Çavuşlu halkı hukuk mücadelesini kazandı: Mahkeme iptal ediyor, valilik kapatmıyor
Giresun'da çevre sağlığını tehdit eden çöp tesisi için 4'üncü kez 'ÇED olumlu' raporu iptal edildi. Bölgede yaşayanlar mahkeme kararının uygulanmasını bekliyor.
GİRESUN - Giresun’un Görele ilçesi Çavuşlu beldesinde 13 yıldır çevreye kötü koku yayan ve atık suyun derelere ve içme suyuna karıştığı iddiasıyla bölgede yaşayanların açtığı dava üzerine Çavuşlu Katı Atık Bertaraf Tesisi'nin ‘ÇED olumlu’ raporu 4’üncü kez iptal edildi.
2010 yılında faaliyet geçen Çavuşlu Katı Atık Bertaraf Tesisi’nin yaşam alanları ve su kaynaklarına yakın olduğu ve çöplerden çevreye atık su sızdığı belirlendi. Çöp tesisinin kapatılması için 11 yıldır mücadele eden mahalleliler bugüne kadar defalarca yargıya başvurdu. Bölgede yaşayanlar, 1’i kapatma davası, 4’ü ‘ÇED olumlu’ raporu olmak üzere toplam 5 davayı da kazandı.
ŞARTLARI YERİNE GETİRMEDİLER
Çevreye yaydığı kötü kokunun dışında çöplerden akan suyun içme suyu kaynaklarına karıştığı belirtilen çöp tesisinin bölgede birçok hastalığa da neden olduğu ileri sürülüyordu. Çavuşlu halkı, yapım aşamasında çevreye zarar vermeyeceği ve modern bir tesis olacağı sözleri ile hayata geçirilen çöp tesisinin gerekli şartları yerine getirmediği gerekçesiyle ‘ÇED olumlu’ raporunun iptal edilmesi için mahkemeye başvurdu. Hukuk yoluyla 2012 ve 2015 yıllarında 2 kez ‘ÇED olumlu’ raporu iptal edilen tesis için 2020 yılında yeniden ‘ÇED olumlu’ raporu alındı.
Çavuşlu halkı, 2021 yılında katı atık bertaraf tesisinde depolanan çöplerin atık sularının Karadeniz'e deşarj edildiği, atık suların içme suyuna ve dereye karışarak balık ölümlerine neden olduğu, doğaya ve insan sağlığına zarar verdiği gerekçesiyle 'ÇED olumlu' raporunun yeniden iptal edilmesi ve tesisin kapatılması için Ordu 2'nci İdare Mahkemesi'ne dava açtı. Bilirkişi raporuna göre, tesisin yaşam alanları ve su kaynaklarının yakınında olduğunun tespitiyle mahkeme, ‘ÇED olumlu’ raporunu iptal ederken kapatılması başvurusunu ise reddetti.
KAPATMA KARARI UYGULANMADI
Mahalleliler bu kez tesisin kapatılması için Samsun Bölge İdare Mahkemesi'ne başvurup, Ordu 2'nci İdare Mahkemesi kararının iptal edilmesini istedi. Mahkeme, oy birliğiyle tesisin faaliyetinin durdurulmasına karar verirken Giresun Valiliği, yeniden ‘ÇED olumlu’ raporu alındığı gerekçesiyle tesisi kapatmadı. Bu süreçte Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, tesisin durumuyla ilgili idari soruşturma başlatarak, kurumları yeteri kadar bilgilendirmediği gerekçesiyle il müdürü Cengiz Varol’u görevden aldı.
