Plastikle beslenen ‘gizemli’ kurtlar alkol dışkılıyor

Jeff Kart

Kanada Manitoba’daki Brandon Üniversitesi’nde yapılan bir çalışma, normalde arı kovanı içinde yaşayan ve balmumu yiyen balmumu kurtlarının, alışveriş poşetlerinde ve benzer alanlarda kullanılan bir plastik türü olan ‘polietilen’ yiyerek de hayatta kalabileceğini ortaya çıkardı.

Kurtlar, bu yeteneklerini bağırsaklarında yaşayan ve bir plastik parçasını yedikten sonra ‘glikol’ salgılayan mikroplara borçlular. Bilim insanları, ‘glikol’ adı verilen ve bir alkol türü olan bu maddenin ne için kullanılabileceğinden henüz emin olmadıklarını ifade ediyorlar.

Araştırmacılar, ‘gizemli’ balmumu kurtlarından 60 tanesinin, laboratuvar çalışmalarında, bir haftadan kısa sürede 30 santimetre kareden büyük bir plastik torbayı yiyebildiğini açıkladılar.

KESİN ÇÖZÜM DEĞİL AMA YOL GÖSTERİCİ

Elbette bu durum, balmumu kurtlarının plastik sorununa bir yanıt olduğu anlamına gelmiyor. Araştırmacılar, tek besin kaynağı olarak bir yıldan fazla bir süre boyunca plastik tüketerek hayatta kalabilen ve kurtların bağırsaklarında yaşayan bakteri türlerini izole ettiler. Fakat bu müdahale, kurtların kendi başlarına beslenmelerine izin vermek kadar işe yaramadı.

Brandon Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nden Dr. Christophe LeMoine, “Bakteriler ve balmumu kurdu konakları arasında plastiğin ayrışmasını hızlandıran bir sinerji (etkileşim/ç.n.) var gibi görünüyor” diyor.

‘Royal Society B’ adlı biyoloji dergisinin ‘bildiriler’ bölümünde yayınlanan çalışmanın ortak yazarı ve LeMoine’in çalışma arkadaşı olan Dr. Bryan Cassone şunları ekliyor: “Plastik kirliliği krizi bu tırtılların üstesinden gelebileceğinden çok daha büyük.”

“Araştırmamız, balmumu kurdu ve bağırsak bakterilerinin, plastiğin bu kadar verimli bir şekilde parçalanmasını sağlamak için nasıl birlikte çalıştıklarını anlamayı amaçlıyor. Bu meseleyi anladıktan sonra, elde edeceğimiz bilgileri çevremizdeki plastik atıkları ortadan kaldırmak için daha etkili araçlar tasarlamak amacıyla kullanabiliriz.”

Balmumu kurtları, aslında büyük balmumu güvesinin tırtıl halindeki larvalarıdır; güveler kozalarından dışarı çıktıktan sonra hiçbir şey yemezler. Cassone, “Yetişkinlik dönemlerinde onları hayatta tutmaya yetecek besin rezervini oluşturmak için larva aşamalarındayken doymak bilmezcesine beslenirler” diyor. “Yetişkin hale geldiklerinde yalnızca birkaç gün yaşarlar ve temel amaçları üremektir.”

‘PLASTİVOR’ ADI VERİLDİ

Brandon Üniversitesi araştırmacıları, kurtların tek bir polietilen türüyle beslenerek hayatta kalabildiğini söylüyorlar. Ve bu kadar plastik yemeleri bağırsaklarındaki bakteri sayısını arttırdığından, bakterilerin plastiği sindirmeyi sevdiğini düşündürüyorlar. Araştırmacılar, kurtları ‘plastivor’ (plastik yiyici/ç.n.) diye adlandırıyor.

Cassone, “Doğal bal peteğiyle beslenmeleri halinde kurtların dışkısı katıdır ama plastikle beslendiklerinde sıvı halde olduğu görülüyor” diyor. “Kurtların ürettikleri glikol için henüz gündelik hayatta bir kullanım alanı bulamadık. Glikolün tam olarak ne olduğunu ve bu alkol türünü kullanıp kullanamayacağımızı anlamak için çalışmalar yapılması gerekiyor.”

Bunun yanı sıra, LeMoine ve Cassone, üniversitenin (Çevre ve Yaşam Bilimleri Bölümü’nde) yüksek lisans programındaki öğrencilerle beraber, balmumu solucanlarının ve bakterilerin birlikte çalışma biçimini incelemeyi sürdürüyor.

İLK OLARAK 2017’DE KEŞFEDİLDİ

Balmumu solucanlarının plastik yeme yetenekleri, daha önce, 2017 yılında İngiltere’deki üniversite araştırmacıları tarafından tanımlanmıştı; fakat Brandon Üniversitesi araştırmacıları, “Bağırsak mikrobiyomunun bu olaya katkısı hâlâ anlaşılamadı ve tartışmalar sürüyor” diyorlar.

“Bir dizi deneyde, sağlam durumdaki bir mikrobiyom, düşük yoğunluklu polietilen (LDPE) biyo-bozunması ve metabolizma kaynaklı bir yan ürün olan glikol’ün üretimi arasında karmaşık bir ilişki olduğuna dair güçlü kanıtlar ortaya koyuyoruz.”

Cassone şunları ekliyor: “Balmumu kurdu içinde süreç çok hızlı biçimde (bir günde) gerçekleşiyor. Şimdi neden böyle olduğunu bilmemiz gerekiyor; bu nedenle sürecin hayvanla ilgili kısmını ve bağırsak bakterileri bağlamında nasıl çalıştığını anlamaya çalışıyoruz.”

“Umudumuz, bu bilginin, devasa ölçekli plastik atıklardan kurtulmak konusunda yetersiz kalabilecek canlı balmumu kurtlarına ihtiyaç duymaksızın, bize yardım edecek araçlar geliştirmemize olanak sağlaması.”

Brandon Üniversitesi’nde gerçekleştirilen çalışma, Kanada Doğa Bilimleri ve Mühendislik Araştırma Konseyi ile Kanada İnovasyon Vakfı tarafından desteklendi.

Yazının aslı Forbes sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)