Aşı önceliği hangi gruplara verilmeli?

ANKARA- Türkiye’ye 11 Aralık’tan sonra getirilmesi planlanan 50 milyon doz Çin aşısının, Sağlık Bakanlığı tarafından 4 aşamada uygulanacağı açıklanırken, uzmanlar kısıtlı sayıda temin edilen aşının uygulanmasında mümkün olduğunca iyi adımlar atılması gerektiği görüşünde.

Aşının uygulanmaya başlanması için Türkiye başta olmak üzere Brezilya, Endonezya gibi ülkelerde devam eden faz3 çalışmalarının sonuçlarının beklenmesini gerektiğinin altını çizen uzmanlar, aşının 65 yaş ve üzeri kişilerde uygulanmasına ilişkin de uyarılarda bulundu. 

4 AŞAMALI UYGULAMA YAPILACAK

Korona virüsü salgınını kontrol altına almada tek anahtar olarak görülen aşılama Türkiye’de dört aşamada ilerleyecek. Sağlık Bakanlığı tarafından aşılamada önceliği bulunan gruplar şu şekilde ifade edildi: 

-         İlk aşamada sağlık çalışanları, 65 yaş üstü vatandaşlarımız ile yaşlı, engelli, koruma evlerinde kalanlar gibi toplu ve kalabalık yerlerde yaşayan yetişkinler aşılanacaktır.

-         İkinci aşamada toplumun işleyişi için gerekli sektörlerde ve yüksek riskli ortamlarda bulunan ve kritik işlerde çalışan kişiler ile 50 yaş ve üzeri en az bir kronik hastalığı bulunan kişiler aşılanacaktır.

-         Üçüncü aşama, 50 yaş altı en az bir kronik hastalığı bulunan vatandaşları, genç yetişkinleri, ilk iki grupta yer almayan sektör ve mesleklerde çalışanları kapsamaktadır.

-         Dördüncü ve son aşamada ise ilk üç grubun dışında kalan tüm bireyler aşılanacaktır.

ADIYAMAN: AŞININ ÖNCELİK SIRALAMASINDA İKİ FARKLI GÖRÜŞ HÂKİM

Sağlık Bakanlığı tarafından açıklanan aşı önceliği gruplara ilişkin uzmanlar arasında iki farklı görüşün hâkim olduğunu ifade eden Türk Tabipleri Birliği Covid–19 İzleme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Sinan Adıyaman, bunun herkese uygulanacak miktarda aşı temin edilememesinden kaynaklandığını söyledi. Türkiye’de toplum bağışıklığının sağlanabilmesi için en az 100 milyon doz aşıya ihtiyaç olduğuna dikkat çeken Adıyaman, 50 milyon doz aşının en iyi şekilde uygulanması için bazı uzmanların şu önerilerde bulunduğunu anlattı:
“Aşının yetersiz olmasından kaynaklı uzmanlar arasında görüş ayrılığı ortaya çıkıyor. Bazı uzmanlar 65 yaş üsttü yurttaşların şu an evlerinde karantinada olduklarını ifade ederek öncelik sıralamasının dışarı çıkarak çalışmak zorunda kalan meslek gruplarından başlanması gerektiği görüşünde. Yani uzmanlarda salgının kontrol altına alınması için öncelikle sağlık çalışanlarından başlanarak toplumla iç içe olan meslek gruplarının aşılanması gerektiği fikri hâkim. Daha sonra bulaştırıcılık riski yüksek olan genç kesim diyerek öncelik sıralaması yapılabileceği düşünülüyor.”

'SAĞLIK BAKANLIĞI’NIN ÖNCELİK PLANLAMASI YERİNDE'

Türk Tabipleri Birliği’ne göre, Sağlık Bakanlığı’nın öncelik sıralamasının yerinde bir karar olduğunu belirten Adıyaman, “Türkiye’de toplum bağışıklığını sağlamak için 120 milyon doz aşı gerekiyor. Ama ilk etapta ölüm oranlarının durdurulması ve 65 yaş üzeri kişilerin korunmasını sağlamak için Sağlık Bakanlığı’nın öncelik sıralaması yerinde bir planlama. Öncelikle sağlık çalışanları ve risk grubunun aşılanması gerekiyor. Ancak bu gruba da risk değerlendirmesi yapılarak uygulanmalı. Öncelikle 80 yaş ve üstü kişiler sonrası 65- 80 yaş olarak yapılabilir. Öte yandan aşılama yapılana kadar da toplumsal hareketliğin azaltılması gerekiyor” dedi.

'60 YAŞ ÜSTÜ ÇALIŞMALAR BİTMEDEN BU GRUBU AŞILAMAK DOĞRU DEĞİL'

Türk Tabipleri Birliği Covid–19 İzleme Kurulu üyesi Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz ise, 65 yaş ve üzeri kişilerin aşılanmasında uyarılarda bulunarak şöyle konuştu:
“Aşılama konusunda gündeme gelmeyen başka bir mesele var. Sağlık Bakanlığı, Çin’den gelecek aşıyı sağlık çalışanlarından sonra 65 yaş ve üzeri kişilere yapmayı planlıyor. Ama şu an Çin’den gelecek aşının 65 yaş ve üzeri kişiler için faz3 çalışmaları Brezilya’da devam ediyor. 65 yaş ve üzeri kişiler için yapılan çalışmalar bitmeden bu grubu aşılamak doğru değil. Dolayısıyla aşının 65 yaş ve üzeri kişilerde verdiği sonuç doğrultusunda Sağlık Bakanlığı'nın aşı uygulama planlaması değişebilir. Bu açıdan Brezilya’da yapılan çalışmalar açıklanırsa önümüzü daha net görürüz. Buralarda sorun çıkmazsa Sağlık Bakanlığı tarafından açıklanan öncelik sıralamasını değiştirmeye gerek kalmaz.”

