AYM, isim değişikliği talebi reddedilen trans kadının başvurusunda hak ihlali kararı verdi
AYM, trans kadın başvurucunun isim değişikliği talebinin “cinsiyet değişikliği ameliyatı olmadığı” gerekçesiyle reddedilmesinin özel hayata saygı hakkını ihlal ettiğine karar verdi.
DUVAR - Anayasa Mahkemesi (AYM), isim değişikliği talebi ilk derece mahkemeleri tarafından reddedilen trans kadın başvurucu D.’nin başvurusunda karar verdi. AYM, Ankara 12. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin D.’nin isim değişikliği davasını, “cinsiyet değişikliği ameliyatı olmadığı, kadın ismi alırsa toplumda yanlış algılar oluşabileceği” gerekçesiyle reddetmesinin özel hayata saygı hakkını ihlal ettiğine hükmetti.
'MEDENİ KANUN'LA İSİM DEĞİŞİKLİĞİ TALEBİNİN İLGİSİ YOK'
Kaos GL'den Yıldız Tar'ın haberine göre AYM, D.’nin Avukatı Emrah Şahin aracılığıyla başvurusuna ilişkin kararın gerekçesinde isim hakkının bireyin yaşamıyla özdeşleşen ve kişiliğinin ayrılmaz bir unsuru haline gelen bir hak olduğunu; kişinin özel hayatının bir unsuru olduğunu belirtti. Kişinin ismini değiştirmesine kamu düzenini bozmadığı sürece devletin imkan tanımasının pozitif yükümlülüğü olduğunu da vurgulayan kararda, isim değişikliği talebinin Medeni Kanun 40. maddesinde düzenlenen “cinsiyet değişikliği” şartları ile ilgisi olmadığı da belirtiliyor.
AYM, isim değişikliği ile ilgisi olmayan Medeni Kanun’un, davayı red gerekçesi olarak gösterilemeyeceğini, başvurucu isim değişikliği talebini gerekçelendirmişken mahkemenin reddine gerekçe olarak somut ve yeterli sebep sunamadığını da vurguladı. İsim değişikliği talebini reddeden mahkemenin Anayasa’ya aykırı bir karar verdiğine dikkat çekti.
AYM üyesi Engin Yıldırım bu karara ek gerekçeyle katılırken, Recai Akyel ve Selahaddin Menteş karşı oy kullandı.
'AYRIMCILIK YASAĞI DA İHLAL EDİLDİ'
Engin Yıldırım ek gerekçesinde özel hayata saygının yanı sıra başvurucunun trans kimliği dolayısıyla ayrımcılık yasağının da ihlal edildiğini vurguladı. Birleşmiş Milletler ve Avrupa Konseyi kararlarını ve Yogyakarta İlkeleri’ni hatırlatan Yıldırım; başvurucunun cinsiyet kimliği sebebiyle farklı muameleye uğradığını, “ilk derece mahkemesinin kararı sonucu kendisini ruhen ve duygusal olarak ait hissetmediği bir cinsiyetin kimliğine ait ismi hukuken taşımak zorunda bırakıldığını” belirtti.
TRANSFOBİK KARŞI OY
Recai Akyel ve Selahaddin Menteş ise transfobik karşı oylarında, “salt bir isim değişikliği talebi olmadığı, cinsiyet değişikliği ameliyatı olmadan kadın ismi almak istediği, maddi gerçeklik ile resmi kayıtlar arasında uyum olması gerektiği ve kamu düzeni” iddialarıyla ilk derece mahkemesinin kararının Anayasa’ya uygun olduğunu öne sürdü.