'Zoom' krizi: Parayı öğretmenlerden kestiler

DUVAR - Uzaktan eğitimi EBA'yla verilmeye çalışılsa da, bazı okul müdürleri öğretmenleri 'Zoom' adlı video-konferans programını kullanmak zorunda bıraktı. Öğretmenler 100 kişilik toplantıya kadar ücretsiz olan bu programı kullanmaya teşvik edildi ancak Milli Eğitim programı kullanmak için kişisel bilgilerini veren bazı öğretmenlerin hesaplarından 58.5 dolar kesti. Mağdur öğretmenlere bankadan gelen bilgilendirme mesajıyla hesaplardan kesilen miktarın ABD'li perakende devi Wallmart'tan yapılan alışverişin karşılığı olduğu ortaya çıktı. Fakat öğretmenler 'Zoom' dışında hiçbir yurt dışı temaslarının olmadığını belirtti. Bunun üzerine Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, 81 il müdürünü bu sabah acil toplantıya çağırdı.

Milli Eğitim Bakanlığı, ısrarla EBA’yı tavsiye etse de yurt genelinde çok sayıda il, ilçe ve okul müdürü öğretmenleri yurt dışı bağlantılı online ders yapma imkanı sağlayan programlara yönlendiriyor. Bu programlardan biri de Zoom Meeting. Ancak geçtiğimiz hafta cinsel içerikli, ırkçı nefret söylemi içeren mesajlar bir anda sosyal medyada yayılan ve hack’lenen şirket hakkında New York Başsavcılığı’nca soruşturma başlatıldı.

MÜDÜRLÜKLER 'BEDAVA' DEDİ AMA...

Türkiye genelinde binlerce öğretmen, yöneticilerinin ve okul idarelerinin canlı ders baskısı nedeniyle Zoom programına girme konusunda yönlendirmesiyle söz konusu programı kullanmaya başladı. Sisteme öğretmenlerin hesap ve öğrencilerin de kişisel bilgilerinin giriş yapılarak kullanılması nedeniyle, bilgiler programı yöneten uluslararası şirketin eline geçti.

Sözcü'den Sultan Uçar'ın haberine göre İzmir, Yalova, Muğla gibi birçok ilin milli eğitim müdürlüğü, Zoom programının ücretsiz olduğunun altını çizdi. Fakat bazı öğretmenlerin hesaplarından 58.5 dolar kesildi. Öğretmenlere bankadan paranın ABD’li perakende devi Wallmart’tan yapılan bir alışveriş karşılığında kesildiğini gösteren bir mesaj gitti. Uluslararası bu program dışında hiçbir teması olmadığını söyleyen öğretmenler ise ortaya çıkan durum karşısında şaşkınlık yaşadı.

Hesaplarından para kesildiğini, banka bildirimiyle öğrenen öğretmenler durumu yöneticilerine bildirdi. Bu süreç aynı zamanda, Türk öğrencilerin canlı yayındaki görsellerinin de, art niyetli kişi ya da kişilerin eline geçme riskini ortaya çıkardı.

BAKAN 'ACİL' TOPLANTIYA ÇAĞIRDI

Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, yaşanan durum üzerine bu sabah 81 il milli eğitim müdürünü acil toplantıya çağırdı. Bakanlığın, Zoom programının sahibi şirketle bir anlaşması olmadığı gibi bir talimatı da bulunmadığının altı çizilirken, EBA dışındaki programlara öğretmenleri zorlayan eğitim yöneticilerinin takibe alınacağı öğrenildi. Sorumlular hakkında MEB’in soruşturma açması ve Bakan Selçuk’un toplantısı sonrası öğrenci ve öğretmen güvenliği için uygulama üzerinden canlı ders anlatımına yasak getirilmesi talimatı verilmesi bekleniyor.

