ANKARA - AK Partili milletvekilleri tarafından Meclis'e sunulan “Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun Teklifi” bugün Adalet Komisyonunda görüşmeye başlanacak.  

OECD'nin Türkiye'ye 2021 yılına kadar yapması için tanıdığı düzenlemeleri içeren kanun teklifi, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararlarında yer alan kişi ve kuruluşların faaliyetlerinin nasıl engelleneceği, malvarlıklarının nasıl dondurulacağına yönelik düzenleme öngörüyor. Teklifin gerekçesinde G-7 ülkeleri tarafından kurulan Mali Eylem Görev Gücü (FATF) çalışmaları ve BM Güvenlik Konseyi kararları kapsamında “Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerinin aklanması ve terörizmin finansmanına karşı uluslararası düzeyde mücadele standartlarının tespit edilerek idari ve adli araçların etkin şekilde devreye konması” ifadeleri yer alıyor.  

STK’LERE KAYYIM DÜZENLEMESİ  

Ancak kanun teklifinde Cumhurbaşkanı ve İçişleri Bakanı’na, sivil toplum kuruluşlarının (STK) yönetimine "kayyım atama yetkisi' veren maddeler de yer aldı. Söz konusu teklif yasalaşırsa İçişleri Bakanı ve valilikler, STK’lerin yönetiminde bulunan ve hakkında terör soruşturması açılan isimleri görevden alabilecek, derneğin faaliyetini geçici olarak durdurabilecek ve gerekli görürse yönetimlerine kayyım atayabilecek. 

Derneklerin yardım faaliyetleri İçişleri Bakanlığı veya valilikler tarafından denetlenecek. İnternet yoluyla yapılan yardım toplama faaliyetlerinde yasaya aykırılık bulunması halinde, içerikler engellenecek. İçerik engellemeyen yer sağlayıcıya yaptırım uygulanacak.

CHP: TEKLİFİN AMACI OECD’NİN GRİ LİSTE UYARISI  

Teklifin görüşüleceği Meclis Adalet Komisyonu'nun CHP Sözcüsü, İstanbul Milletvekili Zeynel Emre, kanun teklifinin alelacele Meclise getirilmesinin sebebinin OECD’nin Türkiye’ye ilişkin gri liste uyarısı olduğunu söyledi. OECD bünyesindeki uluslararası para aklama ve terörizmin finansmanı ile mücadele kuruluşu FATF’nin (Mali Eylem Görev Gücü-Financial Action Task Force), Türkiye için yayımladığı 40 tavsiye kararından bazılarına uyulmadığını belirten Emre şunları söyledi:

“Tavsiye kararındaki 7. madde kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanına ilişkin hedeflenen finansal yaptırımlar. Türkiye’nin bu konuda yeterli önlem almadığı, yasal düzenleme yapmadığı ve etkin araçlara sahip olmadığına ilişkin bir tespit var ve kısa vadede bunun yapılması bekleniyor. Türkiye’nin uyumsuz olarak gösterildiği tavsiye kararlarından 12. madde ise siyasi nüfuz sahibi kişiler başlığı. Yani siyasi nüfus sahibi kişilere, üst düzey kamu görevinde bulunan devlet ve hükümet başkanlarına ilişkin yolsuzlukların önlenmesi ve tespit edilmesi, bu kişilerin mal varlığının takip edilmesi konusundaki tavsiyeye uyulmadığı tespit edilmiş. Türkiye’de bu alana ilişkin bir düzenleme şu ana kadar yok. Hâlbuki acil uyulması gereken alanlardan biri bu madde.”

'TAVSİYE KARARLARINA UYULSAYDI TÜRKİYE RIZA SARRAF OLAYI YAŞANMAZDI'

Türkiye'nin 2021 yılı sonuna kadar bu alanlarda bir mesafe almaması durumunda aralarında Pakistan, Yemen ve Moğolistan’ın da bulunduğu “gri listeye” girme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirten Emre, şöyle konuştu: 

“Bu tavsiye kararlarına ilişkin bir iyileştirme yapılmazsa gri listeye alınma tehlikesi var. Bu da ekonomik olarak Türkiye’yi daha zor bir duruma sokacak. Burada önemli nokta şu: Kanun teklifini Meclis’e getirir getirmez komisyonu topluyorlar. Ama ben AK Parti iktidarının kolay kolay 12. maddeye ilişkin bir adım atacaklarını düşünmüyorum. Çünkü siyasi nüfuz sahibi kişilere bakarsak komple AK Parti var. Bu tavsiye kararlarına zamanında uyulmuş olsaydı Türkiye’de bir Rıza Sarraf olayı yaşamazdık. Bir diğer tehlikede direk konuyla ilintili olmayacak bazı maddeler de komisyonda tartışılacak. Dernekler, vakıflar ve sivil toplum kuruluşlarına kayyım atama yetkisi tamamen teklife iliştirilmiş maddeler. Bu maddelere de karşı çıkacağız.”

