Genler yeniden programlanabilecek!
Araştırmacılar, hem sağlıklı hem de hastalıklı hücreleri yeniden programlamanın mümkün olduğunu açıkladılar.
DUVAR - Günümüz teknolojisiyle, bir canlının başka bir canlıya dönüştürülmesi pek de kolay bir işlem değil! Ancak son yıllarda bilim insanlarının küçük bireysel canlı hücreler üzerinde bu işlemin nasıl yapıldığını keşfettiklerine şahit oluyoruz.
Bu işlemi gerçekleştiren ekip, sıradan bir insan deri hücresini alıp embriyoda bulunan aynı tür başka bir hücreye dönüştürmeyi başardıkları için Nobel Ödülü kazandı. Özenli bir çalışmayla hücreler, vücudun diğer herhangi bir hücresi haline gelebiliyorlar.
Science Daily sitesinde yayınlanan habere göre, ABD Ulusal Bilimler Akademisi Bildiriler Kitabı'nda yayınlanan yeni bir çalışma, hücrelerin yeniden programlanması konusunda yeni bir yöntem öneriyor.
GENOM YAPISI MATEMATİK FORMÜLÜYLE BİRLEŞİYOR
Çalışmada, artık DNA etkinliğiyle ilgili mevcut verilerin zenginleştirilmesi ve doğrudan hücrelerin yeniden programlanmasına ilişkin detaylar aktarılıyor. Maryland Üniversitesi, Harvard Üniversitesi ve Michigan Üniversitesi’nden araştırmacıların oluşturduğu bir ekip tarafından geliştirilen yöntem, “veri yönlendirmeli kontrol” denilen bir yaklaşımla genom yapısını ve gen ifadesine ilişkin biyolojik bilgileri dengeli bir matematik formülü yardımıyla birleştiriyor. Araştırmanın yazarları arasında, kontrol teorisi konusunda uzman bilim insanları olan Roger Brockett, Anthony Bloch da bulunuyor.
Araştırma, hücreleri dönüştürmek amaçlı bir algoritma içeriyor ve formülü doğrudan laboratuvar testine tabi tutmuyor. Yazarlar, yöntemlerini yakında test ederek sonuçları görmeyi umut ediyorlar. Araştırmanın temel amaçları arasında, hastalığa yakalanmış ya da hasarlı dokular üzerinde ve kanserle mücadelede kullanılan uygulamalara katkı sağlamak var.
Yeni araştırmanın kıdemli yazarı biyoinformatik ve matematik araştırmacısı Indika Rajapakse, “Vücudumuzdaki hücreler doğası gereği bir göreve uygun bir hale evrimleşiyor” diyor. “Önerdiğimiz şey, herhangi bir hücrenin hedeflenen bir hücre türü haline gelmesine yardımcı olmak amacıyla aynı süreci gerçekleştirmek için bir kestirme yol sunabilir.” Rajapakse, hücreleri yeniden programlama fikrinin yeni olmadığının altını çiziyor. 1980’lerin sonlarında, bilim insanı Harold Weintraub’un öncülüğündeki bir ekip, hücrelerin DNA’sındaki bazı genlerin “okunması”na yardımcı olan bir tür moleküle hücre enjekte ederek, cilt hücrelerini doğrudan kas hücrelerine çevirmişti.
Makalenin tam metni Science Daily sitesinde yayınlanmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)