Bir yılda üçüncü kez: Ayvalık'ta tonlarca zehirli atık çevreye yayıldı

Cihan Başakçıoğlu

İZMİR – Balıkesir'in Ayvalık ilçesinde dün akşam saatlerinde, Doğuş Prina Fabrikası'nın açık alandaki kara su atık havuzunun duvarlarının yıkılması sonucu balçık biçimindeki tonlarca zehirli atık Barbun Çiftliği mevkiinden, İzmir-Çanakkale Karayolu'na kadar yayıldı. Fabrikanın bahçesini de tamamen kaplayan tonlarca atık Nikita Deresi'ne de akarak Sarımsaklı Plajı'na doğru ilerlerken, belediye vidanjörleri yayılan atık maddeyi temizlemek için çalışma yürütüyor.

Öte yandan polis ve belediye ekipleri karayolu ve fabrika çevresinde tedbir alırken, bölgede trafik kilitlendi. Fabrika bahçesine girmeye çalışan kamyonlar atığa saplandı. İş makinelerinin ise atık çamurunun içinde ilerlemekte zorlandığı görüldü. 

SUÇ DUYURUSUNDA BULUNULDU

Ayvalık İlçe Jandarma Komutanlığı ve Ayvalık Belediyesi ekiplerinin yaşanan durum ile ilgili gerekli cezai işlemleri başlatarak, Balıkesir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'ne ve Ayvalık Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunduğu öğrenildi.

'İKİ AY ÖNCE DE BENZER FELAKET YAŞANDI'

Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin konu ile ilgili çeşitli basın kurumlarına yaptığı açıklamada, biri mayıs diğeri ekim ayında olmak üzere  benzer felaketlerin yaşandığını kaydederek, atıkların yine Nikita Deresi'ne aktığını ve denizi de kirlettiğini söyledi. Para cezası uygulanmasına rağmen herhangi bir düzelme olmadığını belirten Ergin, bu kez felaketin boyutunun çok daha büyük olduğunu söyledi.

'FABRİKAYA GÖZ YUMAN BAKANLIĞA DAVA AÇTIK'

Başkan Ergin, fabrikanın yetkililerine kirliliğe son vermeleri ve yaşam hakkına saygı duymaları konusunda çağrıda bulunduklarını ancak olumlu netice alamadıklarını da belirtirken, yaşanan durum üzerine de çevreye zarar veren fabrikaya göz yuman Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na dava açtıklarını söyledi. Ergin, ilgili devlet kurumlarına ve Türkiye kamuoyuna destek çağrısında bulundu.

ÇEVRECİLER TEPKİLİ: DEFALARCA DİLEKÇE GÖNDERDİK

Öte yandan mayıs ve ekim ayında benzer felaketlerin yaşanması üzerine çevre aktivistleri fabrika önünde protesto eylemi gerçekleştirmiş, 5 Haziran Dünya Çevre Günü'nde Doğuş Prina Fabrikası'nın önünde toplanarak protestoda bulunmuştu. Konu ile ilgili Gazete Duvar'a konuşan Ayvalık Tabiat Platformu Sözcüsü Nebahat Dinler, platform olarak Ayvalık halkı ile birlikte çok uzun zamandır şikayetlerini dile getirdiklerini belirterek şunları söyledi:

"Çevre il müdürlüğüne defalarca dilekçe gönderdik. 2019 yılında büyük bir imza kampanyası yaparak bakanlığa ilettik. Ayvalık'ın üstüne kabus gibi çöken dumanı ve geniz yakan kokusu yaz kış Ayvalık halkının şikayetine sebep oluyor. Uzun zamandır biz şikayetleri iletiyoruz. Gerekli önlemlerin alınmasını istiyoruz. Bacalarında filtre kullanılmasını, kullanılıyorsa bile bunların bakımlarının yapılmasını istiyoruz."

'KAPASİTE ARTIŞI KİRLİLİĞİ ARTIRDI'

2015 yılında fabrikanın kapasite artışına gittiğini, bu noktada "ÇED gerekli değildir" kararı verildiğini hatırlatan Dinler, o tarihten sonra ölçeğin çok büyüdüğünü sadece Ayvalık'ın değil Edremit Körfezi ve Ege'nin birçok ilinden karasulu prinayı alıp işlendiğini söyledi. Kapasite artışının beraberinde kirliliği de arttırdığını söyleyen Dinler, "Çevreye verdiği tahribatta o ölçüde artmış oldu. Biz koku ile ilgili şikayetlerin giderilmesi için önlem alınmasını isterken bu arada mayıs ayında havuzların taban zemininde çatlama olduğu için atıkların Nikita Deresi'ne gittiği tespit edildi. Dere kapkara aktı, Sarımsaklı denizi kirlendi. O zaman da ihbarları yaptık. Cezai işlem uygulandı daha sonra duman ve koku nedeniyle de şikayetler devam etti. Şikayetler CİMER üzerinden iletiliyor. En son gelen yanıtlarda arada gelip ani denetimler yaptıkları ve idari ceza uyguladıkları belirtiliyor. Ancak görüyoruz ki şirket üzerinde bu idari yaptırımlar caydırıcı değil" dedi.

'YETKİLİLERİ GÖREVE DAVET EDİYOR, KALICI ÇÖZÜM İSTİYORUZ'

Dün atık havuzunun duvarlarının yıkılması ile birlikte ise kapasite üstünde çalışıldığının ortaya çıktığını ifade eden Dinler, yetkilileri göreve davet etti. Dinler şöyle konuştu:

"Kapasite üstünde çalışıyorlar. ÇED dosyasında sundukları ölçüler ne kadar gerçekçi bilmiyoruz. Havuzların sağlam ve sızdırmaz olması lazım, yıkılmıyor olması lazım. Bunların hayata geçmediğini görüyoruz. Bir şeylerin doğru yapılmadığı anlaşılıyor. Ayvalık halkı artık buna son verilmesini istiyor. Yetkililerin sadece 'Geldik idari ceza verdik' deyip yanıt vermesini istemiyoruz. Kalıcı çözüm bulmalarını istiyoruz. Ayvalık halkı olarak her türlü itirazımızı bu güne kadar gösterdik. Bundan sonra söz idari mahkemede hem de bir yanıyla da Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'ndedir. Yetkilileri göreve davet ediyoruz."

Dinler ayrıca Ayvalık Belediyesi'nin açmış olduğu davaya da platform olarak müdahil olacaklarını söyledi. 

Konu ile ilgili ulaştığımız Balıkesir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı, yetkili kimse olmadığı gerekçesiyle sorularımıza cevap vermedi.