Zeytinli’de ne oldu, şimdi ne olacak?

Son 8 yıldır aynı yerde düzenlense de aslında kesintili tarihi 2005’e uzanan ve Türkiye’nin en zengin ve artık neredeyse gelenekselleşmiş müzik festivaline dönüşen Zeytinli Rock Festivali, Burhaniye Kaymakamlığı’nın aldığı bir “son dakika” kararıyla iptal edildi. Haber, son zamanlarda ardı ardına gelen müzik ve festival yasaklarından bunalmış olan toplumun büyük bir kesiminde tepkilere neden oldu. İktidar partisine yakın kimi isimler bile kararı açıkça eleştirmekten bu kez korkmadı. Müzik meslek birlikleri ve diğer birçok sivil toplum örgütü festivalin yasaklanması kararına itiraz eden açıklamalarda bulundu.

Festival’in 17 Ağustos Çarşamba günü başlaması gerekiyordu. Kaymakamlık kararının ardından organizasyon firması Milyon Yapım ve Organizasyon, konuyu hızla resmi yollardan çözmeye çalışsa da bu satırların yazıldığı saatlerce henüz resmi ya da hukuksal bir gelişme yaşanmadı.

Zeytinli Rock Festivali’nin iptal sürecini, ardından yaşananları ve beklentileri, festivalin organizatörlerinden Serkan Fidan ile konuştum.

Fidan, festivalin Edremit’ten Burhaniye’ye neden taşındığını anlattı önce. Diyor ki; “Zeytinli Rock Festivali’nin yapıldığı alan artık iyice yerleşim yerlerinin içinde kalıyordu. Geçtiğimiz aylarda yayınlanan genelge sebebiyle çok hassas bölge statüsünde olan bu alanda artık festival yapmak mümkün olmadığı için, festivali eskisine birkaç kilometre mesafede yeni bir yere taşıdık. Burhaniye Belediyesi sınırları içinde kalan bu yeni yer, daha önce insanların şikâyetçi olduğu birçok sorunu da ortadan kaldırmış olacaktı.

Bu arada araya pandemi girdi, malum. 2020 ve 2021’de festivali yapamadık. Diğer yandan bu bölgede muhafazakâr bir kitle var, örgütlenmiş de bir kitle bu. Bazı gruplar, gençlerin, müzikseverlerin bir araya gelip müzik dinleyerek eğlendiği bu tür organizasyonların yapılmasını engellemek istiyor.

Bu yıl yapacağımızı açıkladık. Edremit Belediyesi sınırları içerisindeyken Burhaniye Belediyesi sınırları içerisinde bir alana geçtik. Uzun vadede tüm altyapı sorunlarının çözülebileceği güzel bir festival alanı olur diye hayal ediyorduk.”

Serkan Fidan’a bu denli büyük bir organizasyonda bu tür risklerin hep olup olmadığını da sordum. Dahası, “Neden her şey son anda belli oluyor?”

Fidan, aslında 2021’in aralık ayından beri Zeytinli için çalıştıklarını anlattı ve devam etti: “Yerel yönetimlerden en azından zımni olarak izin almadan festival programı açıklamıyoruz ilkesel olarak çünkü o festivale gelecek olan binlerce müzikseverin mağdur olmasını, son dakika kararlarından etkilenmesini istemiyoruz. Ancak Zeytinli başka bir şey, festivallerin amiral gemisi, sembolik bir anlamı var. Özellikle de bu yeni yerine geçtikten sonra engellenebileceğini düşünmüyorduk çünkü daha önce ortaya çıkan, şikâyetlere konu olabilecek tüm sorunlar bu mekânla çözülmüş oluyor.

Nitekim Burhaniye Belediye Başkanı ve ilgili kurumlarla yapılan görüşmelerde hep çok olumlu karşılıklar aldık, Belediye Başkanı Ali Kemal Deveciler çok destek oldu, hâlâ da oluyor, uğraşıyor. Katma değeri ve bölgeye etkisi büyük olacak böyle bir festivalin kendi bölgesinde yapılmasının ne denli yarar sağlayabileceğini biliyor. Burhaniye halkı da öyle. Bize ulaşıyorlar o bölgenin insanları, bu kararın karşısında duruyorlar, durumdan çok rahatsızlar.”

Peki organizasyon firması iptal kararının ardından festivalin gerçekleşebilmesi için neler yaptı?

“Biz bu konuda hukuki yolları önemsiyoruz, o nedenle hukuk süreçlerine öncelik veriyoruz ancak Kaymakamlık kararı alır almaz nedense bunu basına sızdırmış. Bize tebligat henüz ulaşmamışken biz haberi basından öğrendik. Zaten başlarda bir açıklama yapmadık, sonra yaptığımız ilk açıklamamızda da, 'Bize ulaşan bir tebligat yok, ulaştığında konuyla avukatlarımız ilgilenecek' dedik. Sorunu çözme odaklı bakmaya çalışıyoruz.

Kaymakamlık makamı çekincelerini bize sözlü olarak ilettikten sonra biz o endişeleri gidermek ya da yersiz olduğunu göstermek için mesai harcarken basına bir tebligat servis edildi. Tebligatın içeriğini biz de basından öğrendik. Ancak elimize ulaşana kadar sessiz kalmayı tercih ettik. Elimize ulaşır ulaşmaz da avukatlarımız itiraz dilekçemizi verdiler. Kaymakamlık makamı itiraz dilekçesini de reddedince Bölge İdare Mahkemesi’ne başvurduk. Kaymakamlığın sunduğu gerekçelerin hukuksal zemini olmadığı için, mahkemenin yürütmeyi durdurma kararı almasını bekliyoruz.”