2 PERSONEL GÖREVDEN ALINDI
Katı atık tesisinin faaliyetini durdurmaması üzerine mahalleliler bu kez ‘ÇED olumlu’ raporunun 4’üncü kez iptali için 2022 yılı Temmuz ayında Giresun İdare Mahkemesi’ne başvurdu. Mahkeme heyeti, tesisin verdiği taahhütleri yerine getirmediği gerekçesiyle ‘ÇED olumlu’ raporunu yeniden iptal etti. Böylece 13 yıldır Çavuşlu halkı ve tesis yetkilileri arasında yaşanan ve arapsaçına dönen süreçte, katı atık tesisinin ‘ÇED olumlu’ raporu 4’üncü kez iptal edilmiş oldu.
Çavuşlu halkı lehine verilen karar sonrası Giresun İl Özel İdaresi Genel Sekreter Yardımcısı ve Giresun İli Katı Sıvı Atık ve İçme Suları Birlik Müdürü Nesrin Öztürk, kurumları tesisin durumuyla ilgili yeteri kadar bilgilendirmediği gerekçesiyle görevlerinden alındı.
KARAGÖZ: VALİLİK VATANDAŞTAN DEĞİL TESİSTEN YANA
Çavuşlu halkının çevreyi kirleten çöp tesisine karşı verdiği hukuki mücadelede süreci takip eden avukat Ozan Karagöz, Giresun İdare Mahkemesi’nin verdiği ‘ÇED olumlu’ raporunun iptali kararıyla tesisin faaliyetini sürdürmesi ve valiliğin tesisi kapatmaması için bir dayanağının kalmadığını söyledi.
2010 yılından bu yana Çavuşlu halkının tüm davaları kazanmasına rağmen Giresun Valiliği'nin tesisi kapatmayıp yeni ÇED süreci başlattığını dile getiren Karagöz, valiliğin bölgede yaşayanların değil ve Karadeniz’i kirleten tesisin çalışması için kanaatini sürdürdüğünü söyledi.
Tesis hakkında geçmişte alınan bilirkişi raporlarıyla çevre kirliliğine sebep olduğunun hukuk yoluyla tespit edildiğini kaydeden Karagöz, şu ifadeleri kullandı: "2021 yılında Giresun 2’nci İdare Mahkemesi’ne tesisin 3’üncü kez ‘ÇED olumlu’ raporunun iptal edilip tesisin kapatılması için açtığımız davada rapor iptal edilip tesisin kapatılması reddedilince Samsun Bölge İdare Mahkemesi’ne başvuruldu ve tesisin kapatılması kararının uygulanmasına hükmedildi. Bu süreçte dönemin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum ile görüştüğümüzde bizden 1 ay süre istenmişti. Vatandaşlar 1 ay sonra tesisin kapatılmasını beklerken 4’üncü kez tesis için ‘ÇED olumlu’ raporu alınıp tesisin çalışmasına olanak sağlandı.
'30 GÜN İÇİNDE İŞLEM YAPILMASINI BEKLİYORUZ'
Bu raporun iptal edilmesi için 2022 yılında Giresun İdare Mahkemesi’ne başvurduk. Tesisin söz verilen taahhütleri yerine getirmediği tespit edilerek rapor iptal edildi. Kararın valilik makamına tebliğinden itibaren 30 gün içinde işlem yapmasını bekliyoruz. Tesisin kapatılması davasını kazandığında Çavuşlu sakinleri o dönemde eylem yapmıştı. Şayet yine benzer şeyler yaşanır ve yasal süreçler sekteye uğratılırsa Çavuşlu halkı kazandığı hukuki mücadeleyi demokratik hakkını kullanıp gerekirse yine eylem yapmaya hazırdır. Halk ve çevre sağlığı için büyük bir tehdit olan bu tesisin artık kapatılması gerekiyor. Çavuşlu halkı bugüne kadar açtığı tüm davaları kazandı. Hukuk ve kanunların gereği olarak bu tesisin artık kapatılması şarttır.”
Mahkeme kararlarına rağmen faaliyetlerini sürdüren tesisin kapatılmasını isteyen Çavuşlu halkı, kazandıkları son davaya rağmen tesisin çalışması halinde eylem yapacaklarını bildirdi.