Aytun Çıray: Ekonomi iyiyse Merkez Bankası Başkanı neden görevden alındı?
İYİ Parti İzmir Milletvekili Aytun Çıray, eski Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal'ın, Cumhurbaşkanı'nın faizin düşürülmesi isteğini yerine getirmesine karşın yine de görevden alındığını belirterek, "Türkiye ekonomisi iyi ise neden Merkez Bankası Başkanını değiştirdiniz?" diye sordu
DUVAR - İYİ Parti İzmir Milletvekili Aytun Çıray, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay'ın yanıtlaması istemiyle verdiği yazılı soru önergesinde, Merkez Başkanı (MB) Murat Çetinkaya'nın 6 Temmuz 2019’da görev süresinin dolmasına yaklaşık 10 ay kala görevinden alınarak yerine dönemin Başkan Yardımcısı Murat Uysal atandığını hatırlatarak şu değerlendirmeleri yaptı:
"Cumhurbaşkanı Erdoğan, görevden alınan eski MB Başkanı Çetinkaya ile ilgili olarak 'Önceki MB Başkanı'nı görevden aldık, çünkü laf dinlemiyordu' açıklamasında bulunmuştu. Murat Uysal ise Sayın Cumhurbaşkanı'nın 'enflasyonun sebebi faizdir' şeklinde formüle ettiği varsayımı hayata geçirmeye yönelik faiz indirimleri ile 2019 yılının dünyada en çok faiz indiren Merkez Bankası Başkanı olmuştu. Yani 'Faizi indir' dendi, indirdi ama yine de gitti. Ancak Covid-19’un yarattığı belirsizlik ve bu süre zarfında yapılan mali canlandırmalar ve para politikaları nedeniyle Türk Lirası gitgide artan bir hızla değer kaybetmeye başlamıştır. Uysal göreve başladıktan sonra Dolar/TL kuru 7 Temmuz 2019'da 5.72 seviyesindeyken 7 Kasım 2020 itibariyle Dolar/TL kuru 8.51 seviyesine yükseldi.
16 AYDA İKİ BAŞKAN
Demokratik ülkelerde merkez bankaları ile iktidarlar arasında uygulanan para politikalarında kısa vadeli öncelikler konusunda zaman zaman gerilimler yaşanır. Bunun başlıca nedenlerinden birisi merkez bankalarının ekonominin uzun vadeli dengelerini gözetirken, iktidarların seçim odaklı, dolayısıyla kısa vadeli bir perspektifi esas almalarıdır. Merkez bankalarının hukuken özerk ve bağımsız bir kurumsal yapıya sahip olmalarının ardında bu gerçek vardır. Ancak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nı Kuruluş Kanunu'na göre ‘para politikasının uygulanmasında tek yetkili ve sorumlu kılan’ maddesi Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin düzenlemeleri ve uygulamaları ile adeta fiilen ortadan kaldırılmıştır. Murat Uysal 16 ay içerisinde görevden alınan ikinci Merkez Bankası başkanı olmuştur."
Aytun Çıray, yaptığı değerlendirmelerin ardından Cumhurbaşkanı Oktay'dan, şu sorulara yanıt vermesini istedi:
"- Hazine ve Maliye Bakanı Sn Berat Albayrak yaptığı açıklamalarda Türkiye ekonomisinin giderek büyüdüğünü, ekonomik olarak her şeyin yolunda gittiğini belirtmiştir. Eğer Türkiye ekonomisi iyiye doğru gidiyorsa TCMB Başkanı neden değiştirilmiştir?
- AKP iktidarında toplamda kaç TCMB başkanı değişmiştir? Bunun gerekçesi nedir?
- Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası bağımsız mıdır? Değilse bunun gerekçesi nedir?
- Türk parasının Dolar karşısında bu kadar değer kaybetmesinin sebepleri nelerdir? Bu değer kaybı ne zaman duracaktır?
- Devalüasyonla eşzamanlı ekonomik tedbirleriniz nelerdir? (ANKA)