Kaymakamlık, kararına gerekçe olarak “Daha önceki yıllarda düzenlenen festivallerde yaşanan güvenlik, asayiş, trafik ve çevre sorunları, vatandaşlardan gelen yoğun şikâyet” gibi açıklamalar yaptı. Tabii binlerce insanı kısa bir sürede sınırlı bir alanda bir araya getirmenin bu tür riskleri olduğunu bu işleri yakından bilmeyenler bile tahmin edebilir. Gerçekten iddia edildiği gibi büyük güvenlik ve çevre sorunları yaşanıyor mu?

Serkan Fidan’a tek tek sordum:

“Festivallerde çalıştığımız özel güvenlik firmasının yetki ve sorumluluğu festival alanı ile sınırlı. Bizim yaptığımız festivallerde benim bildiğim kadarıyla bizim sorumluluk alnımız içinde yaşanan adli bir vaka yok. Alan dışında olmuş olabilir ancak orası da bizim yetki ve sorumluluğumuzda değil. Kolluk güçlerinin önlem alması gerekiyor alan dışında yaşanacak asayiş problemleri için.

Trafik sorununa gelince, bakınız her bayramda sadece İstanbul’un giriş ve çıkışlarında ülkedeki en yoğun trafik yaşanır, en büyük trafik sorunları ortaya çıkar. Ne yapalım, bayramları da mı iptal edelim? Çevre ile ilgili sunulan gerekçeye ise biz ‘Yaptığımız her festivalde alanı temizlemek için geniş bir ekiple birkaç günlük temizlik çalışması yapıyoruz’ diye yanıt veriyoruz. Yani, bulduğumuz gibi bırakıyoruz; bu Zeytinli’de de hep böyle oldu. Çevre kirliliği dediğimiz çok geniş bir konu, geniş bir sorun. Hava kirliliği de, deniz kirliliği de, örneğin gecekondulaşma da aynı sorunun bir parçası. Burada sınırlı bir alanda, kontrolümüz dâhilinde temizlediğimiz bir organizasyonla ilgili olarak bu gerekçeyi anlamlı bulmuyoruz.”

Zeytinli gibi bir festivalin bölgeye etkisi nedir sorusu da geliyor aklıma tabii. Soruyorum:

“Bu büyüklükte bir festivalin o bölgeye çok büyük ve olumlu etkileri oluyor. O bölge, özellikle belli yaş gruplarının çok tercih ettiği bir turizm bölgesi değil, genelde emeklilerin yazlık alanları. Bu festival gerçekleştiğinde bir hafta boyunca bölgeye çoğu genç on binlerce insan geliyor. Oradaki esnaf, normal koşullarda aylar boyunca yapacağı toplam ciroyu o bir haftada yapıyor. Esnaf zaten heyecanla festivalin yapılmasını bekliyor.

Bu hayat pahalılığında o yaşlardaki gençler çok uygun fiyatlara, neredeyse bir konser bileti fiyatına orada beş gün tatil yapıyor, onlarca müzik grubunu, sanatçıyı canlı dinliyor. Örneğin bu yıl programda 70 sanatçı, grup yer alıyordu. Bunun yanında, zaten pandemi nedeniyle büyük sorunlar yaşayan müzik sektörü açısından da bir nefes alma durağı, bir teşvik oluyor bu festival ve benzerleri. Yani festivali iptal etmek demek yalnızca oraya gelecek olan binlerce müzikseveri ya da oradaki esnafı değil, müzik sektöründe çalışan binlerce insanı da olumsuz etkiliyor.”

Peki şimdi ne olacak?

“Henüz elimize ulaşan bir mahkeme kararı yok, İdare Mahkemesi’nin yürütmeyi durdurma kararını bekliyoruz. Festivalin açıklanan tarihleri 17-21 Ağustos. Teknik olarak elimizdeki tüm imkânları sonuna kadar zorlayıp, geç kalınmış da olsa bu festivali gerçekleştirmek istiyoruz. Yürütmeyi durdurma kararı çıkarsa, tüm tedarikçiler, teknik ekip ve sanatçılarla konuşup, nasıl bir yol izleyebileceğimize birlikte hızla karar vereceğiz. Olumsuz bir karar çıkması durumunda da yine paydaşlarımızla iş birliği yaparak, onlarla konuşarak ne yapacağımıza karar vermek istiyoruz.”

* Balıkesir 2. İdare Mahkemesi, bu yazı yayına hazırlandıktan sonra organizasyon firmasının yürütmeyi durdurma talebine istinaden Kaymakamlık makamının savunma ve delillerini sunması üzerine cevap süresinin 5 gün daha uzatılmasına karar verdi. Bu nedenle Zeytinli Rock Festivali’nin ağustos ayı içerisinde yapılması imkânı kalmadı. Organizasyon firması, 17 Ağustos Çarşamba akşam saatlerinde bir açıklama yaparak festivalin 22-25 Eylül tarihleri arasında düzenleneceğini belirtti.