Yüksek yargı silbaştan

DUVAR - Hükümetin TBMM'ye dün sunduğu tasarıyla Yargıtay ve Danıştay’ın tüm üyelerinin görevlerine son veriliyor. Yargıtay ve Danıştay başkanları, başsavcılar ve daire başkanları ise koltuklarını koruyacak.

Tasarıyla Yargıtay ve Danıştay’ın üye sayıları de düşürülüyor. Tasarı yasalaştığında HSYK, boşalan üyeliklere 5 gün içinde mevcut üyeler arasından yeni atamalar yapacak. Seçilemeyenler ise taşrada düz hakim veya savcı olarak görev yapacak. 17-25 Aralık soruşturmalarının ardından kaldırılan özel yetkili savcılıklar da iller bazında yeniden getiriliyor.

Ayrıca terör suçları gerekçesiyle de kayyım atanabilecek.

AKP hükümetinin uzun süredir üzerinde çalıştığı ve dün TBMM Başkanlığı'na sunduğu "Danıştay Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı"ile getirilecek düzenlemeler şöyle:

YARGITAY'DA 22, DANIŞTAY'DA 7 DAİRE GİDİYOR

Tasarıyla Danıştay ve Yargıtay üyelerinin görev süresi 12 yılla sınırlandırıldı. Normalde, üyeler emekli olana kadar görev yapıyordu. Yargıtay’ın daire sayısı 46’dan 24’e düşürülüyor. Kapatılması öngörülen 22 daire ellerindeki mevcut dosyalara bakmayı sürdürecek. 17 daireli olan Danıştay’ın daire sayısı ise 10’e iniyor. Yargıtay ve Danıştay Başkanı seçilmek için kurumdaki kıdem şartı 6 yıl olarak belirlendi.

ÜYE SAYISI DÜŞÜRÜLECEK

Yargıtay’ın 516 olan üye kadrosu nihai olarak 200’e, Danıştay’ın 195 olan üye sayısı ise 90’a düşürülecek. HSYK, görevi sona eren üyeler arasından yeni üyelikler için seçim yapacak. Yargıtay üyeliğine yeniden seçilmeyenler, HSYK tarafından sınıf ve derecelerine uygun olarak bölge adliye veya ilk derece mahkemelerine atanacak.

BAŞKANLARA İSTİSNA

Tasarı 'başkanlar' için ise istisna getiriyor. Düzenlemenin ilgili bölümünde, “Ancak bu tarih (yasanın yürürlüğü girdiği tarih) ibitariyle Yargıtay Birinci Başkanı, Cumhuriyet Başsavcısı, birinci başkanvekili, Cumhuriyet Başsavcıvekili ve daire başkanı olarak görev yapanların Yargıtay üyelikleri devam eder” hükmü yer alıyor.

Aynı istisna, Danıştay için de geçerli. Böylelikle, son dönemde yüksek yargı yönetimine seçilen tüm üyeler koltuğunu koruyacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Rize ziyaretine katıldıkları için eleştirilen  Danıştay Başkanı Zerrin Güngör ile Yargıtay Başkanı İsmail Rüştü Cirit de görevde kalmaya devam edecek.

GÖREV ALANI DARALIYOR

20 Temmuz’da istinaf mahkemelerinin faaliyete geçmesiyle Yargıtay ve Danıştay’ın görev alanı iyice daralacak. Tasarıda, “(Yargıtay ve Danıştay) ..temyiz mercii olarak görevi, bir hukuk kurulanın uygulanmaması veya yanlış uygulanması şeklinde ortaya çıkan hukuka aykırılıkların denetimini yapmakla sınırlıdır” denilerek, iki yüksek yargı kurumu, içtihat mahkemesi haline getiriliyor. iKİ İki yüksek mahkeme artık kararlarında yerindelik denetimi yani yapamayacak. Yani kararın kamu yararına aykırı olup olmadığına ilişkin yorumda bulunamayacak.

SÖZLÜ SINAV ŞARTI

Tasarıyla hâkim ve savcı adaylarına meslek öncesi eğitim sonunda yapılan yazılı sınava ilave olarak sözlü sınav getiriliyor. Tasarıyla Danıştay ve Yargıtay üyeleri, temyiz incelemesi sırasında dosyasına baktığı istinaf mahkemesi veya yerel mahkemenin hakimi veya savcısı hakkında not verecek. Bu kapsamda “Kanun yolu değerlendirme formu” uygulaması yürürlüğe girecek.