verdi.
Kişilere yargı mercileri önünde dava hakkı tanınmasının adil bir yargılamanın ön koşulunu oluşturduğu ifade edilen Danıştay’ın kararında, “Mahkemeye erişimi etkisiz kılacak ya da yargı yoluna başvurmayı caydırıcı nitelikteki düzenlemelerin, hak arama özgürlüğüne uygun olduğundan söz edilemez” denildi: “Dava konusu Yönetmelik hükmü bu bağlamda incelendiğinde; doçentlik başvurusunda bulunan doçent adayının eser değerlendirme aşamasında başarısız sayılması, asgari başvuru şartlarını sağlamadığı veya etik ihlalde bulunduğu gerekçesiyle başvurusunun iptal edilmesi halinde; bu işlemlere karşı dava açılması durumunda aynı bilim/sanat alanında yeniden doçentliğe başvuru yapılmasının davanın kesinleşmesine bağlandığı ve bu durumun hak arama özgürlüğünü kullanmak suretiyle dava açmış olan doçent adaylarının yargı yoluna başvurması yönünden önemli ölçüde caydırıcı nitelik taşıdığı anlaşılmaktadır.”
‘AKADEMİSYENLERİ YARGIYA BAŞVURMAKTAN CAYDIRMAK İSTEDİLER, DANIŞTAY ‘DUR’ DEDİ’
Konuyu yargıya taşıyan doçent adayının Avukatı Abdullah Enes Baltacı, söz konusu yönetmeliğin doçent adaylarının yargı yoluna başvurmasını engelleyen nitelikte olduğunu belirterek şu değerlendirmeyi yaptı: “Kişilere yargı mercileri önünde dava hakkı tanınması, adil bir yargılamanın ön koşulunu oluşturmakla birlikte, hak arama özgürlüğü bakımından tek başına yeterli bulunmamaktadır. Mahkemeye erişimi etkisiz kılacak ya da yargı yoluna başvurmayı caydırıcı nitelikteki düzenlemelerin, hak arama özgürlüğüne uygun olduğundan söz edilemez. Bu düzenleme de, yaptığı işlemlerin çoğunluğu hukuka aykırı olan ÜAK'ın, dava açılmasının önüne geçme girişimlerinden biriydi. Akademisyenleri başvuru iptal ederek cezalandırmak istediler ve yargıya başvurmaktan caydırmak istediler. Ancak Danıştay ‘dur’ dedi.”
BAŞVURU YAPABİLECEKLER
Danıştay’ın yürütmeyi durdurma kararı vermesinin ardından, davası devam eden doçent adaylarının 20 Mart’ta başlayan 2022 Mart Doçentlik Başvuru döneminde başvuru yapabilmelerinin önü açıldı.