CHP'li Gürer: Kayıt dışı çalışma sosyal güvenlik sistemini çökertiyor

DUVAR - CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, sosyal güvenlik sisteminde verileri değerlendirerek, sistemin sürdürülebilirliği konusunda ilerleyen süreçte karşılaşılabilecek sorunlara dikkat çekti.

Gürer, Türkiye’de 15 milyon 430 bin kişinin devletten emeklilik, malullük, ölüm aylığı ile dul ve yetim aylığı aldığını, buna karşın 25 milyon 193 bin kişinin ise sigortalı olarak çalıştığını belirtti.

'SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ TEHDİT ALTINDA'

Sosyal güvenlik sistemlerinin sürdürülebilirliği, çalışan nüfus ile emekli nüfus arasındaki dengenin korunmasına bağlı olduğunu belirten CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “ Dünyada çoğu ülkede genel kabul olarak ‘4 çalışan 1 emekliye bakar’ yönündedir. Ülkemizde, bu denge olumsuz biçimde bozulmuştur. Ekonomik krizin etkisi ile ucuz ve güvencesiz çalışma hortlamıştır, Çalışan nüfusun emekli nüfusa oranda bozulan denge kayıt dışı ile mücadelenin artırılmasını gerektirmektedir” şeklinde konuştu.

Gürer, sosyal güvenlik sitemine ilişkin verilere dikkat çekti ve “Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) Mart 2024 tarihli verilerine göre, Türkiye'de toplam 25 milyon 193 bin 80 aktif sigortalı bulunmaktadır. Bu sigortalıların 18 milyon 482 bin 440'ı Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) 4a statüsünde, 3 milyon 59 bin 331'i Bağ-Kur 4b statüsünde ve 3 milyon 651 bin 309'u Emekli Sandığı (4c) statüsünde yer almaktadır. Buna karşın, pasif sigortalı olarak sınıflandırılan ve emeklilik, malullük, ölüm aylığı ile dul ve yetim maaşı alan toplam 15 milyon 430 bin 717 kişi bulunmaktadır. Bu kişilerden 10 milyon 397 bin 414'ü SSK'li, 2 milyon 722 bin 464'ü Bağ-Kur'lu ve 2 milyon 310 bin 839'u Emekli Sandığı'ndan faydalanmaktadır” diye konuştu.

'AKTİF-PASİF SİGORTALI ORANI 1,93’TEN 1,63’E GERİLEDİ'

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “2020 yılına kıyasla, çalışan sayısı 1 milyon 848 bin 533 kişi artarken, pasif sigortalı sayısı 2 milyon 940 bin 3 kişi artış göstermiştir. Sosyal güvenlik sisteminde toplam 25 milyon 193 bin 80 çalışan, 15 milyon 430 bin 717 emekli ve hak sahibini finanse ederken, aktif sigortalıların pasif sigortalılara oranı 2020 yılında 1,93 iken 2024 yılında bu oran 1,63 düzeyine gerilemiştir. Aktif sigortalıların pasif sigortalılara oranının olumsuzluğu dikkat çekicidir. Sistemin finansal yüküne olumsuz yansıması sorun üretecektir. Sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini sağlamak için aktif sigortalı sayısı artırılmalıdır. Kayıt dışında gözle görülür bir artış dengeyi bozmaktadır. Göç ve mülteci olarak gelenlerin hizmet ve tarım sektöründe sigortasız çalıştığı ve özel sektörde kayıt dışına yönelişin artmaktadır. Hizmet sektörü ve tarım sektöründe çalışanlarda SGK’lı sayısı düşmektedir. Kayıt dışı çalışma Sosyal Güvenlik Sistemini çökertme noktasına doğru gitmektedir. Göç ve mülteci sorunu SGK içinde risk yaratmaktadır. SGK da dengeler bozuldukça emekli için tehlike çanları çalmaktadır. SGK açığı artması sistemin sorunlarının ve dengesinin bozulmasına yol açmaktadır” dedi.

