Araçlarda fiyat krizi: Alıcılar ve satıcılar ne diyor?

DUVAR - Sıfır araç fiyatlarına son 1 ayda yüzde 5 zam geldi. Bu durum, ikinci el araba fiyatlarını da etkiledi. İkinci el araçlara 3 ayda yüzde 8 zam yapıldı. Sektör temsilcileri ve ikinci el araç satıcıları fiyatların artacağı uyarısında bulunuyor. Alıcılar ise pahalı bir araç aldıktan sonra pahalı yakıt sorununun araç kullanmada büyük bir engel yarattığını, bu nedenle araç satın alırken iki kere düşündüklerini ifade ediyor.

‘ARAÇLARIN PARÇA TEDARİKİNDE ÇOK BÜYÜK SIKINTI VAR’

Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (Masfed) Genel Başkan Yardımcısı Hayrettin Ertemel, alıcıların araç almayı ertelediğini vurgulayarak şunları söyledi:

“2020 yılının başından beri ve pandemi sürecinde, hem tedarikte hem de sıfır araçların piyasaya sürülmesi konusunda parça tedarikinde yaşanan çok büyük bir sıkıntı var. Bu sıkıntılar günümüze kadar devam ediyor. Rusya-Ukrayna savaşıyla birlikte tedarikte çok daha fazla sıkıntı yaşanacak. Bu da piyasaya olumsuz yönde etki yapıyor. Buna bağlı olarak da fiyat artışları oluyor. Burada önemli olan konu dövizin artması. Döviz arttıkça ithal araçların fiyatları da artıyor. Parçalardaki tedarik sıkıntısı, dövizin yükselmesi ve araç fiyatlarının artması durumunda yapılabilecek çok fazla bir şey gözükmüyor. Bu durum nedeniyle ikinci el otomobile alıcılardan talep yok. Alım gücünün de zayıflaması da önemli bir etken.”

‘ARZ KAYNAKLI PROBLEMLER ÖNÜMÜZDEKİ SENE DEVAM EDECEK’

Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Genel Koordinatörü Hayri Erce, her çeyrekte araçların tedarik problemlerinin giderek azalacağını öngördüklerini ancak Rusya-Ukrayna savaşının gündemi tamamiyle değiştirdiğini söyledi. Gündem değişikliğinin hala devam ettiğine vurgu yapan Erce, şöyle konuştu:

“Bugün baktığımız zaman arz ve lojistik kaynaklı problemlerin daha da arttığını görüyoruz. Bu problemler daha kompleks, karmaşık ve büyümüş durumda. Bu sene dünya genelinde yapılan tahminler 3-5 milyon aracın üretilememesi sonucunu doğuracağını gösteriyor. Arz kaynaklı problemler de önümüzdeki seneye sarkacak gibi. Zaten enflasyonist bir ortam var dünyada. Bunun üzerine enerji fiyatlarında ciddi sıçramalar gördük mart ayı boyunca. Bu enflasyon artış trendinin devam etmesine neden olacak. FED her ne kadar hızlı bir faiz artırımı döngüsüyle bu enflasyonist ortamı dizginlemeye çalışsa da gerek ülkemizde, gerek dünyada enflasyonist ortam 2022’de de devam edecek. Bu da ister istemez bütün firmaların, markaların maliyetlerini artıracak. Maliyetlerin artması da gerek birinci, gerek ikinci elde fiyatların artması ihtimalini yükseltti. Dolayısıyla sistemin bir arz bir de fiyat tarafı var. Bu durum, araç bulunabilirliğini sıkıntıya sokacak. Aynı zamanda da enflasyon nedeniyle de fiyatların yukarı yönlü devam etme ihtimali artıyor."

‘İKİNCİ EL ARAÇLARDA FİYATLARIN ARTMA İHTİMALİ GÜÇLÜ’

İkinci el araç piyasasının etkilenmesine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Erce, şöyle devam etti: “Birinci elde araç bulunamadığı zaman ve birinci el fiyatları arttığı zaman ikinci el de onu izler. İkinci elde de fiyatların artma ihtimali güçlü. Dünyada her hafta bir şey oluyor. Bugün itibariyle çektiğimiz fotoğrafı paylaşıyoruz ve ihtimali konuşuyoruz. Önümüzdeki hafta başka bir şey olur, o zaman onu değerlendiririz.”

’18 BİN LİRA OLAN ARAÇ 76 BİN OLDU’

Rami Oto Pazarı’na araç almak için gelen İskender Can, araç almanın artık lüks olduğunu ifade etti. Bir markayı işaret eden Can, “Ben bu aracı önceden 18 bin liraya alırdım. Şu anda 76 bin lira yazılmış. O da taksi çıkması. Normal, temiz bir araba olsaydı 120 bin lira yazardı. Maaşlar da yetmiyor artık, hayat da pahalı. Memlekete gitme şansımız yok. Her sene gidiyorduk ama bu sene mümkün değil. Biletler 150 lira iken, şimdi 450 lira oldu. İstikrar olması lazım. Bir fiyat kotası olmalı. Denetlenmeli. İşçi binmesin arabaya diyorlar. Her şey lükse girdi. Ben dün bir kafede oturdum, önceden 5 liraya içtiğim kahveye 25 lira ödedim. Her şey lükse girdi artık. Bu durumda nasıl araba alalım?”

‘200 BİN LİRAYA SIFIR ARAÇ ALINAMIYOR’

200 bin lira ile oto pazarında araç bakan Murat Yıldız, artık sıfır araç alınamadığını söyledi. Yıldız şunları kaydetti:

“İki sene önce 200 bin lira ile sıfır araba alırdım. Hem de full paketlerini alabilirdim. Şimdi öyle bir imkân yok. Dünyada ekonomik kriz yüzde 20 ise bizde yüzde 100. Bizim hükümetimiz bunu fırsata çevirip, kendi yaptığı ekonomik yanlışları vatandaşa yansıtıyor. Dünyada mazot yüzde 50 yükseldi ama bizde yüzde 300 yükseldi. Araba bir ihtiyaç ama artık bizim için çok büyük bir lüks oldu.”

‘ŞU ANDA HİÇBİR ARAÇ PİYASA DEĞERİNDE DEĞİL’

İkinci el araç satan galerici İsmail Irmak ise satışlarda düşüş olduğuna dikkat çekti: “Fiyatlar her geçen gün artıyor. Ne kadar düştü deseler de hiçbir şey düşmüyor. Ortalama bir araç 110 bin lirayken şu anda 220 bin lira. Düşmüş hali bu mu? Alımlar yüzde 80 iken şu an yüzde 20’lerde...  Şu anda hiçbir araba piyasa değerinde değil. Enflasyon çok yüksek, alım gücü çok düştü.”