Erkekten bile gebelik testi istemişler

Dr. Uğur Aflay

Basının en sevdiği, benim de en korktuğum haber başlığı budur. Her an, altında kendi fotoğrafımı görme olasılığım vardır. Haberi görünce hemen elimle üzerini kapatırım ve korkarak yavaş yavaş aşağı doğru inerim. Benim çalıştığım hastanenin adı yazmıyorsa rahat bir nefes alırım, elimi çekerim ve haberi okumaya başlarım. Bu yılda 2-3 kez olur. Hastane faturalarının nasıl şişirildiğine yönelik haber yapmak isteyen araştıramamacı gazetecilerimizin bitmez tükenmez hazinesidir bu. Ben yılda ortalama 5-6 bin hasta muayene ederim, yaklaşık yarısı erkektir ve bunların 50-60’ından gebelik testi isterim. Testi istemeden önce pencereleri kapatırım, kapı aralığından bir gazeteci veya televizyoncu var mı diye çaktırmadan bakarım, ışıkları kapatırım ki loş ışıkta istem kâğıdı görülmesin. Sonra kısa adı beta HCG (tam açılımı Human Chorionic Gonadotropin) olan ve halk arasında gebelik testi olarak bilinen hormonun adının yazdığı istem kâğıdındaki kutucuğa utangaç bir çarpı işareti koyarım. Her yıl 2-3 erkek hastamda bu testin sonucu pozitif gelir. Ama bu ne yazık ki, test sonucunun yazdığı kâğıdı sallayarak ve şen kahkahalar atarak eski Türk filmlerinin koşarak sarılma sahnelerine benzer gösteriler yapabileceğiniz mutlu bir haber değildir. Bu erkeklerdeki erbezi (testis) kanserinin bir belirtisidir ve hastanızın acilen ameliyata alınmasını gerektirebilir.

“Kadından bile prostat hormonu istemişler” ikinci en sık şişirme fatura haber başlığıdır.

Prostat, erkek işeme kanalının (üretra) başlangıç kısımlarında yer alan ve işeme kanalını çepeçevre saran bir bezdir. Temel olarak görevi ersuyunun (meni) akışkanlığını sağlamaktır. Yaşla birlikte büyür ve işeme kanalını tıkayarak bazen işemeyi güçleştirir. Halk arasında prostat hormonu olarak bilinen PSA ölçümü (tam açılımı Prostate Specific Antigen) 50 yaşından itibaren her erkekte, yılda bir kez prostat kanseri taraması amacıyla yapılması gereken bir tetkiktir.

Geleneksel olarak hiçbir doktor, kadın hastasına “senin bir de prostat hormonuna bakalım” demez. Laboratuvar istem kâğıdında genellikle tümör belirteçleri bölümünde bulunur. Kadın hastasından tümör belirteçleri isteyen bir doktor, aceleci davranıp kutucuğa “utanmayan bir çarpı” atarsa ve çarpının kuyruğu PSA kutucuğuna uzanırsa, deneyimsiz bir laborant, kadında PSA da bakılmasına neden olur ve bu tür haber başlıklarının en sık nedeni bu tür yanlışlıklardır. Hiçbir doktor “dur ben faturayı şişireyim” diye kadın hastasından PSA istemez. Ancak yine de bilinmesinde yarar var, kadınlarda da ölçülebilir oranlarda PSA vardır. Meme, yumurta (over) ve bazı böbrek üstü bezi (sürrenal) hastalıklarında kadınlarda da yükselir. Henüz geleneksel inceleme yöntemi haline gelmemiş olmakla birlikte kadınlardaki bazı yumurta hastalıklarında, tedaviye yanıtın değerlendirilmesinde çok önemli olabileceğine yönelik bilimsel araştırmalar vardır. Bu yakın bir gelecekte bu tür haber başlıklarıyla daha sık karşılaşacağımız anlamına gelebilir.

“Bir günde beş defa kan tahlili istemişler”. Bu haber başlığını bir kez görmüştüm. Eğer kanamalı bir hastaysa on kez de istenir. Hatta doktorun kafasına silah dayasanız ve “hayır yeter artık isteme” deseniz bile doktor işini ciddiye alıyorsa, kaşla göz arasında size çaktırmadan yine kan tahlili isteyecektir, çünkü hastanın izlemi için bu gereklidir.

“Bunu da yaptılar erkek hastaya meme kanseri tanısı koydular”. Bu haber başlığını da bir kez görmüştüm. Hatta birkaç gün sonra küçük bir özür yazısı yayınladılar. Hasta gerçekten meme kanseriydi çünkü. Erkeklerde meme kanseri nadir görülür ama bu görülmeyeceği anlamına gelmez. Hem kadınların hem de erkeklerin aralıklı olarak kendi memelerini muayene etmeleri ve şüpheli bir şişlik durumunda hiç çekinmeden ve gecikmeden bir genel cerrahi uzmanına başvurmaları gereklidir.

Erkek hastalıklarının kadınlarda, kadın hastalıklarının erkeklerde tanı olarak konulmasının en sık nedeni Uluslararası Hastalık Kodlarının deneyimsiz sekreterlerce bilgisayara yanlış girilmesidir. Örneğin belinde eğrilik nedeniyle gelen kadın hastanıza bilgisayarda girilmesi gereken tanı kodu M40 iken, deneyimsiz sekreteriniz sizin söylediğinizi N40 olarak anlar ve ertesi gün gazetede en yamuk ve itici fotoğrafınızın hemen altında şu haberi okursunuz “Utanmaz doktor tıpta bir ilke imza atarak kadın hastasına prostat büyümesi (BPH) tanısı koydu”.

Bu korku yüzünden her doktor; manavdaki kese kâğıdından nasıl maske yapılır, eve giden en ücra yol hangisidir, en az dikkat çeken renklerde nasıl giyinilir, çok iyi bilir. Mesela bir doktorun evine ziyarete giderseniz dikkat edin, perdeler olması gerekenden çok kalındır, herkesin evinde perdeler bir ince ve bir kalın olmak üzere iki tanedir ama onlarda en az 3-4 kalın perde asılıdır (ki ışık sızdırmasın). Şahsen ben bu tür durumlarda kullanmak için görünmezlik iksiri üzerine çalışmalarımı hızlandırdım.

Siz yine de ön yargılı olmayın. Elinde kesici alet olan, yeşil bereli, maskeli şahıs sizi soymaya çalışan hırsız olmayabilir, belki de kanserinizi tedavi etmek için ameliyatınıza girmeye hazırlanan doktorunuzdur.