'GENÇLER ÇALIŞMA YAŞAMINA DAHİL EDİLMELİ'

CHP’li Ömer Fethi Gürer, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, stajyer ve çırakların işgücü piyasasındaki durumu, genç işsizliğin anlaşılması açısından önemli olduğunu belirterek, “Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından öğrenci sayılarak yaşlılık sigortası kapsamına alınmayan bu grup, TÜİK tarafından işçi olarak değerlendirilmektedir. Bu nedenle, stajyer ve çıraklar değerlendirme dışı bırakıldığında, her bir emekliye düşen çalışan sayısı 2 kişinin de altındadır. Bu oran, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği açısından büyük bir tehdit oluşturmaktadır ve sistemin tıkanmasına yol açma riski taşımaktadır. Dolayısıyla, istihdamın artırılması ve genç işsizliğin azaltılması öncelikli hedefler arasında yer almalıdır.” dedi.

KAYIT DIŞI ÇALIŞMA SONLANDIRILMALI

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, kayıt dışı çalışmanın sosyal güvenlik sistemine ciddi şekilde sorunlu kıldığını işaret ederek denetimlerin artırılarak kayıt dışı çalışmanın önüne geçilmesi gerektiğini belirtti.

Gürer, “Türkiye'de kayıt dışı istihdama bakıldığında özellikle göçmenler ve mülteciler arasında kayıt dışı çalışanların sayısı oldukça fazladır. Bu durum, hem ekonomik hem de sosyal açıdan ciddi sorunlara yol açmaktadır. Kayıt dışı istihdamın boyutlarını tam olarak belirlemek zor olsa da, tahminlere göre on milyona yaklaşan bir nüfustan söz edilmektedir. Bu nüfus, tatil bölgelerinde ve tarım sektöründe yoğunlaşmakta ve bu kişiler hizmet ve tarım sektörü başta olmak üzere farklı alanlarda kayıt dışı olarak çalışmaktadır. Kayıt dışı istihdamın önlenmesi ve göçmen işçilerin kayıt altına alınması için ciddi politikaların hayata geçirilmesi gerekmektedir. Özel sektörün ekonomik krizinde etkisi ile ucuz işgücü yönelmesi sorunu derinleştirmektedir.” ifadelerini kullandı.

GIDA GÜVENLİĞİNİ DE TEHDİT EDİYOR

Kayıt dışı istihdamın gıda sektörü için de ciddi riskler yarattığını belirten Ö.Fethi Gürer, “Gıda sektöründe çalışanların sağlık taramalarının düzenli olarak yapılmaması, bulaşıcı hastalıkların yayılma riskini artırmaktadır. Özellikle portör ve akciğer filmi gibi sağlık kontrollerinin yetersizliği, gıda güvenliğini tehdit etmektedir.” dedi.

'İKTİDARIN KATI VE KURALCI TEDBİRLER ALMASI GEREKMEKTEDİR'

Kayıt dışı istihdamın SGK'ye bildirilmesi konusunda yeterli yöntemlerin geliştirilmediği sürece, sosyal güvenlik sistemi gelecekte sürdürülemez bir boyuta ulaşacağı konusunda uyarılarda bulunan CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “İktidarın katı ve kuralcı tedbirler alması gerekmektedir. Aksi takdirde, SGK'nın geleceği pek parlak görünmemektedir. Bu durum, ülkenin sosyal güvenlik sisteminin çökmesine ve yeni ekonomik yüklerin ortaya çıkmasına yol açabilir. İktidarın, kayıt dışı istihdamla mücadelede etkili adımlar atması ve bu konuda ciddiyetle hareket etmesi, ülkenin sosyal ve ekonomik durumu için acil bir gerekliliktir. Yalnızca söylem düzeyinde değil, somut politikalarla bu sorunu kökten çözmeye odaklanması gerekmektedir. Aksi halde, kayıt dışı istihdamın negatif etkileriyle mücadele etmek çok daha zor hale gelecektir” şeklinde konuştu.