BİLİM

Araştırma: Avrupalıların çoğu, Demir Çağı'na kadar koyu ten rengine sahipti

Yapılan bir araştırma, Demir Çağı olarak adlandırılan Antik Roma imparatorluğunun kuruluşuna kadar Avrupalıların çoğunun koyu ten ve göz rengi genomlarına sahip olduğunu ortaya çıkardı.

10 Mart Pazartesi 2025 Saat:14:16 Güncellenme:10 Mart Pazartesi 2025 Saat:14:19

Araştırma: Avrupalıların çoğu, Demir Çağı'na kadar koyu ten rengine sahipti — Fotoğraf:Arşiv

DUVAR- Avrasya'nın çeşitli yerlerinde yaşamış 348 antik insanın DNA'sını analiz eden bir araştırma, Antik Roma'nın kuruluşuna kadar açık ten, mavi göz ve sarı saç kombinasyonunun Avrupalılar arasında nadir görülen bir genetik durum olduğunu yazdı.

Bu araştırmaya göre, Afrika'daki insanlar Avrasya'nın daha soğuk kuzey bölgelerine yayıldıkları ilk dönemlerde tenleri, saçları ve gözleri koyu renkti.

Teoriye göre daha soluk cilt, D vitamini üretimi için gerekli olan güneşin ultraviyole radyasyonunu daha fazla emiyor ve bu nedenle daha az güneş ışığı alan bölgelerde evrimsel bir avantaj sağlıyor.

EN ESKİ AÇIK TENLİ BİREYLER, ANADOLU'YA YAYILAN ÇİFTÇİLER

Çalışmanın yazarı İtalyan Evrimsel Biyolog Profesör Guido Barbujani, “Önceki verilerde açık tenlilerin ilk kez 15 bin yıl önce Kafkasya bölgesinde ortaya çıktığını biliyorduk” dedi.

IFLScience'a konuşan Barbujani, en eski açık tenli bireylerin Neolitik dönemde Avrupa'ya yayılan ve mevcut avcı-toplayıcı nüfusun yerini alan Anadolulu çiftçiler olduğunu açıkladı.

Avrasya'nın çeşitli yerlerinde yaşamış 348 antik insanın DNA'sını analiz eden makalenin yazarları, son 45 bin yıl içinde deri, saç ve göz pigmentasyonundaki dalgalanmaların izini sürdü.

'AÇIK PİGMENTASYONLARA GEÇİŞ BEKLENENDEN GEÇ OLDU'

Makalede “Daha açık pigmentasyonlara doğru geçiş, zaman ve yer bakımından doğrusal olmakla birlikte, bireylerin yarısının Bakır ve Demir çağlarında koyu veya orta cilt renkleri göstermesiyle beklenenden daha yavaş oldu” ifadelerine yer verildi.

MEZOLİTİK İNGİLTERE'NİN KOYU TENLİ CHEDDAR ADAMI

Barbujani, koyu tenlilerin Avrupa'da beklenenden daha uzun süre kaldığına dair ellerinde bazı kanıtlar olduğunu söyleyerek, "Yaklaşık 10 bin yıl önce Mezolitik İngiltere'de yaşamış olan ünlü Cheddar Adamı'nın koyu tenli ve mavi gözlü olduğu biliniyor. Bilmediğimiz şey, koyu tenlilerin Demir Çağı'na kadar varlıklarını sürdürdükleriydi" dedi.

Araştırmacılar yaptıkları analizlerde, yaklaşık 45 bin ila 13 bin yıl öncesine kadar süren Paleolitik dönemde koyu renkli yüz hatlarının neredeyse her yerde bulunduğunu tespit etti. Ancak bunu takip eden Mezolitik dönemde Kuzey Avrupa, Fransa ve Sırbistan'da mavi gözlülük zirve yaptı.

'AÇIK TEN RENGİ İLK KEZ BİR İSVEÇLİNİN GENOMUNDA TESPİT EDİLDİ'

Ayrıca bu dönemde, 12 bin yıl önce yaşamış İsveçli bir avcı-toplayıcının genomunda ilk kez açık ten rengi, sarı saç ve mavi gözün tespit edildiği biliniyor.

Araştırma ekibi Neolitik dönemde -yaklaşık 10 bin ila 4 bin yıl önce- Avrasya'nın büyük bölümünde yalnızca koyu ten rengi bulabildi. Kuzey Avrupa'da ise az sayıda açık tenli birey tanımlanabildi.

Bronz Çağı'nda ise mavi gözler, sarı saçlar ve açık ten rengi kombinasyonunda artış tespit edildi. İncelenen örnekler arasında İngiltere, Macaristan, Estonya ve Çek Cumhuriyeti'nden dört kişi bu kombinasyona sahipti.

Öte yandan, Demir Çağı'nda 3.000 ila 1.700 yıl öncesine tarihlenen genomlar, Avrupa ve Batı Asya'nın farklı bölgelerinde koyu, orta ve açık ten renklerinin karışımını gösteriyordu.

Araştırma makalesinde ayrıca, "Açık ten renginin ilk örneğini İsveç Mezolitik'inde bulduk, ancak bu [50'den fazla] örnekten yalnızca birinden geliyor” ifadesi yer aldı.

(HABER MERKEZİ)