HDP: TÜRKİYE’NİN TERÖR FİNANSMANINDA CİDDİ ADIM ATMADIĞI DÜŞÜNÜLÜYOR 

Adalet Komisyonu'nun Halkların Demokratik Partisi (HDP) Üyesi, Batman Milletvekili Mehmet Rüştü Tiryaki de Türkiye’ye dönük “gri liste” tehlikesine dikkat çekti:

“FATF 1961 yılında kurulmuş bir örgüt. Türkiye ise 1991 yılında taraf olan ülkeler arasına katıldı. 2006 ila 2013 yılında iki önemli yasa değişikliği yapıldı. Biri terörün finansmanın önlenmesine ilişkin yasa, diğeri ise kara parayla mücadeleye ilişkin yasa. Bütün bunlara rağmen Türkiye, birkaç kez gri listede yer aldı. Uluslararası kamuoyu Türkiye’nin uluslararası anlamda terörün finansmanı ve nükleer silahlanmaya yönelik konularda ciddi adımlar atmadığını düşünüyor. Uluslararası terörün finansmanı konusunda ne yapıyorsunuz, bilmiyoruz diyorlar. Türkiye’de bu konuya dair yasal düzenleme yapılmasını ve adım atmasını istiyorlar. Dolayısıyla bu yasa teklifinin acilen görüşülmesinin nedeni Türkiye’ye 18 Aralık’a kadar verilen süre.  Bu tarihe kadar bir adım atılmazsa Türkiye tekrar gri listeye girme tehlikesiyle karşı karşıya kalacak” diye konuştu.  

AK PARTİ TERÖRÜN FİNANSMANINI DEĞİL, BELEDİYE YARDIMLARINI ENGELLEDİ 

Söz konusu yasa teklifi maddelerinin bir dizi kaygıya neden olduğunu da belirten Tiryaki, OHAL KHK’sıyla kapatılan dernekleri işaret ederek şunları söyledi: 

“Uluslararası toplumun desteklediği bir girişim ile Türkiye’nin bu girişim karşısında ne anladığı konusunda bir tartışma var. Türkiye, bu konuda ticaret kanununda, yardım toplama kanununda, dernekler kanunda bir dizi değişiklik öneriyor. Ama bu kanun teklifi bizim kuşku ile yaklaşmamıza neden olan düzenlemeler içeriyor. Gerçekten dernek kurma özgürlüğüne, örgütlenme özgürlüğüne, avukatların mesleki bağımsızlığına halel getirebilecek işlemler yapabilir. AK Parti’nin bu güne kadar yardım toplama kanununu göz önünde bulundurularak uluslararası terörün finansmanını engelleyecek girişimlerini gördük mü? Biz sadece büyükşehir belediyelerinin topladığı yardımları engellediğini gördük.” 

DERNEK VE VAKIFLARA KAYYIM: MUHALİFLERE DÖNÜK SÜREÇ AVI  

“Derneklere gelince bu ülkede insan hakları mücadelesi veren dernekler, çağdaş hukukçular derneği gibi mesleki dernekler OHAL KHK’ları gerekçe gösterilerek kapatıldı. Yine uluslararası toplumun çağrılarına karşı yapılacak düzenlemenin muhalif dernek ve sivil toplum kuruluşlarının kontrol altına alınmasının mümkün olduğunu düşünüyoruz. IŞİD’in Türkiye’de örgütlenmelerinin temelini atan dernek ve kuruluşlara ilişkin bir girişimi olmadı. Dolayısıyla bu yasanın uluslararası toplumun talepleri doğrultusunda yapılan bir girişim mi? Yoksa uluslararası toplumun talepleri göz önünde bulundurularak muhaliflere dönük bir süreç avımı olacağına ilişkin kuşkularımız var.”