Bir kara delik tüm evreni yutabilir mi?
Kara delikler yıldızları, gezegenleri yutabilir ve hatta diğer kara deliklerle birleşebilir. Peki ya büyük boyutlardaki bir kara deliğin tüm evreni yuması mümkün mü?
DUVAR - Kara delikler devasa kütleçekimleriyle bilinir; yıldızları, gezegenleri ve hatta diğer kara delikleri yutabilirler. Peki bir kara delik bütün evreni parça parça yutabilir mi? Kısa yanıt, 'hayır'. NASA’ya göre, bir kara deliğin tüm evreni yemesi mümkün değil, hatta bütün bir galaksiyi dahi yutamaz. İşte nedeni…
Kara delikler, kendi üzerine çöktükten sonra akıl almaz derecede yoğunlaşan yaşlı büyük yıldızlardır; öyle yoğunlardır ki, ışık dahi onlardan kaçamaz. ABD’deki Rhode Island Üniversitesi’nde kara delikler alanında çalışan fizikçi olan Gaurav Khanna, bir kara deliğin bütün evreni yutabileceğine ilişkin fikrin, vakumlara benzer şekilde işledikleri ve uzayı kendilerine doğru çektikleri yanılgısına dayandığını söylüyor. Buna karşın, durum böyle değil.
ETKİ ALANLARI SINIRLI
Khanna, “Sadece kendilerine aşırı derece yakın olan şeyleri yutuyorlar” diyor. İşin aslı, kara delikler sadece bir kara deliğin artık dönüşü olmayan, dışına kaçmanın mümkün olmadığı bir noktası olan ‘olay ufkuna’ giren cisimleri yutabilir. Mesela, Güneş’in kütlesine sahip bir kara delik söz konusu olduğunda, olay ufkunun sınırı sadece 3 kilometre mesafededir. Khanna, Dünya’nın kütlesine sahip bir kara delik söz konusu olunca, olay ufkunun “başparmağınızın büyüklüğü” kadar, yani sadece dört-beş santimetre olacağını aktarıyor.
Bir kara deliğin kütleçekimi çevredeki yıldızları ve gezegenleri yine de etkiler -tıpkı Samanyolu’nun merkezindeki kara deliğin yaptığı üzere, yörüngede dönmelerine dahi neden olabilir- ama onları yutmaz. İngiltere’de bulunan York Üniversitesi’nden astronomi profesörü Paul Delaney, üniversitenin çevrimiçi sayfasında yayınlanan bir makalesinde şu örneği veriyor: “Şayet kendi yıldızımız (mucizevi bir biçimde) aynı kütleye sahip bir kara deliğe dönüşecek olsaydı, gezegenimiz kendisine etki eden kütleçekimi kuvvetinde herhangi bir değişiklik fark etmez ve aynı yörüngede dönmeye devam ederdi. Tabii ki aşırı karanlık ve soğuk olur; yine de kara deliğin bizim mesafemizde etki eden kütleçekimi bir kaygı durumu teşkil etmezdi.”