Bir garip aşı hikayesi: Yapılamayınca zayi olmuyor

DUVAR - 250 bini aşkın nüfusu ile İstanbul’un kalabalık sayılan ilçelerinden biri Şişli. Üçüncü doz Biontech aşısı olmak için gittiğimiz aile hekimliğindeki sessizlik, Şişli’nin nüfusuna kıyaslandığında şaşırtıcı. Aşı sırasında kimseler yok. 11.10’daki randevu için beklerken bir sağlık çalışanı aşı yapamayacaklarını belirtiyor. Sebebi de yetersiz kişi sayısı… Altı kişi yoksa aşı da yok.

Saat 09.00 ile 10.00 arasında randevu alan beş kişinin 11.10’daki randevuyu beklemeyip gittiğini öğreniyoruz oradaki bir sağlık çalışanından ve bizi nazikçe yakındaki bir başka hastaneye yönlendiriyor, randevu almamıza gerek olmadığını da sözlerine ekliyor. Ancak yönlendirdiği hastane randevusuz aşı yapamayacağını, randevulular kadar aşılarının olduğunu belirtip geri çeviriyor. Yakındaki bir diğer hastane ise Şişli Etfal. Çoğu bölümü tahliye edilen hastanede aşı için gelen sayısı az. Randevu önemli değil, tek önemli olan kişi sayısı. Dolmuşun dolmasını bekler gibi kapıdan iki kişinin daha girmesi bekleniyor. Yaklaşık yarım saatin sonunda bir kişi geliyor ancak beklemesi gerektiğini öğrenince geri dönüyor. Nihayet bir süre sonra iki kişi birden aşı için geldiğini belirtince yeter sayıya ulaşıyoruz ve aşımızı olup çıkıyoruz.

Yaklaşık 1,5 saat süren aşı olma hikayesinde bir gariplik var. Bununla ilgili görüşlerine başvurduğumuz İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Recep Koç, garipliğin başlıca sebebinin üçüncü doz aşıya karşı ilgisizlik olduğunu söylüyor.

BIONTECH AÇILDIKTAN SONRA 6 SAAT İÇİNDE UYGULANMAK ZORUNDA

İstanbul Valiliği’nin açıkladığı rakamlara göre ilde 21 Aralık itibarıyla üçüncü doz aşı olanların sayısı 2 milyon 301 bin 435. Dr. Koç, İstanbul gibi bir yer için bu aşılama sayısının çok az olduğunu belirtiyor. Bunda insanların aşının yan etkilerinden çekinmesi, iki doz aşının koruduğu düşüncesi ve Sağlık Bakanlığı’nın verdiği demeçlerde Omicron varyantının hafif geçtiğini belirtmesinin etkisi olduğunu ve bir rehavet yarattığını ifade ediyor. Dr. Koç, aşıya ilgisizliğin yanı sıra altı kişi beklenmesinin de insanları aşıdan caydırabildiğini anlatarak sistemde de bazı aksaklıklar olduğunun altını çiziyor. Sinovac aşıları tek dozluk olduğu için beklemeye gerek kalmadan anında hastalara uygulanırken, Biontech aşılarının altılı flakonlar (içerisinde, toz veya sıvı etken madde bulunan steril şartlarda hazırlanmış cam muhafazalı ilaç biçimi) halinde olduğunu dile getiriyor: “Biontech aşı paketi açıldıktan sonra bunları sulandırıyoruz, sulandırdıktan sonra hazırlıyoruz. Altı saat içinde uygulanmak zorunda yoksa aşı etkisini kaybediyor, ertesi güne kalmıyor.”

‘ÜÇÜNCÜ DOZ AŞIYA İLGİ AZ’

Bu nedenle çalıştığı aile hekimliği merkezinde kendilerince bir sistem kurduklarını söyleyen Koç, “Sadece biz değil pek çok yerde benzer sistem var. Çalıştığım yerin yakınlarında özel hastane ve aile sağlığı merkezleri var. Mesela randevusuna gelmeyen oluyor ama biz flakonu açmış bulunuyoruz. Elimizde kalmasın diye diğer sağlık merkezlerine haber gönderiyoruz, oradan bize duruma göre bir ya da iki hasta gönderiyorlar. Bunun için bir Whatsapp grubu kurduk” diye anlatıyor. Daha önceki dönemlere kıyasla özellikle üçüncü doz aşıya karşı ciddi bir ilgisizlik olduğunu kaydeden Dr. Koç, yazın günde en az 15 flakon açarlarken şimdilerde bunun iki ya da üç flakona kadar düştüğünü söylüyor.

‘SAĞLIK BAKANLIĞI’NA DURUMU İLETTİK’

Üçüncü doz aşıya ilgi zaten azken aşı olmaya gelenlerin geri çevrilmemesi için ne yapılabilir? Dr. Koç, bu konuyla ilgili sıkıntıların yeni olmadığını hatırlatarak başlıyor sözüne: “Sağlık Bakanlığı’na Tabip Odası olarak bu durumu en başından beri ilettik. Altılı flakonlar yerine üçerli flakonlar kullanılmalı ki bazı Avrupa ülkelerinde böyle yapılıyor. Biz gerektiği zaman üç flakonluyu gerektiği zaman da altı flakonluyu açarız. Geleni geri çevirmeyiz böylece.” Dr. Koç, aşıya gelenlerin geri çevrilmemesi için ellerinden gelen çabayı gösterdiklerini belirtse de altılı flakonların kullanım şekli nedeniyle zaman zaman böyle durumlar yaşanabildiğini dile getiriyor. Bu nedenle de aşı ziyanının çok az olduğunu vurguluyor. Ancak bu da başka duruma sebep oluyor: “Aşı zayi olmasın diye hekim ve sağlık çalışanı arkadaşlarımız geleni geri çevirdiler. Aşıyı zayi etmedik belki ama kaçırdığımız hastalarımız oldu.”