BM Genel Sekreteri Guterres: Tahıl anlaşması küresel gıda güvenliğini ilerletti

DUVAR - Rusya-Ukrayna savaşı birinci yılına yaklaşırken düzenlenen Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu Özel Acil Ukrayna Oturumu'nda konuşan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Karadeniz Tahıl Girişimi, Türkiye ve BM'nin desteğiyle Ukrayna ve Rusya'nın küresel gıda güvenliğini ilerletme olasılığını ortaya koydu" dedi. "İlk günden de söylediğim gibi, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı çok taraflı sistemimizin temel taşlarını ve değerlerini sınıyor" diyen Guterres, BM'nin tutumunun çok net olduğunu, tanınmış sınırları içerisinde Ukrayna'nın egemenliği, bağımsızlığı, birliği ve toprak bütünlüğüne bağlı olduklarını ifade etti.

'UKRAYNA'DAN YAPILAN SEVKİYAT DEĞİŞİM YARATIYOR'

Guterres, Ukrayna halkının yaklaşık yüzde 40'ının insani yardıma muhtaç olduğunu ve temel altyapıların hedef alındığını kaydetti. BM'nin yardım sağlamak için birçok farklı girişimi bulunduğunu ve geçen hafta Ukrayna için 5,6 milyar dolarlık bir yardım çağrısı başlattığını anımsatan Guterres, üye ülkelerden "tam destek" istedi. Guterres, "Karadeniz Tahıl Girişimi, Türkiye ve BM'nin desteğiyle Ukrayna ve Rusya'nın küresel gıda güvenliğini ilerletme olasılığını ortaya koydu. Bazı zorluklara rağmen, Ukrayna'dan yapılan tahıl ve diğer gıda sevkiyatı değişim yaratıyor" değerlendirmesinde bulundu.

Rus gıda ve gübre ürünlerinin küresel pazara ihracatını kolaylaştırmak adına BM ile Rusya arasında imzalanan mutabakat zaptının uygulanması için de engelleri kaldırmaya çalıştıklarını aktaran Guterres, bu girişimlerin küresel gıda güvensizliğiyle mücadele için önemli olduğunun altını çizerek, "Milyonlarca insana yarar sağlayan bu tarz girişimleri desteklemeye devam edeceğiz" dedi. Guterres, taraflar arasındaki derin güvensizliğe rağmen esir takası gibi konularda da ilerleme sağlandığını, bu çabaların genişletilmesi gerektiğini ifade etti.

'NÜKLEER GÜVENLİK SAĞLANMALI'

Artan askeri hareketliliğin özellikle nükleer tesislerin bulunduğu bölgelerde büyük tehdit oluşturduğunu vurgulayan Guterres, Ukrayna'daki tüm nükleer santrallerin güvenliğinin sağlanması gerektiğinin altını çizdi. Guterres, savaşın aynı zamanda bölgesel istikrarsız ve küresel gerginliği tetiklediğini, önemli sorunlara kaynak aktarımını zorlaştırdığını belirterek, nükleer silah kullanımına ilişkin üstü kapalı tehditlerin de kabul edilemez olduğunu kaydetti.

Guterres, "Savaş çözüm değil, savaş sorunun ta kendisi. Ukrayna halkı büyük acı çekiyor. Ukraynalılar, Ruslar ve herkesin barışa ihtiyacı var. Barışa halihazırda ulaşmak zor görünse de kalıcı barışın BM Şartı ve uluslararası hukuka dayandırılması gerekiyor. Çatışma devam ettiği müddetçe bunu başarmamız zorlaşacak. Kaybedecek zamanımız yok" uyarısında bulundu.

'MİLYONLARCA UKRAYNALI ELEKTRİKSİZ KALDI'

BM 77. Genel Kurul Başkanı Csaba Körösi de, Rusya-Ukrayna savaşının sebep olduğu tahıl krizine atıfta bulunarak, Tahıl Koridoru Anlaşması'nın yenilenmesi için destek istedi. BM Genel Kurulu Özel Acil Ukrayna Oturumu'nda konuşan Körösi, tüm tarafları "Karadeniz Tahıl Girişimi'nin Mart ayında yenilenmesine ve denetimlerin hızlandırılmasına" destek vermeye çağırdı.

