DUVAR - Beyoğlu Belediyesi, Sultan Abdülaziz'in 1866'da Fransız Katolik bir topluluk olan Daughters of Charity of Saint Vincent de Paul (Aziz Vincent de Paul’ün Hayırsever Kızları) adlı vakfa fermanla verdiği Fransız Yetimhanesi'ne 1 Haziran'da el koydu. Belediye, mahkeme süreci devam ederken yetimhanede ‘peyzaj çalışması’ gerekçesiyle yıkım başlattı. Çalışmalar sırasında tarihi salon, duvarlar, salona inen merdivenler, seramikler ve bir dehliz ortaya çıktı. Zarar gören bu yapıların ortaya çıkması üzerine belediye yetkilileri çıkan kalıntıların üzerini toprakla ve betonla kapattı.

İSTANBUL’DAKİ TARİHİ YAPILARIN PARÇALARI

Binada 1653 yılına dayanan ve sadece Türkiye’de bulunan İsa’nın çarmıha gerilişinin dört tasviri ile birlikte yaklaşık 3 bin kartonpiyer kalıp da sergileniyor. Bu kalıplar arasında İstanbul’da bulunan Topkapı Sarayı, Yıldız Sarayı gibi tarihi yapıların motif ve kartonpiyer kalıpları da bulunuyor. Yine bahçede 1870’li yıllarda inşa edilen yetimhanenin salonları yer alıyor.  

YARGIDAN SONRA BAKANLIK DA ‘DUR’ DEDİ

Fransa Başkonsolosluğu bu çalışmaların engellenmesi ve el koyma işleminin sona erdirilmesi için mahkemeye başvurdu. İstanbul 2’inci İdare Mahkemesi yürütmeyi durdurma kararı verdi. Ancak mahkemenin kararına rağmen dozerlere çalışmayı sürdürüyor. Yapılan şikayetler üzerine Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü İstanbul 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü’nden bir ekip bölgede incelemeler yaptı.

Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü, burada yaptıkları incelemenin ardından Beyoğlu Belediyesi'nden çalışmalarını ‘ivedilikle’ durdurmasını istedi. İstanbul Koruma Genel Müdürü Ahmet Latifoğlu imzası ile Beyoğlu Belediyesi'ne gönderilen yazıda şöyle dendi:

325 ada, 80 parseldeki taşınmaza iletilen müdürlüğümüz uzmanlarınca 11.01.2023 tarihinde yerinde inceleme yapılmış olup tescilli yapıların bulunduğu parseldeki bahçede zemin çalışması, zemin düzeltilmesi vb uygulamaların yapıldığı tespit edilmiştir.

325 ada 80 parsele ilişkin ilgi başvuru dilekçesinde ve yukarıda belirtilen uygulamalara yönelik ivedilikle yerinde inceleme yapılarak inşai ve fiziki çalışmaların durdurulması, yapılan işlemlere ilişkin 10 iş günü içinde her türlü bilgi belgenin Müdürlüğümüze iletilmesi, konu Kurulumuzca değerlendirilecek olup; tescilli parselde Kuruldan izin alınmadan herhangi bir fiziki ve inşai uygulamanın yapılmaması hususunda bilgilerinizi gereğini arz/rica ederim."

Ancak Belediye Başkanı Haydar Ali Yıldız, bu kararın gereğini de yerine getirmedi. Belediye yönetimi, kiraları yüzde 100 artırarak kartonpiyer müzesinin de boşaltılmasını istedi. Boşaltılmaması halinde ise müzede bulanan kalıpların çöpe atılacağı belirtildi. 

AFAD ÇADIRI GETİRİLDİ

Peyzaj çalışmasının yapıldığı bahçede bir de AFAD çadırı görüldü. Alınan bilgiye göre belediye ekipleri sabah saatlerinde bahçede kullanmak için AFAD çadırı getirdi.

Ne olmuştu?

Beyoğlu Belediye Başkanı Haydar Ali Yıldız ve ekibi, geçtiğimiz yıl mülkte bulunan Cemal Cinbiz’in yanına giderek binayı kendilerine devretmesini talep etti. Ancak Cinbiz, 56 yıllık kiracısı olduğu binanın Fransızlara ait olduğunu ve kirasını Fransız Büyükelçiliği'ne bağlı bir vakfa ödediğini belirterek bu teklifi reddetti. Olumsuz yanıt alan Yıldız iddiaya göre “Ben almasını bilirim” diyerek binayı terk etti. Kısa süre sonra belediye yetkilileri ile çok sayıda zabıta ve polis 1 Haziran sabahı baskın düzenleyerek binayı boşaltmak için harekete geçtiler. İstanbul 2. İdare Mahkemesi aynı gün yürütmeyi durdurma kararı vermesine rağmen zabıtalar Zanaat Atölyesi'ne girdi ve tahliyeye başladı. 

Daha sonra Beyoğlu Belediyesi talebiyle defterdarlık tarafından binaya kayyım atandı. Fransız Başkonsolosluğu, kararın iptali için mahkemeye başvurdu. Belediye ekipleri kartonpiyer kalıplarının yapıldığı atölyenin tüm malzemelerine el koydu. Yetimhane döneminden kalma sera ve merdiven demirleri söküldü.

4 katlı binada 1970’ten beri Fransa elçiliğine kira ödeyen Cemal Cinbiz, darp edilerek dışarı çıkartıldı. Kartonpiyer Müzesi’nde sergilenen kartonpiyer kalıpları zarar gördü. Bahçenin etrafını saran 250 metrelik demir korkuluklar ve bahçedeki sütunlar söküldü. Taşıma sırasında Cinbiz, tarihi değeri olan çok sayıda sandık ve parçanın kaybolduğunu öne sürerek hasarın büyük olduğunu aktardı. Son tahliye olayının ardından Fransa hükümeti inceleme yapmak için bir heyet gönderdi. Heyet incelemelerde bulunduktan sonra Beyoğlu Belediyesi'ne dava açtı. İlk duruşma 21 Şubat saat 10.20’de İstanbul 13. Sulh Hukuk Mahkemesi’nde görüldü. Ancak mahkeme süreci devam ederken belediye çalışmalarını sürdürüyor.