'ÜÇÜNCÜ AŞAMADA AZ AŞI KALACAK, 4. AŞAMA AŞI OLAMAYACAK'

Hacettepe Tıp Fakültesi Geriatri Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mustafa Cankurtaran da, Çin aşısının faz3 çalışmaları tamamlanmadan uygulanmaması gerektiği görüşünde. Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı öncelik sıralamasında bir sorun görünmediğini, ancak tüm gruplar için aşının yetersiz kalabileceğini ifade eden Cankurtaran şunları ifade etti:
“Önce sağlık çalışanları, sonra 80 yaş üstü daha sonra 65 -80 yaş arası kişiler aşılanmalı. 2 milyonu sağlık çalışanlarına olmak üzere ilk gruba 16 milyon aşı gidecek. İlk etapta Türkiye bu kadar aşı alabilecekse, daha fazla alamayacaksa bu sıralama yerinde. İlk iki grupta bir tereddüt yok ama sürdürülmesi zorunlu meslek grupları arasında aşılama için kuaförler, berberler, ehliyet kursları, spor salonu gibi yerler öncelikli yerler değil. Zaten 50 milyon doz aşıyla ilk iki grubu aşılayacaksınız üçüncü aşamadaki kişilere kadar çok az kalacak. 4. aşama aşı olamayacak bile. Ama Çin aşısının faz3 çalışmaları başarısız olursa elde başka aşı yok ve biz aşısız kalacağız” ifadelerine yer verdi.

AKOVA: HANGİ GRUBUN ÖNCELİKLİ AŞILANMASI STRATEJİK BİR KARAR

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Akova’ya göre ise hangi grubun öncelikli aşılanması toplumun bağışıklık kazanması açısından stratejik bir karar.

Çin’den gelecek 50 milyon doz aşının yetersiz kalacağını işaret eden Akova, “Aşılama sağlık personelinden başlanarak yapılacak. Sağlık personelinden sonraki tartışma hastalığa yakalandıkları takdirde ölüm riski yüksek olanları mı aşılayalım, virüsü bulaştırma riski olan çalışanları mı aşılayalım tartışması. Bu stratejik bir karar. Elimizde her iki gruba yetecek aşı varsa öncelikli iki grubu da aşılayalım. Ama yeteri miktarda aşı yoksa hangi grubu öncelikli aşılayalım derseniz bakımevlerinde kalan 80 yaş üstü kişiler daha çok risk altında. Türkiye’de bakımevlerinde kalan hasta popülasyonu ne kadardır bunu bilmek lazım önce. Ama bunların ardından hemen hastalanma riskli yüksek olan, toplumda kritik mesleklerde bulunan elektrik sektörü, emniyet sektörü, adalet sektörü gibi toplumun işleyişinin aksamasına yol açacak sektörlerinde çalışanların aşılanmasında fayda var” dedi.

'ÇALIŞMAK ZORUNDA KALAN MESLEK GRUPLARI ÖNCELİKLİ AŞILANABİLİR'

Salgının seyrini azaltmaya dönük bir stratejinin de uygulanabileceğine dikkat çeken Akova şöyle devam etti:
“Salgının şiddetini azaltmak için şöyle bir strateji de uygulayabilirsiniz. Evden dışarıya çıkmayan insanlara öncelik vermek yerine, zorunlu olarak dışarıya çıkmak zorunda kalan kesimleri de öncelikli aşılayabilirsiniz. Ama bunu söylerken şunun için diyorum: Eğer aşı ocak ayında uygulanmaya başlarsa ocak başı gibi sağlık personelini aşılamaya başladınız ocak ortasından sonuna kadar dışarıda dolaşan kritik meslek grubunu aşıladınız, ocak sonu gibi 80 yaş üzeri kişileri aşıladınız, ondan sonra 65 yaş ve kronik hastalığı olan kişileri aşıladınız gibi bir sıralama yapılabilir. Ama o aşının hangi hızla geleceği ve bu gruplar içerisinde hangisi toplum için kritik öneme sahip hesaplanması lazım. Sağlık personeli dışındaki sıralama, salgının seyrinin nasıl değiştirileceğini dair bir takım hesaplamalar yapmakla ortaya çıkar. Bu hesaplamayı da elinizde ne kadar aşı olduğuna ve bu aşının ne zaman geleceğini bilmekle yapılır” dedi.

'50 MİLYON DOZ AŞININ AYNI ANDA YAPILMASI TEKNİK AÇIDAN MÜMKÜN DEĞİL'

Aşıların parça parça değil de hepsinin aynı anda yapılmasının daha etkili olacağına dönük eleştirilere de Akova, “İdeali aşıların hepsinin gelip bir anda yapılması olsa da bu teknik olarak pek mümkün değil. O aşılar elinizde olsa bile birden bire o kadar topluluğu bir anda aşılayamazsınız. Yapılabilirse herkesi bir anda aşılayarak bağışık hale getirmek daha etkili ama bu şekilde bir aşılamanın gerçekçi olacağını düşünmüyorum. Hiçbir ülke bu kadar aşılamayı bir anda yapamaz. Belli bir program dâhilinde yapılacak” diye konuştu.