AA'nın aktardığına göre Körösi, "Bu girişimin sürekli ve zamanında uygulanması, yalnızca hayat kurtarmak ve küresel fiyatları istikrara kavuşturmak için kritik olmakla kalmıyor, aynı zamanda eylem halindeki kriz yönetiminin güçlü bir örneğini sunuyor" sözleriyle anlaşmanın önemine değindi. Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş nedeniyle Avrupa'nın, on yıllardır görmediği çaresizlik, yerinden edilme, yıkım ve ölüme şahit olduğuna dikkat çeken Körösi, "Uluslararası insancıl hukukun doğrudan ihlali olan sivil altyapının sistematik olarak hedef alınması, milyonlarca Ukraynalıyı kışın ortasında enerjisiz, susuz ve ısısız bıraktı" diye konuştu.

Genel Kurul Başkanı, "Moskova başlattığı savaşı sona erdirebilir ve bu korkunç kan dökülmesine bir son vermelidir" diyerek, tüm tarafları ve uluslararası toplumu Birleşmiş Milletler Şartı'nın değerlerine, ilkelerine ve amaçlarına yeniden bağlı kalmaya çağırdı.

KULEBA: UKRAYNA, MEŞRU MÜDAFAA HAKKINI KULLANDI

BM Genel Kurulu'nda konuşan Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba, ülkesinde yaklaşık bir yıldır süren savaşla ilgili olarak, "Ukrayna, halkı yaşamları için savaşmayı seçerken BM Şartı'nda yer alan meşru müdafaa hakkını kullandı" dedi. "Her şeye rağmen, çok daha güçlü olan saldırganı durdurabildik ve onu yeni işgal edilen toprakların yarısından kovabildik" diyen Kuleba, "Rusya'nın boş müzakere çağrılarına kimse kanmasın" ifadelerini kullandı. 

Ukrayna Dışişleri Bakanı, "Rus olarak yeniden eğitilmek üzere binlerce Ukraynalı çocuğun zorla nakledildiğini ve Rus ailelere evlatlık olarak verildiğini" belirterek, “Bu soykırımdır” dedi. "Bu savaşta iki taraf yoktur: bir saldırgan ve bir kurban vardır" ifadelerini kullanan Kuleba, bu nedenle üye devletleri BM Şart'ının, uluslararası hukukun ve Genel Kurul kararlarının tarafını tutmaya çağırdı.

'RUSYA'NIN İNKAR POLİTİKASI DEVAM EDİYOR'

Öte yandan, ABD’nin BM Dami Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield ise Rusya’nın geçen sene düzenlenen acil BM Güvenlik Konseyi toplantısında Ukrayna’ya saldıracağını inkar ettiğini anımsattı. Rusya’nın inkar politikasının bugün de devam ettiğini değerlendiren Greenfield, "Ne olduğunu gördük. Anaokulları ve hastaneler bombalanıyor. Masum siviller katlediliyor. İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa’daki en kötü sığınmacı kriziyle karşı karşıyayız" diye konuştu. BM Genel Kurulu’nda yarın oylamaya sunulacak karar tasarısının tarihi bir tasarı olduğuna dikkati çeken Greenfield, “Diplomasi ve diyaloğu destekleyelim. Diplomasi ve diyaloğa ‘evet’ diyelim” çağrısında bulundu.

Rusya-Ukrayna Savaşı birinci yılını doldururken, BM de hafta boyunca hem Genel Kurul hem de Güvenlik Konseyi çerçevesinde bölgedeki son güvenlik durumunu ele alacak. Bugün düzenlenen Genel Kurulda Türkiye de dahil 70'ten fazla ülke temsilcisi konuşma yapacak. Yarın da sürecek olan oturumda bağlayıcılığı olmayan ancak birçok ülke tarafından desteklenmesi öngörülen bir karar tasarısı oylamaya sunulacak. Karar tasarısında üye ülkelere Ukrayna'da kalıcı, kapsamlı ve adil bir barışı desteklemeleri talep edilirken, Rusya'dan da Ukrayna topraklarından tüm askeri güçlerini çekme çağrısı yapılacak. (DIŞ HABERLER)