Arkeolog Selahattin Aydın: Zeugma’nın benzeri Çaycuma mozaikleri yok olma tehdidi altında

İZMİR - Zonguldak’ın Çaycuma ilçesi, Kadıoğlu Köyü’nde bulunan mozaikler, 2008-2010 yılları arasında Ereğli Müzesi tarafından bölgede yapılan arkeolojik kazılar sonucunda ortaya çıkartıldı. Kadıoğlu Köy Yolu’na 15 metre uzaklıkta ve yolun 7 metre altında bulunan mozaiklerin MS 3’üncü yüzyıla ait bir çiftlik evine ait olduğu tahmin ediliyor. Kadıoğlu Mozaikleri ve çevresinde ortaya çıkan diğer buluntularla birlikte Çaycuma tarihi konusunda önemli bulgular elde edildi.

Kadıoğlu Köyü'nde ikamet eden Nizamettin Oral tarafından 2008 yılında tarlasına sera kurarken Zeugma benzeri taban döşeme mozaikleri ile karşılaşması sonucunda bu alan, Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alındı. Ancak uzun yıllardır düzenli kontrol ve bakımının yapılmadığı gibi herhangi bir koruyucu çatı yapılmadığı için zarar gördüğü iddia edilen mozaiklerin bu konuda çalışan konservatör ve diğer uzmanlar tarafından bir an önce incelemesinin yapılarak gerekli önlemlerin alınması bekleniyor.

Bu amaçla Tabiat ve Kültürel Mirası Koruma gönüllüleri, Çaycuma'nın Kadıoğlu Köyü'nde ortaya çıkan ve yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu belirtilen Roma Villası'ndaki mozaiklerin teşhire açılması için arkeolog Selahattin Aydın öncülüğünde bir ziyaret gerçekleştirdi. Sosyal medyada yapılan çağrıyla birlikte çok sayıda Tabiat ve Kültürel Mirası Koruma gönüllüsü Kadıoğlu Köyü'nde bulunan mozaiklerin bulunduğu alanda buluştu. Köylülerin de büyük destek verdiği ziyarette STK temsilcileri, Cumhuriyet Halk Partisi temsilcileri ve Kadıoğlu Köyü Muhtarı Vedat Çıtak da alandaki mozaiklerin bir an önce gün yüzüne çıkarılması çağrısında bulundu.

‘MOZAİKLER UZUN SÜREDİR SAHİPSİZ BIRAKILDI’

Konuyu yakından takip eden arkeolog Selahattin Aydın, Çaycuma’da ortaya çıkan Roma dönemi mozaiklerine ilişkin endişe duyduğunu kaydetti. Aydın, mozaiklerin bulunduğu alanda yaşanan sorunlara dikkat çekerek, uzun yıllar boyunca üstü kapalı olarak beklemeleri sebebiyle mozaiklerin nemli ortam nedeniyle hızlı bir şekilde tahrip olacağını iddia etti.

Mozaiklerin son durumuna ilişkin gözlemlerini aktaran Aydın; şunları söyledi:

“2008 – 2010 yılları arasında bir tarlada tesadüfen ortaya çıkan mozaiklerin Ereğli Müze Müdürlüğü tarafından kurtarma kazısı yapıldı ve korunması için üzeri örtüldü. Oldukça iyi işçiliğe sahip mozaiklerde Lykurgos Ambrosia, av sahneleri, balık tutan Eroslar, dört Okeanos maskı, çeşitli hayvanlar ve geometrik betimlemeler gibi pek çok süsleme mevcut. Ancak MS 3’üncü yüzyılın ortasına tarihlenen mozaikler çok uzun süredir ne yazık ki sahipsiz bırakıldı. Yıllardır üstünde örtü olduğu için bulunduğu ortamdaki nem nedeniyle mozaiklerde yer yer bozulmalar olma olasılığı yüksek. Yakın dönemde alanda bir ot temizliği yapılıp mozaiklerin üstündeki örtü değiştirildi ama yine bakımları yapılmadı. Ayrıca bu değişim sağlanırken "ne gibi önlemler alındı ve nasıl yapıldı" bilmiyoruz. Yerelden aldığım bilgiye göre alanın Türkiye Petrolleri'ne devredildiğine dair bir bilgi aktarıldı ama bundan da emin değiliz. Çünkü bu konuda ne yazık ki şeffaf bir süreç yürütemiyoruz. Oysa yapılması gereken şey çok basit: Alanın dokusuna uygun şekilde üstünün kapatılması ve insanların rahatça görebileceği şekilde yürüyüş yollarının yapılması. Ancak nedense bu konuya gerekli ilgi gösterilmiyor. Yine bir araya gelecek ve bu konu çözülene kadar mücadeleye devam edeceğiz.”