Bakan Nebati: Enflasyon şu an problem mi, problem ama faiz kıskacından da çıkardık

DUVAR - Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından basına özel demeç verme yasağı getirildiği öne sürülen ve bir süredir basının önüne çıkmayan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati,  Bursa Ticaret ve Sanayi Odasında İş Dünyası ile İstişare ve Değerlendirme Toplantısı'nda konuşuyor.

Konuşmasında ağırlıklı olarak enflasyona ve döviz kurlarına değinen Nebati, dünyanın birçok ülkesinin benzer sorunla başa çıkmaya çalıştığını söyledi.

Bakan Nebati'nin konuşmasında öne çıkan başlıklar şöyle...

DÖVİZ KURUNDA STABİLİZASYON SAĞLANDI: Enflasyon, faiz ve kur bu önemli bir kıskaç. Bu üç alanda birincisi, kurların stabil hale gelmesiydi. 20 Aralık akşamında kurlara yönelik davranışlardaki bozukluğu kalıcı bir şekilde iyileştiren ilk adım olan kur korumalı mevduat hesabı hayata geçirildi. Türkiye'de uzun yıllardan sonra kurun stabil olması, öngörülebilir olması noktasında döviz kurunda stabilizasyon sağlandı.

KKM 695 MİLYAR LİRAYA ULAŞTI: İş ve yatırım ortamında öngörülebilirliği artırdık. Enflasyon üzerindeki kur baskısını azalttık. Kur korumalı mevduat (KKM) hesaplarının en net ve güçlü etkisini, ne kadar doğru bir karar almış olduğumuzu, Rusya-Ukrayna kriziyle petrol fiyatlarındaki yükselişte gördük. Fed'in (ABD Merkez Bankası) faiz artışı kararına rağmen kurun stabil durumunu korumasıyla görmüş olduk. Bu bir ayak. KKM'ye ilk girenlerin vadeleri 23 Martta dolmasıyla hesap sahipleri getirilerini almaya başladılar. Bu tarihte 596 milyar lira olan kur korumalı mevduatlarındaki bakiye 1 Nisan itibariyle 695 milyar TL'ye ulaştı.

DÖVİZ KURUNDA BAŞARI SAĞLANDI: Vatandaş, firmalar, tüzel kişiler YUVAM hesabı dahil olmak üzere ulusal ve uluslararası yerleşiklerimiz bu konuda güven duyup işlemlerini yapıyorlar. 23 Mart şöyle böyle olacak diye bir takım spekülatif söylemler vardı. 595 milyar liradan 695 milyar liraya gelmiş bir seviye. Bir haftadaki artış. Döviz kurlarında stabilizasyon en iyi şekilde yürüyor. İş insanlarımızın bu konuda öngörülebilir olduklarını görmesi açısından bence en önemli problemli alan çözülmüş oldu. Türkiye'de dolara ilişkin davranışın olduğunu hepimiz biliyoruz. Amaç, bu davranışın artık TL'nin güçlü kılındığı, TL'ye güven duyulduğu, TL ile işlemlerin daha iyi ve uzun vadeli olarak yapılabilmesinin sağlandığı bir noktaya evrilmesiydi. Bu konuda bir başarı sağlanmıştır.

KUR VE FAİZ SARMALINDAN ÇIKTIK: KKM'nin de etkisiyle birlikte kur ve faiz sarmalından çıktık. İkinci ayak enflasyon. Enflasyon şu an yüzde 61. Problem mi, problem ama faiz kıskacından da çıkardık. Enflasyonun üzerinde faiz oranıyla işlem yapılmıyor, bankacılık sektöründe selektif kur politikaları ile iş dünyasının önünü açacak adımlar atılıyor. Kur ve faizin üstesinden geldik, sırada enflasyon var. Faiz artırılmadan olmaz diyenler vardı, elhamdülillah o da tamam. Enflasyonla ilgili yapılması gereken şeyleri, hep beraber yapacağız

YIL SONUNDA ENFLASYONUN MAKUL SEVİYEYE GELDİĞİNİ GÖRECEĞİZ: Enflasyonun en önemli belirleyici olan döviz kurunda serbest piyasa koşulları içerisinde istikrarı sağlamış olduk. Enflasyonun diğer önemli belirleyicisi olan beklentilerdeki düzelmeye yönelik atacağımız adımlarla yıl sonunda enflasyonun makul bir seviyeye geldiğini hep birlikte göreceğiz. Piyasada işler iyi ve canlı. Kapasite kullanım oranları yüzde 79-80'lerde ticaret iyi. 

