Bugün 1 Nisan: Şaka Günü’nün tarihi, tarihin en büyük şakaları
Ağaçtan toplanan makarnalar, siyah-beyaz televizyonu renkli hale getiren 'sihirli' çoraplar... 1 Nisan'ın nasıl ortaya çıktığı kesin olarak bilinmese de dünya gündemine yansıyan pek çok ünlü şaka var.
DUVAR - Bugün 1 Nisan 2024; sadece yerel seçimlerin ertesi günü değil, aynı zamanda Şaka Günü. 1 Nisan, yüzyıllardır farklı kültür ve coğrafyalarda farklı şekillerde kutlansa da kökeni konusunda bir fikir birliği bulunmuyor. Peki, 1 Nisan Şaka Günü’nün tarihi hakkında neler biliniyor? Yapılan şakalara “1 Nisaan” nidalarının eşlik ettiği bu gün, günümüze kadar nasıl geldi?
ABD merkezli ‘History’ (Tarih) televizyon kanalının paylaştığı bilgilere göre, 1 Nisan Şaka Günü'nün nasıl ortaya çıktığına ilişkin olası açıklamalardan biri 16’ncı yüzyıla dayanıyor. Buna göre, Fransa, 1582 yılında, 1563 yılında Trent Konseyi’nin aldığı bir karar uyarınca Jülyen takviminden Miladi takvime geçti. Fakat yılbaşının 1 Nisan’dan 1 Ocak’a alındığı anlamına gelen bu değişiklikten herkes anında haberdar olamamış ya da 1 Ocak’ı yılbaşı olarak kabul etmek istememişti.
Hal böyle olunca, bu kişiler yeni yılın gelişini 1 Nisan’da kutlamaya devam etmiş fakat bu sebeple şakaların ve kandırmacaların da hedefi olmuştu. Bu kişilere ise ‘April fools’ ya da ‘Nisan Budalaları’ denmişti. Yani, tıpkı bugün 1 Nisan Şaka Günü’nün İngilizcede (April Fools’ Day) adlandırıldığı gibi… Bu dönemde Fransa’da yapılan şakalar arasında ise ‘şakalanan’ kişinin sırtına kağıttan bir balık asmak ve bu kişiye ‘Nisan balığı’ (poisson d’avril) demek de vardı. Diğer bir deyişle, bu kişilere kolayca aldandıkları için bir nevi ‘sazan’ denirdi. Bu şaka, bugün ülkede hâlâ özellikler çocukların 1 Nisan’da birbirlerine yaptıkları şakalar arasında yer alıyor.
1 Nisan Şaka Günü’nün nasıl ortaya çıkmış olabileceğiyle ilgili bir diğer açıklama ise Antik Roma dönemine uzanıyor. Bazı tarihçilere göre, 1 Nisan, esasında Kibele kültünün mensupları arasında mart ayının sonunda kutlanan ve Latincede ‘Hilaria’ (neşeyle dolu) denilen kutlamalara dayanıyor. ‘Hilaria’ sırasında Antik Romalıların kılık değiştirerek başkalarını, hatta bazı zamanlarda yargı mensuplarını kandırmaya çalıştığı ifade ediliyor. Bir açıklamaya göre ise ‘Hilaria’ festivalleri ve gösterilen bu ‘kandırma’ çabaları aynı zamanda Eski Mısır’daki Isis, Osiris ve Seth efsanesiyle de bağlantılı.