ABD’DE SORUŞTURMA AÇILMIŞTI

Covid-19 salgını nedeniyle evden çalışma sistemine geçen birçok işyeri ve uzaktan eğitim veren dünyanın her yerinde çok sayıda eğitim kurumu ile okullar video konferans uygulaması Zoom Meeting kullanmaya başlamıştı. ABD’de sosyal medyada bir anda Zoombombalama (Zoombombing) diye tepki toplayan çok sayıda vaka ortaya çıkınca, New York Başsavcılığı, program güvenilirliği ve sızıntılar hakkında ‘veri gizliliği ve bilgi güvenliği ihlali' gerekçesiyle geçen hafta inceleme başlattı.

Zoom aracılığıyla yapılan toplantı ve uzaktan eğitimler ‘hack'lenmiş, cinsel içerikli, ırkçı ve nefret söylemi içeren mesajlar yayınlanmıştı. Savcılık, virüs salgını nedeniyle artan kullanım trafiğini denetlemiş ve şirketin güvenlik noktasında uygun olmadığını düşündüğün belirtmişti. Savcılık bu bağlamda şirkete hangi güvenlik önlemlerini aldığını sormuştu. Şirket de güvenlik politikasında dikkatli olduğu ve değişikliğe gittiği yönünde bir açıklama yapmıştı.

MÜDÜRLÜKLER NE TALİMAT VERDİ?

Öğretmenlere, zoom programını bilgisayarlarına kurması ve canlı ders anlatımlarını buradan yapmaları için il, ilçe ve okul müdürleri talimat verdi. Öğretmenlerin ders verdiklerini kanıtlamaları için her gün altı farklı açıdan çekilmiş fotoğraflarını da kendilerine atması istendi

Öğretmenlere haftalık ders programı yapmaları ve rapor hazırlamaları da emredildi. Aksi takdirde öğretmenlere ek ders ücretlerinin kesileceği tehdidinde bulundukları görüldü.

ELON MUSK DA YASAKLADI

ABD’li girişimci Elon Musk, uzay taşımacılığı şirketi SpaceX'te çalışanların işle ilgili video konferanslarında Zoom uygulamasını kullanmasını ‘programın güvenlik açığı ve veri ihlali' gerekçesiyle yasaklamıştı.

TÜRK CEZA KANUNU’NA GÖRE SUÇ

Öğrencilerin çoğu reşit olmadığı için kişisel verilerin işlenebilmesi için 6698 sayılı Kanunun 10. maddesine uygun olarak bilgilendirme yapılıp kanunda belirtilen diğer işleme şartları yoksa velilerin açık rızasının alınması zorunluluğu bulunuyor. Zoom programının kullanımı yasak değil. Ancak, MEB’in kullanılması yönünde resmi talimatı olmadığı ve sistem yöneticisi olarak da programa girip öğrencileri davet eden öğretmenler göründüğü için bir öğrencinin kişisel verisinin sızması durumunda yasal sorumluluk, sisteme giren ve dersi veren öğretmenin üzerine kalıyor.

Uzaktan eğitim platformlarında, öğrencilerin ad ve soyadları gibi kişisel verilerin ve ses ve görüntü gibi biyometrik veri niteliğinde olan özel nitelikli kişisel verilerin işleniyor. 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununun 5 inci maddesinde kişisel verilerin işlenme şartları, 6’ncı maddesinde ise biyometrik verilerinin dahil olduğu özel nitelikli kişisel verilerin işlenebilme şartları belirleniyor. Uzaktan eğitim amacıyla kullanılan yazılımların bir çoğu bulut hizmeti aracılığıyla hizmet veriyor ve veri merkezleri çoğunlukla yurt dışında bulunuyor. Bu da kişisel verilerin korunmasında öngörülemeyen ihlallere neden olabiliyor. Kullanılan platformların gerekli güvenlik tedbirleri alıp almadıkları Kişisel Verileri Koruma Kurulunca 2018’de alınan kararlara uymayabilir. Veri merkezleri yurt dışında olan platformların kullanılması durumunda, yurt dışına veri aktarımın söz konusu olacağı bu hususta da Kişisel Verileri Koruma Kanunun 9. Maddesinin göz önünde bulundurulması gerekiyor.