Artvin ve Hopa seçimleri
Hopa’da CHP'nin, Artvin merkezde ise AKP’nin daha şanslı olduğunu, ayrıca Artvin merkezde kıran kırana bir yarışın gerçekleşeceğini öngörebiliriz.
2019’da hem Artvin merkez hem de Hopa CHP tarafından kazanıldı. Ana muhalefet partisi bu iki kenti AKP’den aldı. Bahsi geçen başarı yerel dinamikleri gözeten CHP’nin ittifak stratejisi açısından da anlamlı sonuçları içinde barındırmaktadır. 2019 seçimlerinde sol/sosyalist güçler belediye başkanlığı seçiminde CHP’nin adayı olan Taner Ekmekçi’yi destekledi. Türkiye’nin pek çok yerinde CHP ile ittifak yapan İYİ Parti ise CHP’de siyaset yapmış önemli bir siyasetçiyi transfer ederek agresif bir seçim stratejisinde ısrar etti. İYİ Parti'nin bu hamlesi oylarını ikiye katlamalarına yardımcı oldu. Ancak belediye yine de CHP’de kaldı. Sosyalistlerin desteklediği CHP yüzde 40, MHP desteğini almış AKP yüzde 37, eski bir CHP’liyle seçime giren İYİ Parti ise yüzde 22 oy aldı. Bu tablonun özeti şu: İYİ Parti CHP oylarının bir kısmını aldı. Ama sosyalistler CHP’den yana tavır alınca belediye Halk Partisi'nce kazanıldı. 2023 genel seçimlerinde ise kentteki siyasal tablonun pek değişmediği gözlemleniyor. CHP yüzde 37 oyla birinci parti, AKP yüzde 28 oyla ikinci, İYİ Parti'nin yüzde 14 oyu var. Hopa’daki CHP dışı sol oyları yüzde 7 seviyesinde. Bu oranın yarıdan fazlası TİP’e verilmiş oylardan oluşuyor.
2024 yerel seçimlerine giderken CHP yine avantajlı görünüyor. Çünkü sosyalist blok belediye başkan adayı çıkarmadı. Yani 2019 koşulları tekrarlandı. Ayrıca parti İmamoğlu ekibinde çalışmış, İstanbul Büyükşehir kökenli bir ismi aday ilan etti. CHP’nin adayı Utku Cihan oldu. Bu arada adaylar bakımından ironik bir durum var. AKP’nin başkan adayının adı da Ati Utku Cihan. CHP ve AKP adayları aynı aileden. Uzaktan akrabalar.
Artvin’de ise başka bir manzarayla karşı karşıyayız. Önce şöyle bir tespitte bulunmak lazım: Kentte CHP ile AKP’nin oyları birbirine çok yakın. Benzer şekilde İYİ Parti ile MHP’nin seçmen desteği de kafa kafaya gidiyor. 2018’de CHP yüzde 33 oyla birinci çıktı. Ama AKP yüzde 32 ile hemen arkasında yer aldı ana muhalefet partisinin. 2023’de ise tablo değişti. Bu sefer AKP birinci oldu yüzde 32 ile. CHP ise yüzde 30 destekle ikinci bitirdi seçimi. Benzer bir başa baş durumu İYİ Parti ile MHP arasında söz konusu. 2018’de İYİ Parti yüzde 14 oy aldı. MHP onu 1 puan geriden takip etti. 2023’te ise MHP yüzde 15 destekle İYİ Partiyi geçti. Ama MHP ile İYİ Parti arasındaki fark yine de 2 puandan daha az.
Peki, 2024 yerel seçimlerine giderken ne bekliyor bizi? Öncelikle seçim sonuçları gösteriyor ki Cumhur İttifakı partileri (AKP ve MHP), Millet İttifakı partilerine (CHP ve İYİ Partiye) göre kentteki siyasal üstünlüğe çok daha yakın. İktidar bloğundaki partilerin desteği muhalefeti geçmiş. Ama yerel seçimleri etkileyen asıl mesele muhalefetin kendi iç örgütlenmesiyle yakından ilgili. İYİ Parti CHP’yi desteklemiyor artık. Dahası CHP’den seçilen belediye başkanı Demirhan Elçin aday gösterilmemesi üzerine İYİ Parti'ye geçti. Muhalefet içindeki bölünme üst düzeyde. Bu durum kağıt üstünde AKP’yi şanslı hale getiriyor. CHP-İYİ Parti kapışması AKP’nin aradan sıyrılmasını kolaylaştırabilir. Ama tabii seçimler hakkında konuşurken ihtiyat payını elden bırakmamak gerekir. Çünkü her yerde, ama özellikle nüfusu az kentlerde bire bir ilişki çok önemli. Pekala bir aday partisinden bağımsız olarak oy toplayabilir. Yine de Hopa’da CHP'nin, Artvin merkezde ise AKP’nin daha şanslı olduğunu, ayrıca Artvin merkezde kıran kırana bir yarışın gerçekleşeceğini öngörebiliriz.
*Artvin Çoruh Üniversitesi, Sosyoloji Bölümü.