Bilim insanları araştırıyor: 10 milyar ışık yılı mesafede parlama

DUVAR - Ender tanık olunan bir patlamanın izlerini görebilmek için uzayı araştıran bilim insanları, fazlasıyla ilgi çeken bir gök cismine rastlamış olabilir. Evrenin ilk zamanlarında oluşan devasa bir kara delik, kozmik alanda bir göz açıp kapama süresi içerisinde, loş bir görünümden göz kamaştırıcı derecede parlak bir hale geldi.

‘J221951’ diye adlandırılan bu kara deliğin Dünya’ya yaklaşık 10 milyar ışık yılı mesafede bulunduğu tahmin ediliyor; dolayısıyla, kozmik canavar, evren şu anki yaşının yaklaşık dörtte birine ulaştığında ilk kez ışıklarını yakmıştı. Bu uzak mesafeye karşın, kara delik öylesine güçlü bir şekilde ışıldadı ki, gökbilimciler ilk başta onu 1 milyar ışık yılı mesafede gerçekleşen bir yıldız patlaması zannettiler.

Kraliyet Astronomi Derneği’nin aylık bülteninde yayınlanmak üzere kabul edilen ve arXiv adlı sitede ön baskısı paylaşılan araştırmanın yazarlarına göre, kara deliğin bu kadar uzaklardan böylesine parlak görünmesi, onu şu ana dek gözlemlenen en parlak geçici nesnelerden biri haline getiriyor.

İrlanda’nın Belfast kentinde bulunan Queens University’de gökbilimci olan araştırma ortak yazarı Matt Nicholl verdiği demeçte, “Son yıllarda, süper kütleli kara deliklerin sergileyebileceği farklı davranışlara ilişkin anlayışımız büyük oranda ilerledi” diyor: “J221951, bizi şaşkınlığa sürükleyen kara deliklerin şu ana kadar görülen en aşırı örneklerinden biri.”

İlk şaşkınlık, araştırmacılar en büyük kozmik çarpışmaların yarattığı ve uzay-zaman boyunca süratle hareket eden bir dalgalanma biçimi olan kütleçekimi dalgasının izlediği yolu takip ettiklerinde yaşandı. Ekip, bu dalganın, ‘kilonova patlamaları’ diye adlandırılan aşırı parlak patlamalar neticesinde söndüğü bilinen ve ‘nötron yıldızları’ diye anılan iki yoğun kütleli ölü yıldızın çarpışması esnasında uzaya salındığını varsaydı.

Uzay-zaman dokusunda gerçekleşen dalgalanma gerçekten de parlak bir nesneye neden olmuştu. Bununla birlikte, başlangıçta mavi görünüp birkaç gün sonrasında kırmızıya dönüşen bir kilonovadan farklı olarak, gökyüzündeki bu nokta aylar boyunca parlak ve mavi bir nokta olarak kaldı; bu durum, bir yıldız patlamasının sergilemesi gerekenden çok daha uzun sürdü.