Ayvalık'taki adalarda yapılaşmanın önü açılıyor

Cihan Başakçıoğlu

İZMİR - 27 Ekim 2017 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 'Korunan Alanların Tespit, Tescil ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik' doğrultusunda Türkiye genelinde bir çok Doğal SİT Alanı'nın 'Nitelikli Doğal Koruma Alanı' şeklinde değiştirilerek SİT derecesi düşürüldü. Balıkesir'in Ayvalık ilçesinde bulunan Yellice Poyraz Adası Doğal Sit Alanı da 20 Ağustos tarihinde 'Nitelikli Doğal Koruma Alanı' olarak ilan edildi.

Bölgede tartışmalar sürerken 6 Ekim günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kararıyla Balıkesir’in Ayvalık ilçesindeki Kız Adası ise 'Kesin Korunacak Hassas Alan' olarak ilan edildi. Peş peşe gelen kararlar devamlılığını sürdürürken son olarak üç gün önce, Ayvalık'ta bu kez Pınar Adası Doğal Sit Alanı Bakanlık Makamı’nın 2 Ekim 2020 tarihli ve 207450 sayılı oluru ile 'Nitelikli Doğal Koruma Alanı' olarak ilan edilerek SİT derecesi düşürülmüş oldu.

Ayvalık'ta peş peşe alınan bu kararlar bölgenin doğal ve kültürel alanları yapılaşmaya mı açılmaya çalışılıyor sorusunu akıllara getirdi. Ayvalık Tabiat Platformu Yöneticisi Nebahat Dinler bu SİT kararlarını değerlendirdi.

CUNDA'NIN BÜYÜK BÖLÜMÜ 3. DERCEYE DÜŞÜRÜLMEK İSTENİYOR

Alınan kararların temelinin 2015 yılında atıldığını ifade eden Dinler, yaşanan süreci şu sözlerle anlattı: "Ayvalık Doğal SİT alanlarını Çevre ve Şehircilik Bakanlığı niteliklerini yeniden belirliyor. Daha doğrusu sınıflandırmasını yeniden yapıyor. Bunun için 81 ilde bu çalşışmayı yürüttüler. Ekolojik temelli bilimsel raporlar hazırlattılar ve bunları özel şirketlere ihale ile verdiler. 2015'de Ayvalık'ta projenin tanıtım toplantısı yapılmıştı. 2016 yıl sonuna doğru bakanlıktan bir açıklama yapıldı. Bu raporların bitmek üzere olduğu, doğal sit alanlarının hepsinin yeniden tescillerinin yapılacağı doğrultusunda bir açıklama. Biz bunun üzerine bakalnlıktan Balıkesir il raporunu istedik. Ayvalık'ta da 40 adet pafta vardı doğal sit alanı olarak tescilleri yapılması planlanan. Raporu vermediler. Çalışmaların sürdüğünü söylediler. 2017 yılında ise Ayvalık'taki 40 bölgenin bunlardan bazıları Kız adası, Cunda, Poyraz Ada, Hakbey bütün doğal SİT alanlarının olduğu pafta denetime gönderilerek belediyenin görüşü soruldu. Kent konseyi ile belediye meclisine taşındı konu ve gördük ki Cunda'nın büyük bir bölümü olan birinci derece doğal sit alanları üçüncü dereceye düşürülmek isteniyor."

'İSİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE SİT DERECELERİ DÜŞÜRÜLÜYOR'

İsim değişikliği ile SİT derecelerinin düşürülme yolu izlendiğini ve bu alanların bu biçimde imara açılmaya çalışıldığını anlatan Dinler, "İsim değişikliği yapılıyor. Daha önceden 1.2.3 diye giden dereceler şimdi 'Kesin korunacak hassas alan', 'Nitelikli koruma alanı', 'Sürdürülebilir koruma alanı'. üçüncü dereceye düşürülmesi buraların imara açılacağının işareti. Onun için biz çok büyük bir kampanya yürtüttük. Belediye meclisi de karşı görüş belirtti. Balıkesir Büyükşehir Belediyesi'nden de bu yönde bir karar çıktı ve 2017 yılından beri konu beklemede. Fakat 2018 yazında ilk olarak Hakkıbey yarımadasında bir paftada 1. Derece Doğal SİT alanıiken 3. Derece Doğal Sit alanına düşürüldü. Orada büyük bir toplumsal muhalefet oluştu. Biz ve diğer kurumlar itiraz dilekçelerini verdi. Karar öyle kaldı. Orası şu an imara açık diye biliyoruz. İlk onunla başladı" dedi.

'BU KARARLARIN ARKASI GELECEK'

SİT derecesi düşürülen alanların çoğunun Ayvalık Tabiat Parkı içerisinde yer aldığını ifade eden Dinler, ortada kamuoyuna açıklanmayan bir rapor olduğunu ve bu raporun bütünlüklü olarak değil de parça parça açıklanması yönünde bir yol izlendiğini söyledi. Dinler şu ifadeleri kullandı:

"Ayvalık adası tabiat parkı içerisinde çoğu. Bir rapor var. Bu raporun içerisinde parça parça kararlar açıklanıyor. Bütünlüklü olarak değerlendirilip rapor doğrultusunda tabiat parkı olduğu da düşünülerek hepsi birlikte açıklanmıyor. Maden Adaları geçen sene açıklandı. Bu sene de Poyraz Adası zaten bakanlıktan gelen öneri planında da oranın SİT derecesinin 2'ye düşürülmesi düşünülüyordu. Çıplak Ada, Güvercin Adası, Tavuk Adası, Pınar Adası bunlar dereceleri 1'den 2'ye düşürülmek istenen adalar. Tabi ki büyük adalar. Bir de karaya yakınlar. Kullanıma açılmak istendiğini düşünüyoruz. Bunların derecelerinin düşürülmesinin doğru olmadığını belirtmiştik. Fakat gelen kararlarda bir bakıyorsununz bir tanesinin derecesi düşürülmüş diğerinin düşürülmemiş. Ancak bakanlığın önerisiyle aynı paralelde gidiyor şu an adaların durumu. Kız adası zaten Korunacak ada durumundaydı o yönde karar çıktı. Ancak bizi endişelendiren Yellice Poyraz Adası'nın derecesi düşürüldü. Yanında da Pınar Adası'nın da düşürülme teklifi vardı. O doğrultuda bir karar geldi. Arkası gelecek diye düşünüyOruz. Bunların bir bütünlüklü olarak hepsinin birden açıklanması daha iyi olur. Ama o raporu biz üç kez dilekçe vermemize rağmen elde edemedik. O rapora dayarak bu kararlar çıkıyor ancak rapor kamuoyuna açıklanmıyor. Biz 2016 yılından beri kamuoyuna açıklanmasını istiyoruz"

"Nitelikli koruma Alanları" olarak belirlenen yerlerde kamping ve günübirlik tesis türü çalışmaların yapılabileceğini söyleyen Dinler, "Bu kararlar doğrultusunda büyük bir imara açılma durumu söz konusu olur. Biz tabiat platformu olarak bu alanların korunmasını istiyoruz. Buralar doğal özellikleri açısından mutlaka korunması gerken alanlar. Buralarda yapılacak herhangi bir imar çalışması yeni doğa katliamlarına yol açabilir" dedi.