Antep’te esnaf artan et fiyatlarına karşı kepenk kapatabilir

Fatma Keber

ANTEP - Artan et fiyatları nedeniyle Antep’te esnaf zor günler geçiriyor. Bir yandan Kurban Bayramı bir yandan asgari ücret zammı et fiyatlarında yükselmeye neden oldu. Bayram öncesi 330 lira bandında olan bir kilo etin fiyatı 430-480 liraya çıktı.

Gaziantep Lokantacılar, Kebapçılar, Pastacılar, Tatlıcılar, Baklavacılar ve Kafeteryacılar Esnaf ve Sanatkârları Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Abdulkadir Katmerci, duruma dair şunları söyledi: "Piyasa dengelenmesini bekliyoruz. Piyasa dengelemesi olmazsa Gaziantep Lokantacılar Tatlıcılar Odası ve Ticaret Odası bir araya gelerek durum değerlendirmesi yapıp gerekirse 3-4 gün işletmelerimizi durdurma kararı alacağız. Canlı hayvan 105-110 bandında iken bayramda 150'ye kadar çıkarıldı. Yetiştiriciler elimizde ‘ürün yok’ diyor ama denetim mekanizması yeterli hayvan olduğunu söylüyor.”

‘İNSANLARIN EVİ-ARABASI YOK AMA ÇIKIP BİR ÇAY İÇEBİLMELİ’

Hem esnafın hem tüketicilerin mağdur olduğunu ifade eden Katmerci, “Bu mağduriyetin hızlıca çözülmesi için hızlı bir refleks bekliyoruz. İnsanların evi, arabası olmayabilir ama dışarıya çıkıp çay, kahve içip yemek yemesi lazım” dedi.

‘4 KİŞİLİK BİR AİLE DIŞARIYA ÇIKIP YEMEK YEDİĞİNDE ALTINDAN KALKAMAZ’

“Etin, şekerin, yağın, istikrarlı bir fiyat bandında devam etmesi gerektiğini düşünüyoruz” diyen Katmerci, Antep’teki kebap fiyatlarına dair şunları söyledi: “Bir şiş dediğimiz kebapta 130 ile 150 gram arasında et vardır, piştiği zaman 120 veya 140 grama düşer. Şu an ete 480 TL civarında fiyat söyleniyor, işçiliğini, yeşilliğini, vergisini koyduğumuz zaman ortalama bir şiş kebap için 115 TL maliyet çıkıyor. Üzerine işletmenin kârını koyduğumuz zaman 140-150 gibi bir fiyatla karşılaşıyoruz. 4 kişilik bir aile dışarıya çıkıp yemek yediği zaman altından kalkamaz. Etimiz 250 TL bandında olsa otomatikman ne olur, fiyat 75-80 bandına çekilir. Bu da her insanın hoş görebileceği bir rakam.”

‘BİR DENETİM MEKANIZMASINDAN GEÇMESİ GEREKİYOR’

Katmerci vatandaşların evlerine et aldığında da benzer bir maliyet çıktığına dikkat çekerek “Vatandaşlarımızın ve esnafın rahat edebilmesi için Et Balık Kurumu veya Tarım Kredi Kooperatiflerinin işletmelere doğrudan et temini yapması gerek. Hayvancılık yapanların sıkı bir şekilde denetlenmesi gerektiğine inanıyoruz. Kasaplar Odası da bu konuda sıkıntılı, onlar da diyor ki 'biz pahalı alıyoruz pahalı satıyoruz.’ Kökten bir denetim mekanizmasından geçilmesi gerekiyor” diye konuştu.

Asgari ücrete yapılan zammın bir hafta içinde eridiğini söyleyen Katmerci bir işletmeci olarak kendisinin de yanında çalışan 10 kişinin ödemesini yapmakta zorlandığını ifade etti. “Hal böyle olunca gelen zamları da fiyatlara yansıtmak zorunda kalıyoruz” diye ekledi.

Gaziantep Kasaplar Odası Başkanı Bekir Özsert ise fiyatların yükselmesinin nedeni olarak "Üretim az ve tüketim çok, Kurban Bayramı nedeniyle de bu et fiyatlarına yansıdı" gerekçelerini dile getirdi.