BELİRLİ BİR SÜREYE İHTİYAÇ VAR: Üç ayağımız var; döviz kuru üstesinden geldik, faiz üstesinden geldik. İş insanlarımız çok iyi anlarlar ekonomik kararların belli bir süreye ihtiyacı var. Türk ekonomik modeli devreye girdiğinde kur riskini aldı. Şimdi bunu ve etkilerini yaşıyoruz.

VERİM PATLAMASI OLACAK: Bundan sonraki süreç iyileşmelerin gerçekleştirilmesi. Havalar çok iyi gitti, yazın tarım ürünlerindeki artışla verim patlaması olacak. Turizm gelirlerimiz beklentilerimizin ötesine gidecek. Bütün bunlarla birlikte üçüncü ve en büyük problem olan, enflasyonla mücadelenin çok önemli bir ayağını oluşturan bireylerin davranışsal değişimlerini düzeltecek adımlar sırada var.  Bunları yaptığımız andan itibaren hep beraber bu ataleti üzerimizden atacağız ve yatay bir seviyeden sonra yıl sonunda çok makul, beklentilerimize uygun bir enflasyonu hep beraber yaşayacağız.

ZORLUĞUN FARKINDAYIZ: Zor bir süreç, zorluğun farkındayız, bizi kastığını gerdiğini biliyoruz hep beraber. Ama bunun üstesinden nasıl geleceğimizi de çok iyi biliyoruz. İnanç, kararlılık ve güven. 20 Aralık'ta şuraya kadar gidecek diye kararlar bağlayanlar vardı, etkilerini görüyoruz. Faiz, elhamdülillah o da tamam. Piyasa artık faiz oranlarının nerede olması gerektiğini çok iyi bir şekilde takip ediyor ve yönlendiriyor. Enflasyon bununla ilgili yapılması gereken şeyleri hep beraber yapacağız.

FİRMALARI DENETLİYORUZ: Hayat pahalılığı karşısında milletimizi korumaya devam edeceğiz. Gıda ürünlerinde KDV oranlarını tamamında yüzde 8'den 1'e düşürdük. Temel ihtiyaç ürünleri ve yeme içme hizmetlerinde KDV oranını yüzde 18'den 8'e indirdik. Fahiş fiyat uygulayan işletmeleri yakinen denetliyoruz. Enflasyon davranışlarda bir bozukluğu sebep olmuştur. Beklentilerini enflasyon daha da yükselecek kurgusu üzerine kuranlar ve bunun üzerinden fahiş fiyat uygulayan işletmeler takibimiz altında. Bu kapsamda 40 bini aşkın işletme bakanlığımızca saha denetimine tabi tutulmuştur. Fahiş fiyat, fiyat manipülasyonu ve stokçuluğa asla izin vermeyeceğiz. Kararlı ve net tavrımız devam edecek. KDV indirimlerinin etiketlere yansıması mutlak suretle sağlanacak. Enerji maliyetlerinin vatandaşlarımız üzerindeki etkisini azaltmayı teminen elektrik tarifelerindeki KDV oranını düşürdük.

BOTAŞ ZAM YAPMAK ZORUNDA KALDI: Küresel piyasalarda enerji fiyatlarında görülen yükseliş dolayısıyla BOTAŞ maalesef konutlarda kullanılan doğalgaza yüzde 35, elektrik üretimi için kullanılan doğalgaza yüzde 44.3 ve elektrik üretimi dışında kullanılan doğalgaza yüzde 50 fiyat artışı yapmak zorunda kaldı. Bu fiyat artışları sonrasında bile hane halkımızın kullandığı doğalgazda devletimizin sübvansiyon oranı nisan ayında yüzde 78 seviyesindedir.

ELBETTE TÜM SORUNLARIN SIFIRLANDIĞI BİR DÜNYA YOK: İki yıldır salgın nedeniyle dünya ekonomisini durduran problemlerin vatandaşa hissettirilmemesi noktasında her türlü adım atılmış, bütçe imkanları zorlanmış, kamu elinden gelen her gayreti ortaya koymuştur.  Elbette tüm sorunların tamamının sıfırlanması gibi bir hayat, bir dünya yok. Biz ve iş dünyası tüm paydaşlarımız herhangi bir sorunla karşılaştığınızda burada sizinle hareket edecek bir mekanizmanın var olduğunu bilin. Aldığımız, alacağımız tüm önlemlerle enflasyon oranlarının yıl sonunda kalıcı bir şekilde düşmesini bekliyoruz. (EKONOMİ SERVİSİ)