KASAPLAR ODASI BAŞKANI: BİZ ALDIĞIMIZ FİYATTAN SATIYORUZ

Özsert iki ay daha bu sürecin devam edeceğini tahmin ettiğini belirterek "Biz kasaplar neyi alırsak ona satarız, bizim fiyat artışında herhangi bir etkimiz yok, biz üreticiden alıyoruz. Ne kadar ucuza ne kadar pahalıya alırsak ona göre satıyoruz. Şu anda üretim besi hayvanımız olmadığı için oradan fiyat sıkıntısı yaşıyoruz” diye konuştu.

Çözüm önerileri de sunan Özsert, "Devletin destek vermesi lazım, belli bir seviyeye kadar dişi hayvanın kesinlikle kesilmemesi lazım. Dişi hayvan kesilirse yavrulama oranı kalmıyor, üretim kalmıyor. Üreticiye destek verilmesi lazım” dedi.

‘ET BALIK KURUMU'NUN SÖZÜNÜ FIRSATA ÇEVİRDİLER’

Lokanta işletmecisi Uğur Acıoğlu ise Kurban Bayramı dönemlerinde fiyatlarda artış olmasının doğal olduğunu ve bunu bildiklerini söylerken bu yıl durumun biraz farklı olduğunu belirtti. Acıoğlu "Et Balık Kurumu’ndan ‘elinizde kurban kaldığında 140-145 liradan biz alırız’ diye söz çıktı. 95-100 liraya kadar çıkan et, devletin bu açıklamasından sonra 145-150 lirayı buldu. Üreticiler bunu fırsata çevirdi. Çünkü piyasa üç beş kişinin elinde bulunuyor. Komisyoncular da devletin bu sözünü fırsata çevirdiler ve şu anda zor bulunduğu için talep çok. Böyle olunca yüksek fiyattan piyasaya sunuyorlar" diye konuştu.

‘FİYAT POLİTİKASI BELİRLEYEMİYORUZ’

Acıoğlu bir hafta 10 gün içinde fiyatların normale dönmesini umduklarını da söyledi. “Bizim bütün endişemiz lokantaya gelen vatandaşlar” diyen Acıoğlu sözlerini şöyle sürdürdü: “Çünkü burası bir gastronomi şehri, insanlar gelip de burada yüksek fiyatlarda kebap yedikleri zaman, onlar parayı verirken biz utanıyoruz. Tedirgin veriyorlar. Bayram öncesinde asgari ücretin zamlanması, SSK primlerinin yüksek olması ardından da etin yüksek oluşu tabii ki maliyetlere yansıdı. Bu durumda fiyat politikasını ayarlayamıyoruz. Fiyat listesine yazmak istiyoruz utanıyoruz. İnsanlar, 200 liraya kebap mı olur’ diye düşünüyorlar. Ama 400 liradan etin kilosunu alırsak mecburen bu fiyatlarda da kebabı satmak zorunda kalıyorsun. Düşünün 450 lira toptan fiyat veriliyor. Siz evinize et almak isterseniz kasaptan kilosu 550-600 liraya et alacaksınız gerisini siz düşünün.” 

Süreci “kaos dönemi” olarak tanımlayan Acıoğlu fiyat politikasının oturması için yetkili kurumlardan açıklama beklediklerini de sözlerine ekledi. 

‘İŞLETMELERİMİZ KAPANMASIN DİYE ZAM YAPMADIK’

Cevizaltı Cafe Restaurant işletme sahibi Yetkin Deniz et fiyatına gelen zamlara dikkat çekerek “Biz kalkıp zam da yapmadık aynı fiyattan veriyoruz. Evet belki vatandaş da zorlanıyordur eskiye nazaran alışveriş ve ihtiyaçlarını gidermede... Ama en çok zorlanan, sırf işletmelerimiz kapanmasın diye zam yapmadan devam eden bizleriz. Yani esnaflara olan oldu" dedi.

‘ETE ZAM, ASGARİ ÜCRETE ZAM, ESNAF PERİŞAN OLDU’

Kendileri zam yapmazken yüksek fiyattan et aldıklarını vurgulayan Deniz, "Elimizdeki müşterilere de kaybetmemek ve işletmemizden olmamak için aynı fiyatlarla çalıştık. Yani bu durumda bizim kar marjımız gitti. Asgari ücrete de zam geldi, mesela 350 lira alan vasıfsız işçi 450-500 lira istiyor, bir kebapçı ustası 500-600 lira alırken şimdi biz ustaya 750 lira veriyoruz. Ama bunu fiyatlara yansıtmadık. O yüzden zor durumda kaldık. Kısacası herkesten çok esnaf şu anda perişan durumda" sözleriyle yaşadıklarını anlattı.